Kripto tarihinin en büyük çöküşü: 24 saatte 19 milyar dolar buharlaştı
ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yüzde 100 ek gümrük vergisi açıklaması, kripto piyasalarında tarihî bir çöküşe yol açtı. Sadece birkaç saat içinde 1,5 milyondan fazla yatırımcı pozisyonunu kaybederken, toplam tasfiye miktarı 19,3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, LUNA, COVID ve FTX krizlerini geride bırakarak kripto tarihinin en büyük tek günlük tasfiyesi olarak kayıtlara geçti.
Trump etkisiyle zincirleme tasfiye
Trump’ın Çin’e yönelik açıklamasının ardından piyasalar adeta panik havasına büründü. Sert satış dalgası, perpetual işlem sistemlerinde zincirleme likidasyonları tetikledi. Bitcoin 102 bin dolara, Ethereum ise 3.400 dolara geriledi. Bazı altcoinlerde değer kayıpları yüzde 90’a ulaştı. Özellikle Binance gibi büyük borsalarda işlem yapan yatırımcılar, yüzde 80-90 oranında teminat çağrıları ile karşılaştı. Piyasanın yüksek kaldıraçlı ve düşük likiditeli yapısı, birkaç dakikalık hareketi trilyon dolarlık bir sarsıntıya dönüştürdü.
Düşüş sırasında Binance kullanıcıları ciddi erişim problemleri yaşadı. Borsa, olayın hemen ardından şu açıklamayı yaptı: Yoğun piyasa hareketliliği nedeniyle sistemlerimiz yoğun yük altındadır. Bazı kullanıcılar aralıklı gecikmeler veya görüntüleme sorunları yaşayabilir. Durumu aktif olarak izliyor ve çözmek için çalışıyoruz. Fonlar Güvende. Sabrınız için teşekkür ederiz!
Kısa süreli aksaklıklar, özellikle yüksek hacimli yatırımcıların pozisyon yönetimini zorlaştırdı. Binance, birkaç saat içinde sistemin tamamen normale döndüğünü bildirdi.
540 milyar dolar silindi
Toplam piyasa değerinden yalnızca birkaç saat içinde 540-560 milyar dolar buharlaştı. Aynı saatlerde ABD borsaları da sert satışlarla günü kapattı: S&P 500 vadeli işlemleri dakikalar içinde yüzde3,5 değer kaybetti, endeks günü -yüzde 2,7 düşüşle sonlandırdı. Ancak hiçbir varlık sınıfı, kripto piyasasındaki kadar derin kayıplar yaşamadı.
Krizler arası kıyaslama
COVID çöküşü (2020): 1,2 milyar dolar tasfiye
FTX çöküşü (2022): 1,6 milyar dolar tasfiye
Trump dönemi çöküşü (2025): 19,3 milyar dolar tasfiye
Verilere göre 11 Ekim gecesi yaşanan bu çöküş, önceki iki büyük krizin toplamından 10 kat daha büyük. Kayıtlara geçen en büyük tek likidasyon ise Hyperliquid ETH–USDT platformunda 203 milyon dolarlık işlemle gerçekleşti.
Zincir üzerindeki şüpheli zamanlama
Zincir kayıtları, piyasanın sarsıldığı geceye dair ilginç bir ayrıntı daha ortaya koydu. “HyperUnit-BTC-Whale” adlı bir adres, Trump’ın açıklamasından yalnızca 30 dakika önce büyük hacimli bir pozisyon açtı. Kısa süre sonra aynı adresin, HyperLiquid Bridge üzerinden 100 milyon USDC’nin üzerinde varlık transferi yaptığı görüldü. Bu işlemlerden elde edilen yaklaşık 192 milyon dolarlık kâr, sosyal medya ve zincir analiz topluluklarında dikkat çekti. Bu zamanlamalar, kimi yatırımcıların aklına şu soruyu getirdi: “Şans mı, refleks mi… yoksa başka bir şey mi?” Bazı hareketler, insanın tesadüf kavramını yeniden sorgulamasına neden oluyor.
“Dünyanın en riskli piyasası”
Kripto varlıkların regülasyon eksiklikleri ve yüksek kaldıraç oranları nedeniyle hâlen dünyanın en spekülatif piyasası olduğuna dikkat çekiyor. Likiditenin daraldığı dönemlerde küçük bir politik açıklama bile devasa piyasa hareketlerine neden olabiliyor.
“Bu piyasa, kazandırdığı kadar sert kaybettirir.”
Bu olay, yatırımcılara kripto piyasasının kırılgan doğasını bir kez daha hatırlattı.
