ABD ile Çin’in yapay zeka yarışı: Beyaz Saray eylem planı hazırlıyor
ABD'de Donald Trump yönetimi, ülkede yapay zekanın yaygınlaşmasını desteklemek amacıyla enerji arzını artırmaya yönelik bir dizi başkanlık kararnamesi hazırlıyor. Konuya aşina dört kaynağa göre bu adımlar, Çin ile yürütülen teknolojik yarışta üstünlük sağlamayı amaçlıyor. ABD ve Çin, ekonomik ve askeri üstünlük kazanmak için teknoloji alanında kıyasıya bir yarış içinde. Yapay zekanın arkasındaki dev veri işleme süreçleri, birçok eyalette elektrik şebekelerini zorlayan hızlı bir enerji arzı artışını gerekli kılıyor.
Reuters'a konuşan ABD yönetimine yakın kaynaklara göre değerlendirilen adımlar arasında, enerji üreten projelerin şebekeye bağlanmasını kolaylaştırmak ve yapay zeka teknolojisinin genişlemesi için gerekli veri merkezlerinin inşasına uygun federal araziler sağlamak yer alıyor. Yönetim ayrıca bir yapay zeka eylem planı yayımlamayı ve kamuoyunun dikkatini bu çalışmalara çekmek amacıyla kamuya açık etkinlikler düzenlemeyi planlıyor. Kaynaklar, bu bilgileri isim vermeden, iç tartışmaların gizliliği nedeniyle paylaştı.
Elektrik talebi beş kat artacak
Büyük ölçekli yapay zeka modellerinin eğitimi büyük miktarda elektrik gerektiriyor ve sektörün büyümesi, ABD’de onlarca yıldır görülmeyen ölçekte bir enerji talebi artışını tetikliyor. Elektrik sektörü danışmanlığı yapan Grid Strategies’e göre 2024 ile 2029 yılları arasında ABD’de elektrik talebi, 2022’de öngörülen artış hızının beş katı kadar yükselecek.
Danışmanlık firması Deloitte’un yeni bir raporuna göre bu süre zarfında yapay zekaya hizmet eden veri merkezlerinin enerji talebi 2035’e kadar otuz kattan fazla artabilir. Ancak yeni enerji üretim tesisleri kurmak ve bunları şebekeye bağlamak ciddi bir engel teşkil ediyor çünkü bu tür projeler, tamamlanması yıllar sürebilen kapsamlı etki değerlendirmeleri gerektiriyor. Mevcut iletim altyapısı da zaten kapasitesini aşmış durumda.
Yönetimin gündemindeki fikirlerden biri de daha ileri düzeyde geliştirilmiş enerji projelerini tespit ederek bu projelere şebekeye bağlanma listesinde öncelik vermek. Bu bilgi iki farklı kaynaktan geldi. Veri merkezlerinin konumlandırılması da zorlayıcı oldu çünkü daha büyük tesisler geniş alan ve kaynaklar gerektiriyor; ayrıca imar düzenlemeleri ve kamuoyunun muhalefetiyle karşılaşabiliyorlar.
Kaynaklara göre başkanlık kararnameleri, Savunma Bakanlığı ya da İçişleri Bakanlığı kontrolündeki arazileri proje geliştiricilere tahsis ederek bu soruna çözüm sunabilir. Bir başka kaynağa göre yönetim ayrıca veri merkezleri için izin süreçlerini sadeleştirerek, eyalet bazlı izinler yerine ülke genelinde geçerli bir temiz su yasası izni oluşturmayı değerlendiriyor.
Trump yarışı öncelik haline getirdi
Ocak ayında Trump, ChatGPT’nin yaratıcısı OpenAI, SoftBank ve Oracle’ın öncülüğündeki milyarlarca dolarlık Stargate Projesi’ni tanıtmak için önde gelen teknoloji CEO’larını Beyaz Saray’da ağırladı. Bu proje, ABD’de veri merkezleri kurmayı ve 100 binden fazla istihdam yaratmayı hedefliyor. Trump, Çin’le olan yapay zeka yarışını kazanmayı öncelikli hale getirdi ve göreve başladığı ilk gün, petrol ve gaz sondajı, kömür ve nadir element madenciliği ile yeni doğalgaz ve nükleer enerji santralleri inşası önündeki tüm engelleri kaldırmayı amaçlayan ulusal bir enerji acil durumu ilan etti. Ayrıca Ocak ayında yönetimine, "Amerika’yı yapay zekanın dünya başkenti" yapmayı ve bu teknolojinin hızla yayılmasının önündeki düzenleyici engelleri kaldırmayı hedefleyen bir yapay zeka eylem planı hazırlama talimatı verdi.
Ulusal Güvenlik Konseyi’nin de katkı sağladığı bu raporun 23 Temmuz’da sunulması bekleniyor. İki kaynağa göre Beyaz Saray, bu tarihi yapay zeka eylem ilan etmeyi değerlendiriyor ve bu sayede rapora dikkat çekmeyi, sektöre verdiği önemi göstermeyi amaçlıyor. Trump, 15 Temmuz’da Pennsylvania’da Senatör Dave McCormick’in ev sahipliğinde düzenlenecek bir yapay zeka ve enerji etkinliğinde konuşma yapacak. Amazon da bu ayın başlarında, Pennsylvania’daki iki ilçede veri merkezlerine 20 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurdu.
