Trump’tan yeni tarife dalgası: Türkiye dahil onlarca ülkeye ek vergi

ABD Başkanı Donald Trump, ithalat tarifelerini yeniden düzenleyen kapsamlı bir kararnameye imza attı. Kararnameyle birlikte ABD’nin başlıca ticaret ortaklarına yönelik gümrük vergileri sert biçimde artırıldı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre, Trump bu adımla Amerika’nın kronik dış ticaret açığını azaltmayı ve ABD ekonomisini “adil ve dengeli ticaret” ilkesi etrafında yeniden şekillendirmeyi hedefliyor.

AB–ABD ticaret anlaşması: Kim, ne kazandı?

Trump yönetiminin yürürlüğe koyduğu yeni tarife rejimine göre ülkelerin ticaret dengelerine göre yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanacak. Türkiye’ye uygulanacak gümrük vergisi oranı ise yüzde 15 olarak belirlendi. Yeni tarifeler, kararname yayımlandıktan yedi gün sonra yürürlüğe girecek.

Kanada’ya özel yaptırım

Trump ayrıca Kanada’ya uygulanan gümrük vergisini yüzde 25’ten yüzde 35’e yükselten ayrı bir kararnameye de imza attı. Kanada'nın uyuşturucu trafiğini engellemede başarısız olduğu ve ABD'nin adımlarına misilleme yaptığı gerekçesiyle alınan bu karar, 1 Ağustos'ta yürürlüğe girecek.

Kanada Başbakanı Mark Carney, tarife kararının ülke ekonomisinin bazı kesimlerini “ağır biçimde etkileyeceğini” belirterek Washington’daki müzakerelerin sürdüğünü ifade etti. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ise Carney’nin bu hafta Filistin devletini tanıyacaklarını açıklamasının, Trump'ı kızdıran gelişmelerden biri olduğunu dile getirdi. 

Küresel ticarette yeni dönem

Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu “Kurtuluş Günü” planının bir devamı olan bu yeni tarife rejimi, ABD'nin onlarca ülkeyle yürüttüğü ticaret görüşmelerine yön veriyor. İngiltere, AB ve Japonya gibi ülkelerle yapılan yeni ticaret anlaşmaları kapsamında bu ülkelere daha düşük oranlarda tarifeler uygulanırken; Hindistan’a yüzde 25, İsviçre’ye yüzde 39, Tayvan’a yüzde 20 oranında ek vergi getirildi.

Çin ise bu kararnamede yer almadı. ABD ile Çin arasındaki ayrı müzakereler için 12 Ağustos’a kadar süre tanındığı bildirildi. Trump yönetimi, Çin ile yapılacak olası bir anlaşma öncesi diğer ülkelerle ticaret dengesini yeniden kurmayı hedefliyor.

ABD geliri artırmayı da hedefliyor

Kararnamede yer alan gerekçelerden biri de yeni vergilerle federal gelirleri artırmak. Trump’ın, ithal ürünlerden elde edilen vergi gelirleriyle kapsamlı vergi indirimlerini finanse etme planı bulunuyor.

Beyaz Saray’dan bir yetkili, “Verimlilik esaslı eski sistemden adil ve dengeli ticaret sistemine geçiyoruz. Bu, yeni bir ticaret düzeni" değerlendirmesinde bulundu.

Yatırımcılar tepkisiz kaldı

Tarife haberleri küresel piyasalarda büyük dalgalanma yaratmadı. S&P 500 ve Nasdaq vadelileri sırasıyla yüzde 0,1 ve yüzde 0,2 gerilerken; Euro Stoxx 50 vadelileri yüzde 0,5 düştü. ABD Hazine tahvilleri ise sabit kaldı.

Uzmanlar, Trump’ın önceden duyurduğu mektuplarla tarifelerin beklendiğini, bu nedenle piyasanın daha önceki kadar sert tepki vermediğini belirtiyor.

ABD'nin güncellenen gümrük tarifeleri: Hangi ülkenin oranı ne kadar değişti?

• Türkiye: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi
• Afganistan: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Almanya (Avrupa Birliği olarak): Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 20’den ve geçen ay Trump'ın tehdit ettiği yüzde 30’dan düşürüldü.
• Angola: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 32’den düşürüldü.
• Avrupa Birliği: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 20’den ve geçen ay Trump'ın tehdit ettiği yüzde 30’dan düşürüldü.
• Bangladeş: Yüzde 20 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 37’den düşürüldü.
• Birleşik Krallık: Yüzde 10 - 2 Nisan'daki ile aynı.
• Bolivya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Bosna-Hersek: Yüzde 30 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 35’ten düşürüldü.
• Botsvana: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 37’den düşürüldü.
• Brezilya: Yüzde 10 - 2 Nisan ile aynı; ancak Trump’ın müttefiki ve eski başkanı Jair Bolsonaro’ya yönelik dava nedeniyle ek yüzde 40 tarife tehdidi var.
• Brunei: Yüzde 25 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 24’ten yükseltildi.
• Çad: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 13’ten yükseltildi.
• Cezayir: Yüzde 30 - 2 Nisan'da açıklanan oranla aynı.
• Endonezya: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 32’den düşürüldü.
• Ekvador: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Ekvator Ginesi: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 13’ten yükseltildi.
• Falkland Adaları: Yüzde 10 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 41’den düşürüldü.
• Fiji: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 32’den düşürüldü.
• Filipinler: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 17’den yükseltildi.
• Fildişi Sahili: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 21’den düşürüldü.
• Gana: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Guyana: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 38’den düşürüldü.
• Güney Afrika: Yüzde 30 - 2 Nisan'daki ile aynı.
• Güney Kore: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 25’ten düşürüldü.
• Hindistan: Yüzde 25 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 26’dan düşürüldü.
• Irak: Yüzde 35 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 39’dan düşürüldü.
• İsrail: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 17’den düşürüldü.
• İsviçre: Yüzde 39 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 31’den yükseltildi.
• İzlanda: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Japonya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 24’ten düşürüldü.
• Kamboçya: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 49’dan düşürüldü.
• Kamerun: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 11’den yükseltildi.
• Kazakistan: Yüzde 25 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 27’den düşürüldü.
• Kongo Demokratik Cumhuriyeti: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 11’den yükseltildi.
• Kosta Rika: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Kuzey Makedonya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 33’ten düşürüldü.
• Laos: Yüzde 40 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 48’den düşürüldü.
• Lesotho: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 50’den düşürüldü.
• Libya: Yüzde 30 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 31’den düşürüldü.
• Lihtenştayn: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 37’den düşürüldü.
• Madagaskar: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 47’den düşürüldü.
• Malavi: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 17’den düşürüldü.
• Malezya: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 24’ten düşürüldü.
• Mauritius: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 40’tan düşürüldü.
• Moldova: Yüzde 25 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 31’den düşürüldü.
• Mozambik: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 16’dan düşürüldü.
• Myanmar (Burma): Yüzde 40 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 44’ten düşürüldü.
• Namibya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 21’den düşürüldü.
• Nauru: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 30’dan düşürüldü.
• Nijerya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 14’ten yükseltildi.
• Nikaragua: Yüzde 18 - 2 Nisan'daki ile aynı.
• Norveç: Yüzde 15 - 2 Nisan'daki ile aynı.
• Pakistan: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 29’dan düşürüldü.
• Papua Yeni Gine: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Sırbistan: Yüzde 35 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 37’den düşürüldü.
• Sri Lanka: Yüzde 20 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 44’ten düşürüldü.
• Suriye: Yüzde 41 - 2 Nisan'da açıklanan ile aynı.
• Tayland: Yüzde 19 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 36’dan düşürüldü.
• Tayvan: Yüzde 20 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 32’den düşürüldü.
• Trinidad ve Tobago: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Tunus: Yüzde 25 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 28’den düşürüldü.
• Uganda: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Vanuatu: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 22’den düşürüldü.
• Venezuela: Yüzde 15 - 2 Nisan'daki ile aynı.
• Vietnam: Yüzde 20 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 46’dan düşürüldü.
• Yeni Zelanda: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 10’dan yükseltildi.
• Zambiya: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 17’den düşürüldü.
• Zimbabve: Yüzde 15 - 2 Nisan'da açıklanan yüzde 18’den düşürüldü.