ByteDance sessiz yapay zeka uygulamalarını piyasaya sürüyor

2024’te ABD Kongre’si, TikTok ve Çinli ana şirketi ByteDance’e ait diğer tüm uygulamaların ya satılması ya da ABD’de yasaklanması gerektiğini belirten bir yasa çıkardı. Bu yasa, ABD Donald Trump’ın 2020’de, Joe Biden’ın ise 2023’te dile getirdiği tehdidi yerine getiriyordu. Ancak bu yılın başlarında yeniden göreve gelen Trump, ABD Adalet Bakanlığı’na bu yasanın uygulanmaması yönünde talimat verdi. Bu sayede TikTok, yasanın ocak ayında belirlenen süresinin ötesinde yayında kalabildi. Ancak uygulamanın yürürlüğe girmemesi yalnızca TikTok’u “kurtarmakla” kalmadı; ByteDance’in ABD ve dünya genelinde yeni ürünler geliştirmesine ve piyasaya sürmesine de olanak tanıdı.

ByteDance ile bağlantıları açıkça belirtilmiyor

Bu yeni ürünlerin çoğu yapay zekanın farklı kullanım alanlarına odaklanıyor. Çin pazarı için geliştirilen yeni uygulamaların yanı sıra ByteDance, İngilizce konuşan kullanıcılar için de çeşitli araçlar sundu: Trae (bir yapay zeka kodlama asistanı), Dreamina (bir yapay zeka görüntü üreticisi), PicPic (avatar oluşturucu), EasyOde (bir müzik lisanslama platformu) ve açık kaynaklı yapay zeka ajanı Agent TARS. Bunlara ek olarak daha önce piyasaya sürülen Katalyst ve KubeAdmiral gibi barındırma altyapısı araçları ile Mawf ve Ripple gibi yapay zeka müzik üreticileri de bu kapsamda. Bu uygulamaların bazıları, Singapur merkezli bağlı kuruluşlar aracılığıyla piyasaya sürüldüklerinden ByteDance ile bağlantılarını açıkça belirtmiyor.

ByteDance’in ürün atağı, bir yandan rekabete ayak uydurma çabasını gösteriyor. Örneğin Trae, Microsoft’un dev platformu VS Code’a benzer hizmetler sunarken, Dreamina ise Midjourney ve Google Veo’ya rakip olabilecek özelliklere sahip. Ancak bu uygulamalar aynı zamanda ByteDance’in, ABD ile Çin arasındaki yapay zeka üstünlüğü mücadelesinde kilit bir aktör olmaya devam edeceğini de ortaya koyuyor.

Yöneticileri Singapur’a taşındı

TikTok’un küresel popülerliği arttıkça, ByteDance uygulamanın Çin kökenlerinden uzak görünmesi için çaba sarf etti. ByteDance, TikTok üzerinde çalışmış bazı isimler de dahil olmak üzere, Çin devlet medyasıyla bağlantılı yüzlerce kişiyi istihdam etti. Ancak son dönemde, şirketin kurucusu Zhang Yiming de dahil olmak üzere birçok üst düzey ByteDance yöneticisi Singapur’a taşındı. Şirket uzun süredir kendini “Çinli değil, küresel doğmuş” bir şirket olarak tanımlıyor.

Yine de Çin ByteDance’in kar merkezi olmayı sürdürüyor ve şirketin yapay zeka odaklı faaliyetlerinin de birincil pazarı konumunda. Geçen yıl, ByteDance’in Çin’deki ChatGPT rakibi Doubao, ülkenin en popüler sohbet robotu oldu. Fudan Üniversitesi'nin yaptığı bir değerlendirmeye göre Doubao devlet sansürü taleplerine diğer Çinli sohbet robotlarına kıyasla daha kolay uyum sağladı. Görünüşe göre ByteDance’in yapay zeka konusundaki hedefleri daha da büyük: Alan adı kayıtlarına göre şirketin bir yan kuruluşu son dört yıldır chinese.ai alan adına sahip ancak bu site henüz aktif değil.

Çocuk uygulamalarına da odaklanıyor

ByteDance ayrıca çocuklara yönelik uygulamalara da düzenli olarak ilgi gösteriyor. Ödev yardım uygulaması Gauth, Trump’ın yasa uygulamama kararı sayesinde ABD’de hâlâ kullanılabiliyor. Ancak şirket, çocuklara odaklanan başka ürünleri de test etti. Kongre TikTok’un yasaklanıp yasaklanmayacağını tartışırken, ByteDance Rex and Friends adlı İngilizce öğretmeye yönelik bir çocuk uygulamasını çalıştırıyordu. Ayrıca byteprek.com, kids.app ve aikids.app gibi alan adlarını da kaydetti ancak görünüşe göre bu alanlar üzerinden hiçbir ürün geliştirilmedi.

Alan adı kayıtları, ByteDance’in haber uygulamalarına geri dönüş planlarını da ortaya koyuyor. Şirket daha önce İngilizce haber uygulamaları olan TopBuzz ve News Republic’i çalıştırmış ancak TikTok’un yükselişiyle bu uygulamaları sonlandırmıştı. Ancak 2024’te, ByteDance’in Spring SG Pte. Ltd. adlı bağlı kuruluşu (aynı zamanda Cici adlı yapay zeka asistanı gibi uygulamaları dağıtıyor), yeni haber odaklı alan adları kaydetti.

Yasak kararı bir ay içinde sona erecek

Trump’ın TikTok ve ByteDance’in ABD’de faaliyet göstermesine izin veren kararı bir ay içinde sona erecek. Kamuoyundaki tartışmalar büyük ölçüde TikTok’a odaklanmış olsa da yasa tüm ByteDance uygulamalarını kapsıyor. Bugün, bu uygulamalar milyonlarca Amerikalının cihazında hâlâ aktif: CapCut ile video düzenleme, Gauth ile yapay zeka destekli özel ders, TARS ile kendi kendine çalışan bir kod ajanı gibi birçok farklı hizmet sunuyorlar.

ABD’de ByteDance denince akla çoğunlukla TikTok geliyor. Ancak dünya genelinde TikTok, şirketin birçok başarılı ürününden yalnızca biri. Trump, ByteDance’in TikTok’un ABD operasyonlarındaki payının en azından bir kısmını ABD’li yatırımcılardan oluşan bir konsorsiyuma satacağı bir anlaşmaya aracılık etmeyi planladığını söyledi. TikTok’tan bir kaynak Forbes’a yaptığı açıklamada, böyle bir anlaşmanın muhtemelen yalnızca TikTok’u değil, ByteDance’in diğer uygulamalarını da kapsayacağını belirtti. Kongre’nin “sat ya da yasakla” yasası yalnızca TikTok hakkında değil aynı zamanda, dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden birinin ABD’deki geleceğini şekillendirecek.