Otomobil üreticilerinin ilgisi yeniden benzinli araçlara kaydı

Elektrikli araçlara milyarlarca dolar yatırım yapılmasına rağmen, geleneksel otomotiv endüstrisinin büyük bir kısmı, içten yanmalı motorların ömrünün daha uzun olacağı inancına göre hareket etmeye başladı. Ford’un CEO’su Jim Farley bu değişimi milyar dolarlık bir fırsat olarak nitelendirirken, rakibi General Motors, benzinli ve hibrit kamyonlar ile spor araçlarda kullanılabilecek daha temiz bir V8 motorun geleceği için 900 milyon dolarlık bir yatırım yapıyor. Financial Times'ın haberine göre analistler, Çin’in elektrikli araçlardaki hızlı yükselişi göz önüne alındığında bu yön değişikliğinin büyük riskler barındırdığı konusunda uyarıyor.

ABD’de talep azaldı

Hem içten yanmalı motorlar (ICE) kullanan benzinli hem de hibrit araçlara yeniden odaklanma, ABD’de elektrikli araçlara olan talebin yavaşlamasını takip ediyor. Bu da ABD Başkanı Donald Trump’ın elektrikli araç alımlarında vergi kredilerini iptal etmesi ve sera gazı emisyonlarıyla ilgili kuralları kaldırmayı önermesinin ardından bekleniyor. ABD’de EV vergi kredilerinin sona erdiği geçen ay konuşan Ford CEO’su Farley, bu durumu “oyunu değiştiren” bir gelişme olarak nitelendirdi ve ABD’de EV satışlarının pazarın yaklaşık yüzde 10’undan yüzde 5’ine düşmesinin kendisini “şaşırtmayacağını” söyledi.

Ford ve GM bu konuda yalnız değil. Stellantis de Ram’in hafif ticari kamyonetlerinde ve benzinli motorlu bir Dodge Charger modelinde Hemi V8 motorunu yeniden piyasaya sürdü. Japonya’dan Honda, gelecekteki EV harcamalarını azalttı ve Kanada’daki 11 milyar dolarlık EV ve batarya fabrikası yatırımını iki yıl erteledi. Güney Koreli Hyundai ise kısa süre önce ABD’de yeni bir orta boy kamyonet üretmeyi planladığını duyurdu.

Avrupa’da da yön değişikliği yaşanır mı?

Sanayi kuruluşu Acea’ya göre bu yıl elektrikli araç satışlarının Avrupa ve Birleşik Krallık’ta artarak ağustos ayında yeni kayıtların yüzde 20’sine ulaşmasına rağmen, burada da bir yön değişikliği yaşanabilir. Brüksel ve otomotiv sektörü stratejik bir diyalog içindeyken, Avrupalı otomotiv yöneticileri, 2035’te içten yanmalı motorlara getirilecek yasağın hibrit gibi diğer teknolojilere izin verecek şekilde gevşetilmesini talep ediyor.

Yalnızca Çin, elektrikli araçlarla yürütülen yeşil dönüşümde ileri gitmiş durumda. Bu yıl ilk kez elektrikli araçların yıllık satışlarda benzinli araçları geçmesi bekleniyor. Trump’ın gümrük vergisi savaşıyla yükselen maliyetler ve uygun fiyatlı Çinli EV’lerin acımasız rekabetiyle baskı altına giren bir sektör için en karlı pazarı olan ABD’de benzinli araçların daha uzun ömürlü olması tam zamanında gelen bir avantaj. GM’nin mali işler direktörü Paul Jacobson, yakın zamanda düzenlenen bir konferansta, şirket yeni EV’lere yatırım yapmaya devam etse de “ICE kuyruğu şimdi herkesin düşündüğünden daha uzun” dedi. 

Çin'de yabancı markaların önemli ölçüde pazar payı kaybetmesi de endüstriyi ABD'de daha fazla satış aramaya mecbur bırakıyor. Son zamanlarda batarya fiyatlarındaki düşüşe rağmen, EV’ler hala benzinli muadillerine göre daha az karlı ve kar marjları özellikle kamyonetler ve büyük SUV’larda çok daha yüksek. Ford, geçen yıl EV işinden 5 milyar dolarlık faaliyet zararı bildirirken, ICE bölümünden 5,3 milyar dolar kazandı.

AlixPartners, ABD’deki EV öngörüsünü neredeyse yarı yarıya düşürerek, 2026’da yalnızca elektrikli araçların satışların yüzde 7’sini oluşturacağını öngörüyor. Aynı yılda benzinli araçlar yüzde 68, hibritler ise yüzde 22 pay alacak. 2030’da bile ABD’de EV’lerin oranı yalnızca yüzde 18’e ulaşacak. Bu oran Avrupa’da yüzde 40, Çin’de ise yüzde 51 olarak öngörülüyor.

En çok kaybedenler

ABD’deki düzenlemelerin tersine dönmesinden zarar gören az sayıdaki aktörden biri de Tesla gibi EV uzmanları. Tesla geçen hafta, emisyon kurallarındaki değişikliklerin “tüketicilerin seçeneklerini ve geniş ekonomik faydaları ellerinden alacağını” ve “insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını” açıkladı. Bir diğer kaybeden de EV’ye geçiş stratejisi başarısızlığa uğrayan Alman spor otomobil üreticisi Porsche. Şirket, benzinli ve hibrit araç yelpazesini genişletmenin maliyeti nedeniyle yıllık faaliyet karında 1,8 milyar euroluk bir darbe bekliyor. AutoForecast Solutions başkanı Joseph McCabe, “İçten yanmalı motorun ölümü bizim yaşam süremizde gerçekleşmeyecek” dedi.

Analistlere göre bu gelişmelerden en çok haklı çıkan markalar BMW ve Toyota oldu. Her iki şirket de karbon nötrlüğe ulaşmak için çoklu yol stratejisi izliyor. BMW CEO’su Oliver Zipse, şirketin her zaman “esnek bir strateji” izlediğini ve benzinli araçlara yönelik talebin göz ardı edilmesini “bir hata” olarak nitelendirdi. Yaklaşık 1,4 trilyon yen (9,3 milyar dolar) yıllık gümrük vergisi faturasına rağmen, ABD’deki güçlü hibrit satışları sayesinde Toyota’nın küresel satışları yılın ilk sekiz ayında yüzde 6,2 artarak 7,4 milyon adede ulaştı. Toyota başkanı Koji Sato mayıs ayında, “İçten yanmalı motorlu araçlarda temel teknolojilerimizi geliştirmeye devam ediyoruz” dedi.

Çin’de tablo çok farklı

Dünyanın en büyük otomotiv pazarı olan Çin'den bakıldığında tablo çok farklı. Analistler, özellikle ABD’li üreticiler başta olmak üzere geleneksel otomobil üreticilerinin elektrifikasyonu yavaşlatıp tekrar benzinli araçlara yönelmesinin tehlikelerine karşı uyarıyor. Çinli gruplar elektrikli araçlara yatırımlarını artırarak bu alanda liderliğe ulaştı. Automobility verilerine göre Çin geçen yıl 18,6 milyon benzinli araç üretti. Bunların 4 milyonundan fazlası ihraç edildi. Bu rakam, 2017’deki 28,1 milyonluk zirveden önemli ölçüde düşük.

Küresel EV satışlarının üçte ikisi Çin’e aitken, ABD’nin payı sadece yüzde 9. Çin aynı zamanda dünya batarya pazarının yaklaşık yüzde 70’ine sahip ve nikel, kobalt ve grafit işleme ile katot ve anot üretiminde de lider konumda. BYD ve diğer Çinli otomobil üreticileri, ABD pazarından yüzde 100 gümrük vergileri nedeniyle dışlanmış durumda olsa da ileri teknolojiyle donatılmış EV ve hibrit araçlarla Avrupa pazarına hızla giriyor. Electric Vehicles UK CEO’su Tanya Sinclair, “EV pazarı sadece hızla büyümüyor. Doğası da değişiyor. Bu nedenle EV modellerinde yaşanan gecikmeleri görmek hayal kırıklığı yaratıyor” dedi.