Nvidia CEO’su Huang, ABD-Çin arasında elçiye dönüşüyor
ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’daki bir görüşmeden sadece birkaç gün sonra Jensen Huang, Pekin’de bir sahnede alkışlanıyordu. Bu yıl Çin’e yaptığı üçüncü ziyarette, dünyanın en zengin altıncı kişisi (Forbes gerçek zamanlı milyarderler listesine göre) bu hafta Nvidia’nın H20 çiplerinin Çin satışlarını yeniden başlatacağını duyurdu. Bu Trump yönetiminin önceki politikasına ani bir geri dönüş anlamına geliyordu. Ayrıca Pekin’de büyük bir tedarik zinciri fuarını da açtı. Törende ev sahibi, eski Çin Ticaret Bakanlığı yetkilisi Ren Hongbin’in isteği üzerine kısa bir süre Mandarin Çincesi konuştu ve daha yakın ticari bağlar için güçlü bir çağrı yaptı.
Siyasetten uzak duruyordu
Bu olay, 62 yaşındaki Huang’ın şirketine fayda sağlayan ve dünyanın en büyük iki ekonomisinin farklılıklarını yönetmesine yardımcı olan hassas bir diplomatik denge oyununu ustalıkla yürütmeye giderek daha yatkın hale geldiğini gösterdi. Nvidia patronu uzun zamandır siyasette karşı çekingen duruyordu. Ocak ayında, Trump’ın göreve başlama törenine katılmayan birkaç Amerikalı teknoloji patronundan biriydi; o hafta şirketinin yaklaşık 4.000 çalışanı bulunan Çin’de ve Tayvan’da geçirdi. Ancak artık, Washington ile Pekin’in, teknolojisini silah haline getirdikleri bir rekabeti tırmandırmalarını engellemeye çalışmak, ister istemez iş tanımının temel bir parçası haline geldi.
Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in, gelecek aylarda yapılması beklenen yüz yüze zirve için henüz tarih belirlenmedi. Olası bir görüşmeye dair senaryolar tartışılırken daha genel bir soru da şu: Huang, bir tür arabulucu haline gelebilir mi? Tesla’nın Elon Musk’ı ve Apple CEO’su Tim Cook, Trump ile farklı şekillerde ters düşmüşken, Huang öngörülemez ABD lideriyle sıcak ilişkilerini korudu.
Hutong Research’ün kurucu ortağı Feng Chucheng, “Huang’ın Trump yönetimiyle iyi ilişkileri olduğu açık. Ancak çip işi, Pekin ile Washington arasındaki en büyük gerilim noktalarından biri. İki lider böyle bir iletişim kanalı isteyebilir ama Huang bunu ister mi?” dedi. Pekin’in Huang’la ne kadar iletişimde olacağı bilinmiyor. Bu ziyaretinde, çip patronu, Çin’in ticaret savaşı müzakerelerini yürüten Başbakan Yardımcısı He Lifeng ve Ticaret Bakanı Wang Wentao ile bir araya geldi, ancak ülkenin en üst düzey liderleriyle görüşme fırsatı bulamadı. Huang, "Başkan Şi'yi görmek bir onur olurdu ama davet edilmedim" dedi.
Mekik diplomasisi gereklilik haline geldi
Şirket yöneticileri için, siyasi hassasiyetler ve her başkentte diğerine yönelik kuşkular göz önünde bulundurulduğunda, dünyanın en büyük ekonomilerinde önemli işleri sürdürebilmek için mekik diplomasisi artık adeta bir gereklilik haline geldi. Apple’ın Cook’u da benzer şekilde Çin’i düzenli olarak ziyaret ediyor ve Trump yönetimiyle ilişki kurmaya çalışıyor.
Bu tür figürlerin kendi iş operasyonlarının ötesinde ne kadar etkisi olduğu belirsiz. Çin’de büyük bir varlığı olan elektrikli araç deviyle Musk’tan, ABD-Çin ilişkilerinde arka kanal olması bekleniyordu ancak bu beklenti asla gerçekleşmedi. Tesla patronu bu yıl Pekin’le ilgili konularda sessiz kaldı, ardından Trump yönetiminden ayrıldı.
Huang’ın siyasi hırsları pek olmasa da ardı ardına gelen ABD yönetimlerine, çip ihracat yasağının sıkılaştırılmasının Çin’i yerli bir sanayi geliştirmeye daha da teşvik edeceği yönünde savlar sundu. Gerekçesi basit: Nvidia’nın, Çin’in şampiyonu Huawei Technologies ile kendi sahasında rekabet edebilmesine izin verilmesi, Amerika’nın yapay zeka yarışını kazanması için hayati önem taşıyor. Şirketi bu ay 4 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşan ilk şirket olan Huang, Trump’ın son U dönüşünü etkilediği yönündeki spekülasyonları önemsemedi. Pekin’de bir grup gazeteciye konuşan Huang, “Bence fikrini ben değiştirmedim” dedi.
Kültürel hassasiyet
Yıllar boyunca Huang, yerel Çin kültürüne hakim olduğunu ve ziyaretlerinde kendini sevdirme becerisine sahip olduğunu kanıtladı. Geçen yıl şirketinin yıllık partisinde, Çin’in kuzeydoğusuna özgü çiçek desenli bir yelekle dans ederken çekilen fotoğrafları Çin’de viral oldu. Çin devlet medyası bu hafta, hala Nvidia’nın en son ürünlerinden geride kalan H20 çipleriyle ilgili olumlu haberleri öne çıkardı. Tayvan doğumlu, ABD vatandaşı olan Huang ise Çinli teknoloji araştırmacılarına ve girişimcilere övgüler yağdırdı, yerel yapay zeka şirketlerinin adlarını andı, Xiaomi CEO’su Lei Jun ile poz verdi ve gazetecilere Xiaomi elektrikli araçlarının ABD’de satılmamasının Amerikan halkı için bir “talihsizlik” olduğunu söyledi.
Hong Kong'un eski ABD başkonsolosu olan Kurt Tong, “O, Apple CEO’su ve diğerleri gibi, Çin ve Çin dışı teknoloji ekosistemleri arasında mümkün olan en üst düzeyde gezinebilen yetenekli bir CEO" dedi. Tayvan doğumlu milyarder, tartışmalardan uzak durdu. Geçen yıl adada bir gece pazarını gezerken Tayvan’dan “ülke” olarak bahsettiğinde, bu ifadesi Pekin’i rahatsız etti; Tayvan işlerinden sorumlu ofisin bir sözcüsü onu “tarihi okuması” konusunda uyardı. Birkaç gün sonra Huang şunları söyledi: Jeopolitik bir yorum yapmıyordum, yalnızca buradaki tüm teknoloji ortaklarımıza verdikleri destek ve katkılar için teşekkür ediyordum. Bu tavır, Tayvan’ın fiilen Pekin’in kontrolünde olması gerektiğini kamuoyunda söyleyen ve Şi’nin görüşüyle uyumlu olan meslektaşı teknoloji devi Musk’tan farklılık gösteriyor.
Eurasia Group kıdemli analisti Dominic Chiu’ya göre teknoloji sektörü, iki ülke arasında köprü görevi görecek bir CEO için özellikle hassas bir alan, çünkü her iki taraf da uzun vadede stratejik olarak ayrışmak istiyor. Ancak kısa vadede bir fırsat olabilir. Chiu, “Kısa vadede bu müzakereler, işlem bazlı anlaşmalar ve gidip gelmeler arasında, bu teknoloji firmaları için köprü olabilecek bir alan olabilir” dedi.
