Nvidia’ya Çin’e çip satışı için yeşil ışık

ABD Ticaret Bakanlığı, haftalar süren bekleyişin ardından Nvidia’ya Çin’e H20 çiplerini ihraç etme lisanslarını vermeye başladı. Karar, Nvidia Üst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang’ın Beyaz Saray’da Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra alındı.

ABD’li bir yetkili, Financial Times’a yaptığı açıklamada, ihracat kontrollerini denetleyen Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu’nun H20 için lisans vermeye başladığını belirtti. Nvidia, Biden yönetiminin daha gelişmiş yapay zeka çiplerine ihracat kısıtlamaları getirmesi üzerine H20’yi Çin pazarı için tasarlamıştı.

Nisan ayında Trump yönetimi, Nvidia’ya H20’yi Çin’e satamayacağını bildirmişti. Ancak Huang, Beyaz Saray’da başkanla doğrudan görüşerek lobi yaptı ve Trump bu görüşmenin ardından kararını değiştirdi. Yine de Nvidia, kararın üzerinden üç hafta geçmesine rağmen lisansların verilmemesinden dolayı hayal kırıklığı yaşıyordu.

Huang, çarşamba günü yeniden Beyaz Saray’ı ziyaret ederek başkanla görüştü. Konuya yakın kaynaklara göre, bu görüşmeden iki gün sonra Ticaret Bakanlığı lisansları vermeye başladı. Duruma yakın bir kişi, ihracat lisanslarının verilmesi kararının, Huang’ın Trump ile Oval Ofis’te yaptığı toplantının ardından alındığını aktardı.

Güvenlik endişeleri ve piyasa etkisi

H20 çipi, Çin’e satış izninin ordunun güçlenmesine yol açacağını savunan güvenlik yetkilileri ile, ABD teknolojisi ihracatını engellemenin Çin’i inovasyonu hızlandırmaya zorladığını söyleyen Nvidia arasında tartışma konusu oldu.

Financial Times’ın geçen hafta aktardığına göre, aralarında ilk Trump yönetiminde ulusal güvenlik danışman yardımcılığı yapan Matt Pottinger ve bu yılın başında Ulusal Güvenlik Konseyi’nde görev alan David Feith’in de bulunduğu 20 güvenlik uzmanı, Ticaret Bakanı Howard Lutnick’e bir mektup göndererek H20 satışlarına izin verilmemesini istedi.

Mektupta, söz konusu satışın “ABD’nin yapay zeka alanındaki ekonomik ve askeri üstünlüğünü tehlikeye atan stratejik bir hata” olacağı savunuldu. Nvidia ise bu eleştiriyi “yanıltıcı” olarak nitelendirdi ve H20’nun Çin’in askeri kabiliyetlerini artıracağı yönündeki iddiaları reddetti.

Nvidia’nın zararı ve pazar payı

Beyaz Saray’ın lisans şartı kararı, Nvidia’nın temmuz çeyreğinde 4,5 milyar dolarlık zarara uğramasına ve ek 2,5 milyar dolarlık satış kaybına neden oldu. Karar, Nvidia’nın kısa süre önce Çinli müşterilerine satışların süreceğini bildirmesinin ardından gelmişti. Yasak, Nvidia’nın yapay zeka çiplerinin Çin’de yasal satışını fiilen durdurarak CEO Huang’ın önümüzdeki iki-üç yılda 50 milyar dolara ulaşacağını öngördüğü pazardan şirketi koparma riski yaratmıştı. Şirket, temmuz çeyreğinde Çin gelirlerinde 8 milyar dolarlık kayıp bekliyordu.

Buna rağmen şirket, Çin pazarı için yeni ihracat kurallarına uygun, yeniden tasarlanmış bir yapay zeka çipi geliştirme olasılığını değerlendiriyordu. Huang, kısıtlamaların Huawei gibi Çinli şirketlerin yapay zeka donanımı geliştirme yarışında avantaj elde etmesine yol açacağı uyarısında bulundu. Nvidia’nın bu pazardaki payı, Huang’ın mayıs ayında açıkladığı üzere, Çinli rakiplerin güç kazanmasıyla dört yılda yüzde 95’ten yüzde 50’ye geriledi. Huang, ABD’nin ihracat politikalarını “başarısızlık” olarak tanımlamıştı.