Avrupalılar ABD ürünlerinden uzaklaşıyor

İsveç'teki motosiklet severler için Harley-Davidson yollardaki en popüler marka. Jack Daniel's viskisi İngiliz pub'ların da öne çıkıyor. Fransa'da Levi's jean'ler şıklığın sembollerinden biri. Ancak Avrupa Merkez Bankası tarafından yapılan yeni bir değerlendirmeye göre ABD Başkanı Donald Trump'ın Avrupa ile ticaret savaşının yarattığı kargaşada, birçok Avrupalı tüketici Amerikan ürün ve hizmetlerinden kaçınmaya başlıyor.

“Sepetlerinde ne olduğunu iki kere düşünüyorlar”

Nisan ayında Trump, Amerika'nın ticaret ortaklarına yüzde 10'luk genel bir gümrük vergisi getirdi ve Avrupa Birliği de dahil olmak üzere pek çok ülkeyi “karşılıklı gümrük vergisi” uygulamakla tehdit etti. Tesla ve McDonald's gibi şirketler Avrupa'daki müşterilerin “Made in America” ürünlerinden soğuduklarını görüyorlar.

Avrupa Merkez Bankası, tüketici davranışları üzerine yaptığı araştırmayla ilgili bir blog yazısında, “ABD'nin Avrupa ürünlerine yeni uyguladığı ticaret tarifeleri, Avrupalı tüketicilerin alışveriş sepetlerinde ne olduğunu iki kez düşünmelerine
neden oluyor. Tüketiciler ABD ürün ve hizmetlerinden aktif olarak uzaklaşmaya çok istekliler” ifadeleri yer aldı.

Avrupalılar, Trump'ın göreve gelmesinden kısa bir süre sonra Heinz ketçap ve Lay's patates cipsi gibi Amerikan ürünlerine karşı taban boykotlarını test etmeye başlamışlardı bile. Danimarka'nın bir parçası olan Grönland'ı ele geçirme tehditleri Danimarkalıları Facebook'ta karşıt kampanyalar düzenlemeye teşvik etti. İsveç'teki Tesla sahipleri, Trump'ın baş danışmanlarından biri olan Tesla CEO'su Elon Musk ile aralarına mesafe koymak için arabalarının tamponlarına “utanç” çıkartmaları yapıştırdı. Ancak merkez bankasına göre Avrupalıların Trump'ın Amerika'nın uzun süreli müttefiklerine yönelik muamelesinden duydukları rahatsızlık, Trump'ın dünya ticaretini yüksek küresel gümrük vergileriyle yeniden şekillendirmeye başlamasıyla daha da arttı.

Tamamen uzaklaşmayı tercih ediyorlar

Trump, ABD'den daha fazla mal almadığı için Avrupa Birliği'ni özellikle hedef aldı ve geçen ay bloğu yüzde 20'lik bir “karşılıklı” gümrük vergisiyle tehdit etti. Bu sözler pek çok Avrupalıyı şaşırttı ve pek çok ABD malına yüzde 25 gümrük vergisiyle misilleme yapan AB liderlerini kızdırdı. Trump'ın aniden gümrük vergilerini yaza kadar ertelemesinin ardından her iki taraf da geçici bir ateşkes ilan etti. Ancak yüzde 10'luk taban gümrük vergisi hala yürürlükte ve Atlantik ötesi bir ticaret savaşı kolaylıkla yeniden alevlenebilir.

Bir ticaret anlaşmasına varılsa bile Avrupa'nın uzun süredir müttefikine karşı duyduğu yeni ihtiyat kolay kolay ortadan kalkmayacaktır. Avrupa Merkez Bankası'nın araştırması, Avrupa'da satılan Amerikan ürünlerine sadece yüzde 5 vergi konulması halinde bile Avrupalıların bu ürünlerden uzak durma eğiliminde olacağını ortaya koydu. Merkez Bankası'na göre yeni olan, Avrupalı tüketiciler arasında ne pahasına olursa olsun ABD ürün ve markalarından tamamen uzaklaşma tercihi. Bu durum, yüksek fiyatların yükünü taşıyabilecek haneler için bile geçerliydi.

Banka, “Daha pahalı ABD ürün ve hizmetlerini karşılayabilecek olsalar bile, bilinçli olarak alternatifleri seçiyorlar. Bu durum, tüketicilerin tepkilerinin sadece tarife artışlarına verilen geçici bir tepki olmayabileceğini, bunun yerine tüketici tercihlerinde ABD ürün ve markalarından uzaklaşan olası uzun vadeli yapısal bir kaymaya işaret ettiğini göstermektedir” dedi.

Nike yerinde Adidas

Almanya ve İtalya'da geliştiriciler, Amerikan malı almadığından emin olmak isteyenler için market ve giyim ürünlerini tarayan uygulamalar geliştirdi. En iyi uygulama olan BrandSnap, Avrupalı alternatifler bile öneriyor. Fransızlar tarafından yönetilen “ABD'yi Boykot Et!” 31 bin üyeli Facebook kanalında insanlar Nike ve New Balance yerine bir Alman markası olan Adidas'ı satın almakla övünüyor ve ABD'ye seyahat etmekten kaçındıklarına dair hikayeler paylaşıyorlar.

Danimarka'da 95 bin  üyesi olan bir Facebook grubunda insanlar birbirlerine Gillette Mach 3 tıraş bıçağı ya da Schweppes soda gibi ürünlerin ABD'den gelip gelmediğini anlamaları konusunda yardımcı olmaya çalışıyor. İsveç'ten bir grup Airbnb'ye alternatifleri teşvik ediyor ve mayıs bir hafta boyunca Meta platformlarında Avrupa boykotu çağrısında bulundular.

Avrupalılar da Netflix, Disney+ ve Amazon Prime Video gibi ABD'li yayın devlerinin aboneliklerini iptal etmeye başladıklarını bildiren paylaşımlarda bulundular. Amazon'u boykot eden bazı tüketiciler, ülkelerindeki alternatif e-ticaret platformlarından teslimatın daha yavaş ya da daha az güvenilir olduğundan yakınsalar da yine de bunu denediklerini söylüyorlar. 

Milyonlarca insan hala dünya çapında Amerikan mal ve hizmetlerini satın alıyor ancak ABD şirketleri ve yatırımcıları, Trump'ın politikalarıyla ilgili Amerikan karşıtı duyguların işaretleri için uluslararası piyasaları yakından takip ediyor. Verilere göre Avrupa'da Tesla satışları nisan ayında da keskin düşüşünü sürdürürken, Musk'ın siyasi görüşlerine yönelik protestolar nedeniyle İsveç'te bir önceki yıla göre yüzde 81'lik bir düşüş yaşandı.

McDonald's da yurtdışında, özellikle Kuzey Avrupa ve Kanada'da ABD markalarına yönelik olumsuz tutumların arttığını gözlemlediğini söyledi. Burger zincirinin CEO'su Chris Kempczinski geçen hafta analistlerle yaptığı bir görüşmede, uluslararası tüketicilerin “Amerikan markalarını satın almayı azaltacaklarını ve Amerikan karşıtı duyguların arttığını gördüklerini” söyledi. McDonald's markası henüz zarar görmemiş gibi görünüyor. Kanada ve Avrupa'daki mağaza satışları ilk çeyrekte bir önceki yıla göre sadece yüzde 1 azaldı. Ancak CEO, “Amerikan karşıtlığında sekiz ila 10 puanlık bir artış var” dedi.