Apple yapay zekayı neden hala çözemedi?

2018 yılında Apple şirketinin yapay zeka çalışmaları nihayet rayına oturuyor gibi görünüyordu. O yılın başlarında, Apple'ın yazılım şefi Craig Federighi üst düzey personelini topladı ve çok önemli bir işe alım duyurdu: Şirket, Google'dan John Giannandrea'yı yapay zekanın başına getirmişti. Sektörde bilinen adıyla JG, Google'ın arama ve yapay zeka gruplarını yönetiyordu. 

Onun liderliğinde ekipler Fotoğraflar, Çeviri ve Gmail'de en son yapay zeka teknolojisini kullanıyordu. 2014 yılında öncü İngiliz şirketi DeepMind'ın satın alınmasıyla birlikte bu çalışmalar Google'a yapay zeka alanında bir lider olarak ün kazandırmıştı. Apple yönetimi için Giannandrea'nın işe alınması sadece en azılı rakiplerine karşı bir darbe değildi. Aynı zamanda, şirketin bir yapay zeka merkezine dönüşmesinin de başlangıcı olmasını umuyorlardı. 

Siri’nin etkisi uzun sürmedi

Apple, 2011 yılında kurucu ortağı Steve Jobs'un ölümünden hemen önce sesli asistanı Siri'yi tanıtmıştı. İlk başta, Siri bilim kurgu filminden çıkmış gibi hissettirdi. Apple bir kez daha fütüristik bir bilgisayar konseptini almış ve onu ana akım bir ürüne dönüştürmüştü. Ancak birkaç yıl içinde Google, Amazon.com ve diğer rakipler, Apple'ınki temel anlama ve komutlarla mücadele ederken çok daha gelişmiş hissettiren sesli asistanları tanıttı.

İskoçya doğumlu Giannandrea, Apple'ın tüm yapay zeka çalışmalarını birleştiren bir grubu denetlemek için getirildi. Bazı çalışanlar, üst düzey yöneticilerin uzun zamandır şirketin yaşadığı zorlukların kısmen Apple'ın yapay zeka çalışmalarının farklı ürün geliştirme ekipleri arasında bölünmüş olmasından kaynaklandığına inandıklarını söylüyor. Artık makine öğrenimi araştırmaları, test operasyonları ve Siri tek bir şemsiye altında olacak. Giannandrea doğrudan CEO Tim Cook'a rapor verecek ve böylece yapay zeka, Apple'ın iş gücünü oluşturan ana gruplar olan yazılım, donanım ve hizmetlerle aynı öneme sahip olacak.

“Tam ihtiyacımız olan kişi”

Federighi'nin işe alım duyurusundaki heyecanı aşikârdı, Siri lansmanından bu yana birçok kez el değiştirmiş ve sonunda kendisine gelmişti ve şimdi Giannandrea'ya devrediyordu. Federighi çalışanlarına, “Yapay zeka için tam da ihtiyacımız olan kişi bu” dedi. Giannandrea, pek çok kişinin CEO dışında en güçlü yönetici olarak gördüğü Google'daki işine ek olarak, internet öncüsü Netscape'in teknoloji şefliğini de yapmıştı. 

Giannandrea'nın gelişinden yedi yıl sonra, beraberinde getirdiği iyimserlik yok oldu. Apple'ın yapay zekası daha da geride kaldı. OpenAI'ın ChatGPT yazılımının 2022'deki patlamasından bu yana, her büyük teknoloji şirketi bu tür programlara güç veren büyük dil modellerini (LLM'ler) geliştirme, bunları sesli asistanlara ve diğer araçlara dahil etme çabalarını hızlandırdı.

Apple da rakipleri gibi yeni yapay zeka özelliklerini kullanıma sundu ancak bu özellikler çoğunlukla gecikmeli ve yetersiz oldu. Geçen yıl haziran ayında, Dünya Çapında Geliştiriciler Konferansı'nda (WWDC) Apple Intelligence'ı duyuran şirket, ilk olarak 1984 yılında “geri kalanımız için bilgisayar” olarak pazarlanan orijinal Mac masaüstüne bir gönderme yaparak bu özelliği “geri kalanımız için yapay zeka” olarak adlandırdı. 

Vaat edilen özellikler arasında yazımı iyileştirme, e-postaları ve bildirimleri özetlemenin yanı sıra yazılı açıklamalardan özel emoji ve görüntüler oluşturmaya yönelik yeni araçlar da yer alıyor. Şirket ayrıca Siri'nin yapay zeka odaklı yenilenmesinin de ön gösterimini yaptı. Apple, sesli asistanın ilk kez sorguları yanıtlamak için kullanıcının kişisel verilerine ve ekran içeriğine girebileceğini söyledi. Bunu göstermek için Giannandrea'nın üst düzey bir yardımcısı Siri'ye annesinin seyahat planlarını sordu. Cevap, bir güzergah oluşturmaya yardımcı olmak için e-postalardan ve metin mesajlarından gelen bilgilerden sorunsuz bir şekilde yararlandı. Apple, kullanıcıların cihazlarını Siri aracılığıyla yeni yollarla da kontrol edebileceklerini söyledi. Örneğin, ekrana dokunmadan fotoğrafları seçmek, kırpmak ve aile üyelerine e-posta ile göndermek gibi.

Gerçek anlamda yapay zeka destekli cihazların ortaya çıkma ihtimali Apple'ın hisse fiyatının hızla yükselmesine neden oldu. Şirketin eylül ayında en yeni telefonu iPhone 16'nın Apple Intelligence için “sıfırdan inşa edildiğini” duyurmasıyla birlikte heyecan daha da arttı. Ancak cihaz o ay satışa sunulduğunda, yapay zeka özelliklerine sahip değildi. Yazma araçları ve özetler de dahil olmak üzere bunlardan ilki bir buçuk ay daha çıkmadı. Özel Genmojiler aralık ayına kadar gelmedi. Uyarıları aciliyete göre önceliklendirecek iOS bildirimleri özelliğine yönelik büyük bir güncelleme ancak mart ayında kullanıma sunuldu.

Siri güncellemesi için hesaplar tutmadı

Siri güncellemesine gelince, teknoloji üzerinde çalışan kişilere göre Apple Nisan 2025'i hedefliyordu. Ancak Federighi, işletim sisteminin planlanan sürümünden haftalar önce kendi telefonunda iOS sürümünün beta sürümü olan 18.4'ü çalıştırmaya başladığında Apple'ın öne sürdüğü özelliklerin çoğunun aslında çalışmadığını görünce şok oldu. Daha sonra planlanan sunum özellikler iPhone 16 reklamlarında tanıtılmaya devam ederken bile süresiz olarak ertelendi. 

Yapay zeka özellikli cihazlar olduğunu düşünerek satın alan bazı müşteriler, Apple'ı yanlış reklam yapmakla suçlayan toplu davalara katıldı. Yeni Siri güncellemenin ilk duyurulmasından bir yıl sonra gelecek ay yapılacak WWDC'ye yetişmeyecek. Birçok rakibin yayınladığı gibi tam teşekküllü bir ChatGPT rakibi bir yana, kullanıcılar elden geçirilmiş bir asistan almak yerine, daha fazla Apple Intelligence vaatleriyle tatmin olmak zorunda kalacaklar. Ayrıca iPad, Mac ve iPhone işletim sistemlerini daha uyumlu hale getiren ve şirketin karma gerçeklik başlığı Vision Pro'yu çalıştıran yazılımı anımsatan yeniden tasarlanmış bir kullanıcı arayüzü gibi çeşitli yapay zeka dışı yazılım yükseltmeleri de olacak.

Şirketin teknolojisi rakiplerinin gerisinde

Apple'ın yapay zeka ekibinin kıdemli bir üyesi “Bu bir kriz” diyor. Başka bir ekip üyesi ise bu çabayı batmakta olan bir gemiye benzetiyor: Uzun zamandır batıyor. Bloomberg Businessweek'e açıklanan şirket içi verilere göre şirketin teknolojisi rakiplerinin yıllarca gerisinde kalıyor.

Dünyayı değiştirme potansiyeline sahip bir gelişmeye geç kalmak Apple için mutlaka felaket anlamına gelmiyor. Şirket genellikle, milyarlarca müşterisine iyi tasarlanmış, son derece erişilebilir versiyonunu sunmadan önce rakiplerinin yeni teknolojilere öncülük etmesini beklemekten memnun. Marka bunu yıllar önce MP3 çalarlar, akıllı telefonlar, tabletler, saatler ve kulaklıklarla yaptı. 

“Apple’ın standartlarını karşılaşması için zamana ihtiyaç var”

Apple'ın mayıs ayındaki üç aylık kazanç çağrısında tüm gecikmeler sorulduğunda Cook, piyasaya sürülen Apple Intelligence özelliklerinin yanı sıra İspanyolca, Çince ve diğer dillere genişlemesine işaret etti. Cook Siri güncellemesiyle ilgili olarak Apple’ın kalite standartlarına ulaşması için daha fazla zamana ihtiyaçları olduğunu ifade etti. Cook, Siri güncellemesinin Apple'ın kalite standartlarını karşılaması için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu söyledi. Cook, “Bunun için çok fazla başka neden yok. Sadece düşündüğümüzden biraz daha uzun sürüyor” diye konuştu.