İrlanda viskisinden İtalyan peynirine Trump darbesi
ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’nden (AB) ithal edilen ürünlere yüzde 30 oranında genel bir gümrük vergisi uygulama planı, kıtanın dört bir yanındaki ihracatçılarda büyük endişe yarattı.
İrlanda’nın batı kıyısındaki Skellig Six18 damıtımevinde cin ve viski üreten June O’Connell, ABD pazarına 2019’da girmişti. Ancak Trump’ın son aylarda sıklıkla gündeme getirdiği ve 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe girmesi beklenen yeni gümrük tarifeleri planları, işletmeyi zor durumda bıraktı. “Depolar doldu, ithalatçılar ürün almayı durdurdu ve sadece büyük müşteriler öncelik alıyor” diyen O’Connell, yüzde 30’luk tarifeyi “kabul edilemez” olarak nitelendirdi.
Trump yönetimi hâlihazırda AB ürünlerine yüzde 10’luk ithalat vergisi uygularken, otomotiv ve metal sektörlerine daha yüksek oranlar getirmişti. Trump’ın bu adımının arkasında, ABD ile AB arasındaki 198 milyar euroluk ticaret açığını kapatma hedefi yer alıyor. AB tarafı ise ticaret dengesinin mallar, hizmetler ve yatırımlar dikkate alındığında daha eşit olduğunu savunuyor.
Tarife artışı özellikle gıda ve içecek sektörünü vuracak gibi görünüyor. AB’nin ABD ile bu alandaki ticaret hacmi yaklaşık 30 milyar euro. Avrupa gıda ve içecek sektörü temsilcileri, artan vergilerin hem Avrupalı üretici ve çiftçilere zarar vereceğini hem de Amerikan tüketicisinin ürün çeşitliliğini azaltıp fiyatları artıracağını savunuyor.
Fransız likör üreticisi Combier’in başkanı Franck Choisne, margarita kokteyllerinde kullanılan “triple sec” likörüyle tanınıyor. ABD satışları, şirketin toplam gelirinin yüzde 25’ini oluşturuyor. Ancak yüzde 30’luk bir vergi artışıyla, zayıflayan doların da etkisiyle, ürünlerinin ABD fiyatlarında yüzde 45-50’lik artış olacağını öngören Choisne, satışlarının yarı yarıya düşeceğini söylüyor. “Bu herkesin zarar göreceği bir durum olur” diyen CEO, yine de içki sektöründe özel bir gümrüksüz anlaşmanın mümkün olduğuna dair umutlu.
İtalya’nın Lombardiya bölgesinde Grana Padano peyniri üreten Zanetti şirketi de artan tarifeler nedeniyle satış planlarında zorluk yaşıyor. Şirketin başkanı Attilio Zanetti, zayıflayan doların ve tarifelerin perakende fiyatları yüzde 25 oranında artırdığını belirtirken, “Daha fazla artış olursa, ABD’deki satış hacmimiz düşecektir” dedi.
Bazı üreticiler, tarifelerin etkisini hafifletmek için tedarik zincirlerini Birleşik Krallık’a veya ABD’ye kaydırmayı değerlendiriyor. Ancak coğrafi işaretle korunan İrlanda viskisi, Fransız şampanyası ya da İtalyan jambonu gibi ürünlerin üretimi başka ülkelerde yapılamıyor. Bu nedenle bazı üreticiler Asya, Afrika ve Latin Amerika gibi alternatif pazarlara yönelmeye çalışıyor.
Ancak bu geçiş kolay değil. Combier’in CEO’su Choisne, “Yeni pazarlarda yer edinmek yıllar sürebilir” derken, O’Connell ise sektörün 700 yıllık geçmişine atıfla, “Sabır gerekiyor, hiçbir şey sonsuza kadar sürmez” diyerek süreci değerlendirdi.
