Kendi servetini kendi inşa eden dünyanın en zengin 50 kadını

Kadın girişimciler için hiç bu kadar iyi bir zaman olmamıştı, en azından rakamlara göre. Global Entrepreneurship Monitor'e (GEM) göre 772 milyon erkeğe kıyasla dünya genelinde 658 milyon kadın kurucu ve şirket sahibi olduğu tahmin ediliyor. Erkek meslektaşlarının yarısından azına kıyasla, kadınların neredeyse üçte ikisi erken aşama girişimcilerden oluşuyor. GEM'in en son Kadın Girişimciliği Raporu'nu kaleme alan Amanda Elam, “Kadın girişimciliği, sağlık ve eğitim açıkları gibi konularda bir numaralı politika çözümüdür. Ayrıca kadınların kurduğu işletme türleri, yaşaması eğlenceli olan yerlerde de kuruluyor. Ve şirketlerin de operasyonlarını bu tür yerlerde kurmayı sevdikleri ortaya çıkıyor. Dolayısıyla uluslararası kalkınma alanında bir uyanış söz konusu" dedi.

13 ülke 4 kıta

Forbes, bu grubun başarılarına ve karşılaştığı zorluklara bir selam olarak, ilk kez dünyanın en zengin 50 kendi işini kuran kadınını tek başına küresel bir sıralamada derledi. Kolajenden kömüre kadar her alanda servet edinen bu tavan kırıcılar 13 ülkeden ve dört kıtadan (şu anda Afrika ya da Güney Amerika'dan hiç kimse yok) geliyor. Listedeki kadınlar, toplamda 276 milyar dolar servete sahip, ortalama servetleri ise 5,5 milyar dolar değerinde. Bu rakam, ilk 50'nin 2021'deki zirve değerinden 10 milyar dolar daha az ancak Forbes'un bu kadar çok sayıda kendi işini kuran kadını takip ettiği ilk yıl olan 2017'den 158 milyon dolar daha yüksek.

Dünyanın kendi kendini yetiştirmiş en zengin kadını, 38,8 milyar dolarlık net servetiyle İsviçreli denizcilik patronu Rafaela Aponte-Diamant. Kendisi ve kocası Gianluigi Aponte, 136 binden fazla çalışanı, 900 gemisi ve 675 ofisiyle dünyanın en büyük denizcilik hattı olan Mediterranean Shipping Company'yi kurdular ve ortaklar. Rafaela, Mediterranean Shipping Company'yi 200 bin dolarlık bir krediyle kurdu ve çift bu krediyi ilk gemilerini finanse etmek için kullandı ve sonunda dokuz yıl içinde 17 gemilik bir filoya ulaştı. 80 yaşında olan Rafaela halen gemilerin iç mekanlarının ve dekorasyonlarının tasarımından sorumlu ve şirketin hayırseverlik kolu olan MSC vakfının yönetim kurulunda yer alıyor.

Uzak ara ikinci sırada çatı kaplama, dış cephe kaplaması ve daha fazlasının en büyük distribütörlerinden biri olan ABC Supply'ın kurucu ortağı Amerikalı Diane Hendricks (tahmini net serveti: 22,3 milyar dolar) yer alıyor. Hendricks, aralarında Oprah Winfrey ve Sheryl Sandberg gibi yüksek profilli kadınların da bulunduğu ilk 50'deki 18 Amerikalıdan biri. SpaceX'ten Gwynne Shotwell, Spanx'ten Sara Blakely, Kim Kardashian ve Taylor Swift gibi yüksek profilli yönetici ve girişimcilerin şimdilik yeterince zengin olmadığıını gösteren bu elit, 50 üyeli kulübe giriş ücreti 2,1 milyar dolar. 

Çin kadın girişimcilerde lider

Hong Kong da dahil olmak üzere Çin'in listede 18 vatandaşı bulunuyor ve bunların en zengini Zhong Huijuan. Çin'in Jiangsu eyaletinde yaşayan ve eski bir kimya öğretmeni olduğu bildirilen Zhong, 1995 yılında Hansoh Pharmaceuticals'ı kurdu ve dört yıl sonra ileri akciğer kanseri için birinci basamak bir ilaç olan Gainuo ile büyük bir çıkış yakaladı. Hong Kong'da işlem gören ve yıllık geliri 1,7 milyar dolar olan Hansoh onkoloji, anti-enfeksiyon ve otoimmün hastalıklara yönelik tedavilerde uzmanlaştı.

Çin, kadın girişimciler açısından uzun zamandır lider konumunda. Virginia Üniversitesi'nde profesör ve Doğu-Batı işletmeleri konusunda uzman olan Ming-Jer Chen, 2020 tarihli bir makalesinde “Çin geleneğinde kadınlar önemli bir güce ve etkiye sahip olmaya alışkındır” diyor ve Çince'de ‘eş’ anlamına gelen kelimenin eşit anlamına gelen “qi” kelimesiyle aynı şekilde telaffuz edildiğini belirtiyor.

Listedeki tek Türk isim: Eren Özmen

Listede 23. sırada 4,4 milyar dolarlık servetiyle Eren Özmen yer alıyor. Eren ve Fatih Özmen'in 1994’te satın aldığı Sierra Nevada Corp. bugün 4 binden fazla çalışanı ve 40’tan fazla ofisiyle dünyanın önde gelen havacılık ve savunma şirketlerinden biri. Eren Özmen bu yıl nisan ayında açıklanan Forbes Türkiye dolar milyarderi Türkler 2025 listesi'nde de dördüncü sırada yer alıyordu. 

Eren ve Fatih Özmen, SNC’nin yüzde 87’sine sahip. (Eren Özmen’in payı biraz daha fazla) ve ikisinin hisselerinin toplam değeri 7,8 milyar dolar. Eren ve Fatih Özmen, 1994 yılında SNC’yi 5 milyon doların altında bir fiyata aldılar. Hedefleri, 2025 yılı itibarıyla 4 milyar dolar gelire ulaşmak ve 2030’da şimdikinin üç katı büyümüş olmak.

Eren ve Fatih Özmen çiftinin 5 milyondan 7,8 milyar dolara ulaşan başarı hikayesi

Grubun en genci Canva'nın kurucusu

Listenin neredeyse yarısı (24 kadın)  Asya-Pasifik'ten gelirken, onu 20 kadınla Kuzey Amerika ve altı kadınla Avrupa takip ediyor. Tasarım yazılımı firması Canva'yı 2013 yılında kuran Avustralyalı Melanie Perkins 38 yaşında olmasıyla grubun en genci. Bir sonraki en genç isim ise ülkesinin en büyük online perakendecisi Wildberries'i kuran eski bir İngilizce öğretmeni olan Rus Tatyana Kim (49).

En yaygın sektör teknoloji

Bu kadınlar 14 sektörde faaliyet gösteriyor ancak zenginliğe giden en yaygın yol teknoloji oldu ve 14'ü servetlerini bu sektörden elde etti. Bu grubun en zengini, müşterileri arasında Apple, Samsung ve Tesla'nın da bulunduğu dokunmatik ekran üreticisi Hunan merkezli Lens Technology'ye başkanlık eden Zhou Qunfei (tahmini net serveti: 10 milyar dolar).  Eski bir göçmen fabrika işçisi olan Qunfei, 1993 yılında şirketin öncülünü kurdu ve şirketi 136.000'den fazla çalışana ve yıllık 9,5 milyar dolarlık satışa ulaştırdı.

Sadece beş kişiyle bir sonraki en yaygın sektör perakende ve Çin'in hızlı moda devi Shein'in iki kurucu ortağı da bu grupta yer alıyor. Her zamankinden daha fazla kadın girişimciliğe adım atıyor olsa da en azından kişisel net servetleriyle ölçüldüğünde, başarı düzeyleri açısından erkekler ve kadınlar arasında hala büyük bir uçurum var. Dünyanın en zengin 50 kendi işini kuran erkeğinin toplam serveti 3,8 trilyon dolar ile en zengin 50 kadının 14 katı.

Dünya genelinde milyar dolarlık servet edinmiş toplam 1.920 erkek bulunuyor; bu sayı kadınların 18 katından fazla. Gezegenin kendi kendini yetiştirmiş milyarderlerinin toplam değeri 11,2 trilyon dolar. Elon Musk, Larry Ellison ve Mark Zuckerberg gibi isimlerin başını çektiği erkekler bu servetin 10,8 trilyon dolarını, yani yüzde 96'sını ellerinde tutarken, dünyanın en başarılı kadınlarına pastanın sadece yüzde 4'ü kalıyor. Yine de iyimser olmak için pek çok neden var; kendi işini kuran kadınların şu anda tüm milyarderlerin yüzde 3,5'ini oluşturduğu gerçeğini ele alırs:, küçük bir yüzde ama 2017'deki paylarından yaklaşık yüzde 50 daha yüksek.

Kendi servetini kendi inşa eden dünyanın en zengin 50 kadını listesinin tamamı için tıklayın