2030’a kadar yok olacak pozisyonlar
Yapay zekanın hızla gelişmesiyle, özellikle giriş seviyesi pozisyonlar büyük bir dönüşüm sürecine giriyor. Teknoloji alanından uzmanların açıklamaları risk altındaki meslek gruplarını ve yapay zekaya karşı dayanıklı rollerin özelliklerini ortaya koyuyor.
17 Ağustos 2025, 09:00
Güncelleme: 17 Ağustos 2025, 11:30
Anthropic CEO’su bu yıl mayıs ayında yaptığı açıklamada, 2030 yılına kadar yapay zekadaki gelişmeler nedeniyle giriş seviyesi işlerin yüzde 50’sinin ortadan kalkabileceği uyarısında bulundu. Birkaç hafta önce Flight Agencies’in yatırımcısı ve kurucu ortağı Oliver Yonchev ise bir röportajda ise, “Giriş seviyesi iş katmanı yok olacak” ifadesini kullandı. Peki, onların yerini ne alacak?
Zaman daralıyor. 2023 yılında Goldman Sachs, dünya genelindeki iş görevlerinin neredeyse beşte birinin yapay zeka tarafından devralınacağını, ABD’deki işlerin üçte ikisinin ise kısmen otomasyona maruz kalacağını öngörmüştü. Bugün, bu öngörüde bir düşüş belirtisi yok. Şu anda bunlar gerçeğe dönüştü:
Peki, kritik soru şu: Yapay zeka sizin işinizi tehdit ediyor mu?
Yapay zeka gelişmeleri o kadar hızlı ilerliyor ki, gelecekte hangi rollerin olumsuz etkileneceğini tam olarak kestirmek zor. Ancak McKinsey & Company, Dünya Ekonomik Forumu ve Coursera gibi kaynaklardan gelen tahminler, hangi iş unvanlarının önümüzdeki yıllarda ortadan kalkma ihtimalinin yüksek olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir.
Pozisyonunuzun risk altında olup olmadığını anlamak için aşağıdaki soruları kendinize sorun ve bu testi uygulayın:
Eğer 1, 3, 4 ve özellikle 6. sorulara “evet” diyorsanız, işinizin şu anda veya yakın gelecekte yapay zeka tarafından devralınma riski oldukça yüksek. Eğer 2 veya 5. sorulara “evet” diyorsanız, iyi bir konumdasınız.
Bu kategoriler büyük sürpriz değil, çünkü bu alanlarda otomasyon ve teknolojik yenilikler uzun süredir uygulanıyor. (Örneğin, üretim hatlarında robotlar, self-servis kasalar, müşteri hizmetlerinde chatbot’lar.) Ancak yine de bu değişimler oldukça yıpratıcı olabilir, özellikle de kariyerinizin büyük bir kısmını bu alanlarda geçirdiyseniz.
- Stratejik düzeyde düşünme becerisi
- Kültüre ve çevredeki dünyaya derinlemesine uyum sağlamış insanlar ve pozisyonlar
- Değişim yaratanlar
Zaman daralıyor. 2023 yılında Goldman Sachs, dünya genelindeki iş görevlerinin neredeyse beşte birinin yapay zeka tarafından devralınacağını, ABD’deki işlerin üçte ikisinin ise kısmen otomasyona maruz kalacağını öngörmüştü. Bugün, bu öngörüde bir düşüş belirtisi yok. Şu anda bunlar gerçeğe dönüştü:
- Ajan yapay zekalar (agentic AI)
- Yapay zeka kaynaklı işten çıkarmalar
- Her birkaç ayda bir güncellenen yeni büyük dil modelleri (örneğin, en sonuncusu ChatGPT-5)
- Salesforce CEO’su Mark Benioff’un, yapay zekanın şirketin işlerinin yüzde 50’sini zaten üstlendiğini söylemesi
- Amazon CEO’su Andy Jassy’nin, önümüzdeki yıllarda hem daha fazla işten çıkarma hem de daha gelişmiş yapay zeka yetenekleri öngörmesi
Peki, kritik soru şu: Yapay zeka sizin işinizi tehdit ediyor mu?
Yapay zeka gelişmeleri o kadar hızlı ilerliyor ki, gelecekte hangi rollerin olumsuz etkileneceğini tam olarak kestirmek zor. Ancak McKinsey & Company, Dünya Ekonomik Forumu ve Coursera gibi kaynaklardan gelen tahminler, hangi iş unvanlarının önümüzdeki yıllarda ortadan kalkma ihtimalinin yüksek olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir.
Pozisyonunuzun risk altında olup olmadığını anlamak için aşağıdaki soruları kendinize sorun ve bu testi uygulayın:
- İşim tekrarlayan görevlerden mi oluşuyor ve minimum insan etkileşimi mi gerektiriyor?
- Rolüm strateji, insan yargısı ve karar alma becerileri mi gerektiriyor?
- Yaptığım iş temel görevlerin yürütülmesine mi dayanıyor?
- İşimdeki görevler öngörülebilir kurallar, sistemler ve kalıplara mı bağlı?
- Fiziksel varlık, emek veya el becerisi gerektiren bir alanda mı çalışıyorum?
- Kurumum, iş gücünü daha verimli hale getirmek için yapay zekaya geçiş planları mı yapıyor?
Eğer 1, 3, 4 ve özellikle 6. sorulara “evet” diyorsanız, işinizin şu anda veya yakın gelecekte yapay zeka tarafından devralınma riski oldukça yüksek. Eğer 2 veya 5. sorulara “evet” diyorsanız, iyi bir konumdasınız.
En çok etkilenecek işler hangileri?
Çevrimiçi eğitim devi Coursera, yapay zekayla en açık beş temel iş kategorisini şu şekilde sıraladı:- Üretim ve imalat
- İdari ve büro işleri
- Ulaşım ve lojistik
- Perakende
- Satış (müşteri temsilciliği ve potansiyel müşteri oluşturma)
Bu kategoriler büyük sürpriz değil, çünkü bu alanlarda otomasyon ve teknolojik yenilikler uzun süredir uygulanıyor. (Örneğin, üretim hatlarında robotlar, self-servis kasalar, müşteri hizmetlerinde chatbot’lar.) Ancak yine de bu değişimler oldukça yıpratıcı olabilir, özellikle de kariyerinizin büyük bir kısmını bu alanlarda geçirdiyseniz.
