Musksizm hayaleti

Bu terimi Thomas L. Friedman’dan ödünç aldım diyeyim de haksızlık olmasın ama onun atfettiği manayı biraz eğip bükeceğim şimdiden uyarayım. Kendisi son Çin ziyaretinde Çinli gençlerin artık rol model olarak Elon Musk’ı gördüğünü ve kurtuluşu Marxism’de değil Musksizm’de bulduklarını, yani kapitalist bir düzende yaşamak istediklerini söylüyor. Eh haksız sayılmaz muhtemelen ama ben bu Musksizm kelimesini biraz daha geniş bir anlamda kullanmak istiyorum. Musksizm bir nevi kurumsal komünizmi, şirketlerin ya da eninde sonunda “bir” şirketin kadir-i mutlak devlet aygıtının yerini aldığı bir yapıyı çağrıştırıyor bana. 

21’inci yüzyılın başından beri çeşitliliğin, kapsayıcılığın, hakkaniyetin önem kazandığı bir yeni kapitalizm ortaya çıkıyor gibiydi. Aslında eşyanın tabiatına aykırı gözüken bu trend çağdaş profesyonellerin kurumlarla ilişkilerinde aidiyet ve itaatten ziyade eşit sayılabilecek bir konuma evrilmelerini öngörüyordu. Ancak biraz derine indiğinizde bireyin kendi becerilerini bir pazar yerine sunduğu, pazardaki karşılığının da her an değişebildiği bir prekarya düzeni de gören gözlere görünüyordu kenardan. Bir nevi kurumsal “imajlama” çabasına dönüşen bu faaliyetlerin kurumun stratejik hedefleri ile ilişkilendirilmediği zaman -moda deyimle- sürdürülemeyeceğini anlatanlar da vardı tabii ama hikaye güzeldi işte.