ABD ve Rus yetkililer Ukrayna savaşının nasıl sona erdirileceğini görüşecek

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir ABD'li yetkiliye göre üst düzey ABD hükümet yetkilileri önümüzdeki günlerde Suudi Arabistan'da Rus yetkililerle bir araya gelerek Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan görüşmelere başlayacak. Trump yönetiminin diplomatik çalışmaları konusunda isminin açıklanmaması kaydıyla Washington Post’a konuşan ABD'li yetkili, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ulusal güvenlik danışmanı Michael Waltz ve Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff'un Riyad'daki ilk aşama görüşmelere katılmasının beklendiğini söyledi.

“Trump çatışmaları çözmek istiyor”

Temsilci Michael McCaul, Münih Güvenlik Konferansı çerçevesinde cumartesi günü Politico'ya verdiği röportajda beklenen görüşmelere dair açıklamalarda bulundu. McCaul, Başkan Donald Trump'ın “tüm bu çatışmaları çözmek istediğini” belirtti. McCaul, “Bu çatışmaların Amerikan halkı için faydalı olduğunu düşünmüyor. Bu yüzden Rubio, Waltz ve Witkoff'un Ukraynalılar ve Ruslarla Ukrayna hakkında konuşmak üzere Suudi Arabistan'a gönderildiğini görüyorsunuz” dedi.  Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nin onursal başkanı olan McCaul, Suudi Arabistan'daki görüşmenin Başkan Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir zirve için zemin hazırlayacağını ve bunun doğru yapıldığı takdirde çok muazzam bir başarı olacağını söyledi.

Ukrayna görüşmelere katılmayacak mı?

Hassas diplomatik görüşmelerle ilgili konuşan bir kaynak da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin üst düzey yardımcısı Andriy Yermak'ın Suudi Arabistan'daki toplantıya katılmayı planlamadığını söyledi. Ukraynalı ve Avrupalı yetkililerin zirvenin bir parçası olup olmayacağı sorusuna McCaul, “Olmaları gerekiyor, aslında anladığım kadarıyla Suudi Arabistan'daki bu toplantıda masada bir koltukları var” dedi.

“Avrupa başarısız oldu”

Ancak Zelenski, konferans sırasında gazetecilerle yaptığı ayrı bir toplantıda kendisine planlanan toplantıya ilişkin haberler sorulduğunda Ukrayna'nın görüşmelere davet edilmediği yanıtını verdi. Ukrayna'nın stratejik ortaklarına danışmadan Rusya ile görüşmeyeceğini de sözlerine ekledi. Trump yönetiminin Ukrayna meselesini görünüşe göre Avrupa'nın müdahalesi olmaksızın Rusya ile birlikte ele alma planı Avrupa'da endişeye neden oldu. Cumartesi günü Trump'ın Ukrayna temsilcisi Keith Kellogg, Avrupalılara masada bir koltuk vermeyi reddetti. Kellogg cumartesi günü yaptığı açıklamada Obama yönetimi sırasında Fransa ve Almanya’nın Ukrayna’da barış sağlamaya yönelik çabalarına atıfta bulunarak, “Çok kötü bir şekilde başarısız oldular. Bu yüzden o yoldan gitmeyeceğiz” dedi.

McCaul Münih konferansında Reuters'a yaptığı açıklamada görüşmelerin amacının Trump, Putin ve Zelenski arasında “nihayet barış getirmek ve bu çatışmayı sona erdirmek” için bir toplantı yapılmasını kolaylaştırmak olduğunu söyledi.

Riyad’daki görüşmelere dair açıklama, Trump'ın Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek üzere Putin ile telefonda görüştüğünü açıklamasından birkaç gün sonra geldi. Trump geçen hafta Truth Social'daki paylaşımında, “Birbirimizin uluslarını ziyaret etmek de dahil olmak üzere çok yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda anlaştık. Ayrıca ekiplerimizin derhal müzakerelere başlaması konusunda da mutabık kaldık” diye yazdı. 

Aynı gün Zelenski ile ayrı bir telefon görüşmesi de yapan Trump, Putin ile muhtemelen “çok uzak olmayan bir gelecekte” Suudi Arabistan'da Zelenski olmadan görüşeceklerini söyledi. ABD başkanı gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bence Başkan Putin barış istiyor ve Başkan Zelenski  de barış istiyor. Ben de barış istiyorum” dedi. 

Washington Post'un cumartesi günkü haberine göre Zelenski geçen hafta Trump yönetiminin Kiev'in maden kaynaklarının yüzde 50'sini ABD'ye devretmesi yönündeki talebini reddetti. Görüşmeler hakkında bilgi sahibi yedi kişi, Ukrayna'nın Washington'a ülkenin doğal kaynaklarına daha fazla erişim sağlayacak ve ABD'nin güvenlik garantilerini güçlendirecek bir teklif üzerinde çalıştığını söyledi.