İmalat sanayisinde daralma derinleşti: PMI temmuzda 45,9’a geriledi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yayımlanan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) temmuz verileri, sektördeki zayıf talep koşullarının etkisiyle daralmanın daha da derinleştiğine işaret etti. Haziranda 46,7 olarak ölçülen endeks, temmuzda 45,9’a gerileyerek son 9 ayın en düşük seviyesine indi. Endeksin 50 eşik değerinin altında kalması, sektördeki bozulmanın sürdüğünü gösteriyor.

Temmuz ayı verileri, sektörün faaliyet koşullarında üst üste 16’ncı ay bozulma yaşandığını ortaya koyarken, müşteri talebindeki durgunluk yeni siparişlerin art arda 25’inci ay yavaşlamasına yol açtı. Üstelik temmuzdaki düşüş, mart ayından bu yana en sert daralma olarak kaydedildi.

Zayıflayan talep yalnızca iç piyasayla sınırlı kalmadı. Yeni ihracat siparişleri de azalmaya devam etti. Bu durum, firmaların üretim hacmini azaltmasına neden oldu. Temmuz ayında üretimdeki daralma son 10 ayın en yüksek hızında gerçekleşti.

Sadece elektronik sektöründe üretim arttı

İSO’nun yayımladığı Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre, takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler azaldı. Üretim, yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe artış gösterdi. Diğer tüm sektörlerde ise üretimde düşüş görüldü. En keskin gerileme, Mayıs 2020'den bu yana en sert bozulmanın yaşandığı gıda sektöründe kaydedildi.

Yeni iş alma konusunda yaşanan zorluklar, sektör genelinde satın alma faaliyetlerini de zayıflattı. Tüm sektörlerde satın alımlar azalırken, imalatçılar ellerindeki stokları eritmeye yöneldi. Girdi stoklarında Ekim 2024’ten bu yana en keskin düşüş yaşandı. Nihai ürün stokları da haziran ayındaki hafif artışın ardından temmuzda belirgin şekilde azaldı.

Liradaki zayıflık maliyet baskısını artırıyor

İmalatçılar, girdi maliyetlerindeki keskin artışın temmuzda da devam ettiğini ve bunun büyük ölçüde liradaki değer kaybından kaynaklandığını bildirdi. Buna rağmen, maliyet enflasyonu 2025’in en düşük hızında gerçekleşti. Satış fiyatlarında ise genel olarak artış görülürken, bazı firmaların zayıf talep nedeniyle indirim yaptığı da gözlendi.

Sektörel bazda en yüksek maliyet artışı metalik olmayan mineral ürünlerde yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe ise satış fiyatları Eylül 2024’ten bu yana en yüksek hızda arttı. Buna karşılık, tekstil ürünlerinde satış fiyatları beşinci ayda da düşüş gösterdi ve temmuzda nihai ürün fiyatlarının azaldığı tek sektör oldu.

“Olumlu gelişmeler sınırlı kaldı”

S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, PMI verilerine ilişkin değerlendirmesinde, “Firmaların yeni sipariş alma konusunda yaşadıkları zorlukların imalat sanayinin geneline yayılması, temmuz anketine olumlu gelişmelerin çok sınırlı sayıda yansımasına yol açtı. Üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri azalırken firmalar stoklarını mümkün olduğunca eritmeye çalıştı. Liradaki zayıflık da bu tabloya katkı sağladı. İmalatçılar yılın ikinci yarısında talep koşullarında bir miktar toparlanma bekliyor” ifadelerini kullandı.