Citi ve JP Morgan'dan petrol uyarısı
Citibank analistleri, İran’ın günlük petrol ihracatında 1,1 milyon varillik bir aksamanın, Brent petrolünü mevcut seviyelerin yüzde 15 ila 20 üzerine çıkarabileceğini öngördü. Bu da Brent’in 75-78 dolar aralığına yükselmesi anlamına geliyor. Mayıs ayında Brent fiyatları yaklaşık 65 dolar seviyesindeydi.
Citibank ayrıca birkaç aylık dönemde 3 milyon varillik bir arz kesintisinin fiyatları 90 dolara taşıyabileceğini belirtti.
JPMorgan: En kötü senaryoda 130 dolara çıkabilir
JPMorgan ise daha geniş çaplı bir çatışma ve Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda petrolün varil fiyatının 120-130 dolara kadar yükselebileceğini tahmin etti. İran’ın günlük üretimi şu anda 3,3 milyon varil seviyesinde bulunuyor.
Citibank, Hürmüz Boğazı’ndaki olası bir kapanmanın fiyatları sıçratabileceğini ancak bu etkinin kısa süreli olacağını ve boğazın yeniden açılmasına yönelik hızlı adımlar atılacağını düşünüyor.
90 dolar senaryosu Türkiye'yi nasıl etkiler?
Petrol piyasalarındaki gelişmeleri değerlendiren emtia uzmanı Zafer Ergezen geçtiğimiz günlerde Forbes Türkiye’ye yaptığı açıklamada, Brent petrolün varil fiyatının 83,8 dolara yükseldiğini ve Orta Vadeli Program'da (OVP) 2025 için öngörülen ortalama fiyatın bu seviyede olduğunu hatırlattı. Fiyatların bu seviyenin üzerine kalıcı şekilde çıkması halinde OVP hedeflerinin riske girebileceğini vurguladı.
TÜİK verilerine göre Türkiye, 2024’ün ilk 11 ayında 27,5 milyon ton ham petrol ithal etti. Önceki yıllarda bu rakam 33 milyon tonun üzerindeydi.
Ergezen’e göre enerji fiyatlarındaki artışın enflasyondan çok daha fazla, doğrudan bütçe ve dış ticaret dengesi üzerinde etkisi bulunuyor. "Petrol fiyatlarındaki yüzde 10’luk artış, enflasyonda yüzde 1 ila 1,5’lik artışa yol açabilir," diyen Ergezen, 10 dolarlık artışın cari açığı yaklaşık 4,4 milyar dolar büyüteceğini belirtti.
Örneğin petrolün 71 dolardan 80 dolara çıkması, cari açıkta yaklaşık 4 milyar dolarlık bir artışa neden olabilir.
