Gümrük vergileri etkisi: Çin’in ABD’ye ihracatı düşüşe geçti

Çin, ABD’deki Donald Trump yönetiminin gümrük vergisi saldırısının dünyanın en büyük ikinci ekonomisini mallarını daha çok Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Avrupa ve Afrika'ya yönlendirmeye zorlaması nedeniyle ABD'ye ihracatın nisan ayında düştüğünü açıkladı. Genel olarak Çin, ihracat büyümesinin geçen ay şaşırtıcı bir esneklik gösterdiğini ve nisan ayında ihracatın bir önceki yıla göre dolar cinsinden yüzde 8,1 arttığını gösterdiğini söyledi.

Ancak bu pembe rakamların altında, son otuz yılını dünyanın fabrika üssü olma statüsünü geliştirerek geçiren Çin'den giden sevkiyatların bileşiminde belirgin bir değişim vardı. Çin Gümrükler Genel İdaresi tarafından açıklanan resmi ticaret rakamlarına göre Çin'in ABD'ye yaptığı mal sevkiyatı nisan ayında bir önceki yıla göre yüzde 21 düşerken, Güneydoğu Asya ülkeleri bloğuna yapılan ihracat yüzde 21 arttı. Veriler Latin Amerika'ya yapılan ihracatın yüzde 17, Afrika'ya yapılan sevkiyatın ise yüzde 25 arttığını gösteriyor. Çin'in Avrupa Birliği'ne ihracatı ise yüzde 8,3 arttı.

Küresel ticaret haritası değişti

Rakamlar, Trump'ın görevdeki ilk üç ayında yüzde 145 oranında artırılan ABD'nin Çin'e yönelik gümrük vergilerinin küresel ticaret haritasını ne ölçüde değiştirdiğinin altını çiziyor. ABD'li ve Çinli yetkililer bu hafta sonu İsviçre'de bir araya gelerek potansiyel olarak daha geniş kapsamlı ticaret müzakerelerinin önünü açacak görüşmelerde bulunacaklar. Hem ABD'li hem de Çinli yetkililer hafta sonu yapılacak toplantının temel amacının, bazı Beyaz Saray yetkililerinin iki ülke arasında tam bir ticaret ambargosu olarak tanımladıkları bir ortamda gerilimi azaltmak olduğunu belirttiler.

Ekonomistler Çin'in ihracatının gelecek aylarda daha fazla etkilenmesini bekliyor. Yeni ihracat siparişlerini gösteren bir gösterge nisan ayında 2022'den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Goldman Sachs ve S&P Global, Çin'in ihracatının bu yıl yüzde 5 düşebileceğini öngörüyor. Böyle bir daralma Çin'in gayrisafi yurtiçi hasılasının bu yıl yaklaşık yüzde 5 büyümesi yönündeki resmi hedefini tutturmasını zorlaştıracaktır. Resmi verilere göre geçen yıl ihracat Çin'in GSYH büyümesinin yaklaşık üçte birini oluşturdu. Birçok ekonomist Çin'in bu yılki GSYH büyümesinin yüzde 4'e yakın ya da daha düşük olmasını bekliyor.

İlk önlemleri açıkladı

Çin ticareti için tablo kararırken, ülkenin merkez bankası çarşamba günü ekonomiyi desteklemek için tasarlanan yeni önlemleri açıkladı; bu Trump'ın gümrük tarifelerinin nisan ayında vurulmasından bu yana Pekin'den büyümeyi desteklemek için ilk somut çabalar. Merkez bankası faiz oranlarını düşüreceğini ve finansal sisteme daha fazla likidite enjekte edeceğini söyledi. Pekin geçen ayın sonlarında gümrük vergilerinden kaynaklanan zorluklara karşı önlemler alma sözü vermişti.

Bu arada, ticaret görüşmeleri uzun süren bir açmazın ardından ilerlemeye başladı. Wall Street Journal'ın haberine göre Pekin'in fentanil konusunda Washington'a ulaşması iki ülke arasındaki ticaret görüşmeleri için bir fırsat yarattı. ABD'li şirketler yakında boş kalacak mağaza raflarından şikayet ederken, Çin'deki fabrikalar üretime ara veriyor ve bazıları işçileri izne çıkarıyor. Goldman Sachs, Çin'deki 16 milyon işin ABD'ye yapılan ihracatın üretiminde yer aldığını ve uzun süreli bir ticaret çıkmazı nedeniyle tehlikeye gireceğini tahmin ediyor.

Çin'in resmi ekonomik istatistiklerinde henüz tam bir tarife darbesi görülmedi. Hükümet verilerine göre Çin ekonomisi yılın ilk üç ayında yüzde 5.4 oranında büyürken, şirketlerin yüksek gümrük vergileri beklentisiyle siparişleri öne çekmesi ihracatın artmasına neden oldu.

İç talepte süregelen zayıflığın bir işareti olarak, Çin'in ithalatı mart ayındaki yüzde 4,3'lük düşüşe kıyasla nisan ayında bir önceki yıla göre yüzde 0,2 azaldı. Böylece Çin'in ticaret fazlası nisan ayında 96,18 milyar dolar olurken, bir önceki ay 102,64 milyar dolar olan ticaret fazlası da azaldı.