Çin’in en büyük şirketleri
Zayıf iç tüketim ve ABD-Çin arasında olası bir ticaret savaşının tehdidi, Çinli şirketler üzerinde şimdiden etkisini gösteriyor. Çin (Hong Kong dahil) menşeli şirketlerin 2025 Forbes Global 2000 sıralamasındaki toplam sayısı, geçen yılki 324’ten bu yıl 317’ye geriledi.
Şirket sayısı üç yıldır düşüyor
Çin, hala ABD’nin ardından listede en fazla sayıda şirkete sahip ikinci ülke olsa da şirket sayısı 2022’deki 351’lik zirveden bu yana üst üste üç yıldır düşüyor. Listedeki Çinli şirketlerin toplam geliri son 12 ayda yaklaşık 8,7 trilyon dolar seviyesinde sabit kalırken, toplam varlıkları 62 trilyon dolara yükseldi. Forbes’un Global 2000 sıralaması; piyasa değeri, gelir, kar ve varlıkları eşit ağırlıkla değerlendiriyor ve 25 Nisan itibarıyla son 12 aylık verileri esas alıyor.
Forbes Global 2000: Türkiye’den 10 şirket listede
Banka devleri yine zirvede. Çin Endüstri ve Ticaret Bankası (ICBC), geçen yıla göre bir sıra yükselerek 3. sırada yer aldı ve en yüksek sıradaki Çinli şirket oldu. Aynı zamanda 6,7 trilyon dolarlık varlıkla dünyanın en büyük bankası konumunda ve son 12 ayda 51 milyar dolar net kar ile Çinli şirketler arasında en karlısı. İlk 10’da yer alan diğer iki devlet bankası ise Çin İnşaat Bankası (7.) ve Çin Tarım Bankası (8.).
Listede en yüksek sıradaki devlet dışı şirket, 27. sıradaki sigorta devi Ping An. Onu Alibaba Group Holding (33.) ve Tencent Holdings (37.) gibi internet devleri izliyor. Tencent, 562 milyar dolarlık piyasa değeriyle bu grup içindeki en değerli şirket konumunda. Tencent hisseleri, Çin’in ChatGPT’ye rakip yapay zekâ girişimi DeepSeek’in ocak ayında ilk büyük dil modelini tanıtmasının ardından yaşanan teknoloji hissesi rallisiyle yükseldi. Gelir açısından bakıldığında, Çin Petrol ve Kimya Şirketi (Sinopec), son 12 ayda 390 milyar dolarlık satışla en büyük şirket.
Birleşik Krallık’ın en büyük şirketleri
Çinli şirketlerin yarısından fazlası sıralamada geçen yıla göre geriledi. Süt ürünleri üreticisi China Mengniu Dairy, net kârının %98 düşerek 14 milyon dolara gerilemesi sonucu 485 sıra birden düşerek 1849. sıraya geriledi. Bu düşüşte, Avustralyalı bebek maması üreticisi Bellamy’nin zararları etkili oldu. Bu trende karşı koyan dikkat çekici bir şirket ise elektrikli araç üreticisi Seres Group oldu. Teknoloji devi Huawei (özel mülkiyetli olduğu için sıralamaya dahil değil) ile 2021’de başlattığı Aito akıllı EV serisi sayesinde 782 sıra yükselerek 904. sıraya tırmandı. Seres, geçen yıl 151.000 adet satışla BMW’yi geride bırakarak Çin’in en büyük lüks otomobil markası oldu.
Listede en fazla banka var
Çinli şirketlerin en büyük grubunu 51 şirketle bankalar oluştururken, onu 43 şirketle inşaat (emlak dahil) sektörü izliyor. Ancak çoğu, Çin’in süregelen emlak krizi nedeniyle sıralamada geriledi. Bu yıl geri dönen 21 şirket arasında dikkat çeken bir isim, borç yeniden yapılandırma sürecinde olan gayrimenkul geliştiricisi Country Garden Holdings. Şirket, 2023 mali sonuçlarını zamanında açıklayamadığı için 10 aylık bir askıya alma sürecinden sonra, ocak ayında Hong Kong Borsası’nda yeniden işlem görmeye başladı.
Hisseleri bir yıl içinde beş kat arttı
Yeni listeye giren üç Çinli şirket arasında, mart ayında Hong Kong Borsası’na kote olan ve 46 binden fazla mağazasıyla dünyanın en büyük gıda-içecek zinciri haline gelen bubble tea üreticisi Mixue Group da var. Diğer yeni isim ise oyuncak devi Pop Mart International. Şirket, ünlü şarkıcı Rihanna’nın çantasında görüntülenen tavşan benzeri Labubu bebeğiyle büyük popülerlik yakaladı; hisseleri bir yıl içinde beş kat arttı.
Geçen yıl listeye giren 30 Çinli şirket bu yıl elendi. Bu grupta dikkat çeken isimlerden biri, geçen yıl 1044. sırada yer alan ancak yoğun rekabet nedeniyle fotovoltaik ürün fiyatlarının düşmesi sonucu net karı yüzde 99 azalarak 14 milyon dolara gerileyen Jinko Solar oldu.
