Hürmüz Boğazı krizi derinleşirse, enerji haritası yeniden çizilir

London Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü, İran-İsrail hattındaki tırmanan çatışmanın, küresel enerji güvenliği açısından “yüksek alarm” anlamına geldiğini belirterek, Hürmüz Boğazı’nın kapanmasının, sadece LNG değil, petrol piyasalarında da zincirleme etkiler yaratacağını vurguladı.

“Hürmüz yalnızca Basra Körfezi’nin değil, enerji dünyasının şahdamarıdır. Bu boğazdaki bir tıkanma, sadece Asya’yı değil, Avrupa’yı da kriz moduna sokar” diyen Öğütçü, Güneydoğu Avrupa, Doğu Akdeniz, Türkiye ve Yunanistan için bu krizin hem riskler hem de stratejik fırsatlar barındırdığını ifade etti.

Hürmüz Boğazı: Küresel enerji akışının kalbi

    •    Günlük 18–19 milyon varil ham petrol ve 85 milyon ton LNG, Hürmüz üzerinden taşınıyor.
    •    Küresel LNG ticaretinin yüzde 20’si ve petrol ticaretinin dörtte biri, bu dar geçide bağımlı.
    •    Katar gazının yüzde 90’ı Çin, Hindistan, Japonya ve Güney Kore’ye yöneliyor.
    •    Boğazın kapanması halinde, petrol fiyatlarının 150 doların üzerine çıkması kaçınılmaz görünüyor.

İran’ın Güney Pars sahasında üretimi kısması ve Harg Adası’ndan sevkiyatların durması, piyasaları baskı altına aldı. Brent petrol 100 dolar sınırına yaklaşırken, Avrupa’da TTF ve İngiltere doğal gaz endeksleri sert yükseldi.

Petrol ve gaz piyasalarında şok dalgaları

    •    İran ve İsrail’in enerji altyapılarını hedef almaya başlaması, arz zincirlerini sarstı.
    •    İran’ın açık denizlerdeki petrol rezervi sınırlı; piyasa bu tamponu kısa vadeli görüyor.
    •    Asya’da yaz dönemiyle artan elektrik talebi, zaten sıkışık olan LNG piyasasında fiyatları yukarı çekiyor.
    •    Piyasalar artık jeopolitik risk primiyle işlem görüyor.

Türkiye ve Yunanistan: Yeni bölgesel LNG üsleri

London Energy Club analizine göre, kriz uzarsa alternatif rotalar ve bölgesel LNG merkezleri daha da kritik hale gelecek. Bu kapsamda:

1. Türkiye: Enerji kavşağı ve güvenlik vanası
    •    TANAP, TürkAkım, BOTAŞ LNG terminalleri ve FSRU altyapısıyla Avrupa’ya geçişte kilit ülke.
    •    Saros, Aliağa, Dörtyol gibi LNG noktaları, arz güvenliğini çeşitlendiriyor.
    •    Türkiye’nin gaz ticaret merkezi olma hedefi, yaşanan gelişmelerle ivme kazanıyor.

2. Yunanistan: Avrupa’nın güney kapısı
    •    Revithoussa LNG terminali tam kapasiteyle çalışıyor.
    •    Alexandroupoli FSRU üzerinden Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Sırbistan’a doğrudan akış sağlanıyor.
    •    Türkiye-Yunanistan enerji iş birliği, doğu-batı enerji koridorunu güçlendirebilir.

3. Doğu Akdeniz: Yükselen tedarik bölgesi
    •    İsrail, Mısır ve Kıbrıs gazı, LNG’ye çevrilerek Avrupa için stratejik rezerv olabilir.

Avrupa Rus gazından çıkışı hızlandırıyor

Avrupa Komisyonu, 2027 sonuna kadar Rus LNG’sini tamamen yasaklamayı hedefliyor. Bu süreçte Hürmüz’e olan bağımlılık, Avrupa enerji güvenliğinde yeni kırılganlıklar yaratıyor. Türkiye ve Yunanistan gibi bölgesel LNG merkezleri, bu boşluğu telafi edebilecek kritik oyuncular haline geliyor.

Sonuç: Yeni bir enerji jeopolitiği doğuyor

“Bu kriz, aynı zamanda bir fırsattır. Akılcı diplomasi, altyapı yatırımı ve bölgesel uyumla Türkiye ve Yunanistan, Avrupa enerji güvenliğinin omurgasına dönüşebilir. Ancak bu rol, siyasi istikrar ve stratejik akılla mümkündür,” diyen Mehmet Öğütçü, değerlendirmelerini Atina Enerji Zirvesi’nde sunduğunu, önümüzdeki günlerde Londra, Brüksel ve Doha’daki üst düzey görüşmelerde de gündeme taşıyacaklarını belirtti.