OpenAI ve Nvidia anlaşmalar ağıyla 1 trilyon dolarlık yapay zeka pazarını besliyor

İki hafta önce Nvidia, lider yapay zeka girişimi OpenAI’a, veri merkezi inşaatını finanse etmek için 100 milyar dolara kadar yatırım yapmayı kabul etti. Bu veri merkezi o kadar büyük olacak ki büyük bir şehri bile besleyebilecek kapasiteye sahip olacak. OpenAI ise bu tesisleri milyonlarca Nvidia çipiyle doldurma sözü verdi. 

Bu hafta ise OpenAI benzer bir anlaşma yaptı. ChatGPT’nin üreticisi olan OpenAI, pazartesi günü Nvidia rakibi Advanced Micro Devices (AMD) ile milyarlarca dolarlık çip tedariki konusunda ortaklık anlaşması imzaladı. Bu ortaklıkla OpenAI, AMD’nin en büyük hissedarlarından biri olma yolunda ilerliyor.

Ekonominin her alanı etkileniyor

Daha önce kadar çok para, tüm potansiyeline rağmen, kar sağlayacağı büyük ölçüde kanıtlanmamış bir teknolojiye bu kadar hızlı şekilde harcanmadı. Genellikle bu yatırımlar için iki büyük şirket izleniyor: Nvidia ve OpenAI. İki şirketin son zamanlarda yaptığı anlaşmalar ve ortaklıklar, giderek daha karmaşık ve birbirine bağlı bir iş ağı oluşturduğundan, trilyon dolarlık yapay zeka patlamasının yapay şekilde desteklendiği endişelerini artırıyor. Ekonominin neredeyse her alanı bu durumdan etkileniyor ve yapay zeka altyapısının inşa edilmesiyle ilgili heyecan, piyasaları sarmış durumda; borç, hisse senedi, emlak ve enerji gibi pek çok alanı kapsıyor.

Birçok şirketin kaderi birbirine bağlanıyor

Üç yıl önce yapay zeka yatırımları çılgınca artarken, bu iki şirketin bulut sağlayıcıları, yapay zeka geliştiricileri ve sektördeki diğer girişimlerle yaptığı büyük ve bazen çakışan ortaklıklar, bu patlamanın devam etmesini sağladı. Bu süreçte, şimdilerde bu şirketlerin, piyasayı şişirerek ve birçok şirketin kaderini birbirine bağlayarak olası bir yapay zeka balonunun risklerini artırdığı düşünülüyor. OpenAI yalnızca Nvidia, AMD ve Oracle ile yaptığı yapay zeka hesaplama anlaşmalarının toplamda 1 trilyon doları aşabileceği belirtiliyor. Bu arada, yapay zeka girişimi nakit harcamaya devam ediyor ve 10 yılın sonlarına kadar nakit akışı pozitif olmuyor.

Morningstar’dan analist Brian Colello, Nvidia'nın OpenAI’ye yaptığı yatırımla ilgili olarak, "Eğer bir yıl içinde bir yapay zeka balonuna sahip olursak ve bu balon patlarsa, bu anlaşma erken uyarı işaretlerinden biri sayılabilir. İşler kötü giderse, dönüşümlü ilişkiler devreye girebilir” dedi.  Yapay zeka patlaması boyunca, Nvidia'nın çılgınca yaptığı anlaşmalar hakkında söylentiler vardı. Çip üreticisi, Nvidia’nın grafik işlem birimlerini (GPU) kullanarak modeller geliştiren birçok yapay zeka girişimine yatırım yaparak piyasayı canlandırdı. OpenAI da daha az ölçüde olsa da, bazıları kendi yapay zeka modelleri üzerine hizmetler geliştiren girişimlere yatırım yaptı. Ancak teknoloji şirketleri yapay zeka geliştirmede daha maliyetli bir aşamaya girdiğinden, bu iki şirketin yaptığı anlaşmaların ölçeği büyük oranda arttı ve artık göz ardı edilmesi zor hale geldi.

Nvidia ve OpenAI, 100 milyar dolarlık yatırım anlaşmalarını açıkladıktan bir gün sonra, OpenAI, Oracle ile ayrı bir 300 milyar dolarlık anlaşma yaptığını doğruladı ve ABD’de veri merkezleri inşa etmeyi planladı. Oracle ise bu tesisler için Nvidia çipleri almak üzere milyarlarca dolar harcayacak, bu da paranın Nvidia'ya geri dönmesine yol açacak. Nvidia, OpenAI’ın en büyük destekçilerinden biri olarak çıkıyor.

Oracle’ın böyle cömert yatırımlardan anlamlı bir kar sağlayamayacağına dair endişeler aalı günü, şirketin bulut işinin birçok analistin tahmin ettiğinden dar marjlarla işlediğini gösteren bir raporun ardından arttı. Oracle, son çeyrekte Nvidia çipleriyle çalışan sunucuları kiralayarak yaklaşık 900 milyon dolar satış geliri elde etti ancak brüt karı her 1 dolarlık satış için sadece 14 sent oldu. Bu haber, Oracle hisselerini aşağı çekti ve daha geniş piyasayı olumsuz etkiledi.

Salı günü ilerleyen saatlerde Bloomberg’e konuşan kaynaklar Nvidia'nın Elon Musk’ın xAI şirketine, Nvidia çipleriyle bağlantılı bir finansman turunda 2 milyar dolara kadar hisse yatırımı yapmayı planladığını söyledi. xAI’ın finansman turunun, 20 milyar dolar toplam hedefiyle yaklaşık 7,5 milyar dolar hissesinin ve 12,5 milyar dolara kadar borçlanmanın olacağı belirtildi. Yatırım özel bir amaçla oluşturulmuş bir araç (SPV) üzerinden yapılacak ve bu SPV, Nvidia işlemcilerini satın almak için kullanılacak, Musk’ın yapay zeka girişimi ise bu çipleri 5 yıl süreyle kiralayacak.

Anlaşmalar iki şirketi birbirne daha sıkı bağladı

Benzer bir döngüsel ilişki, bu yıl Wall Street’teki önemli başarılarından biri olan CoreWeave  ile görülebilir. Nvidia, CoreWeave’in halka arzını desteklemek için şirkette yüzde 7’lik bir hisse aldı. Şirket, sonrasında Nvidia çipleri kiralayarak CoreWeave’den 6,3 milyar dolar değerinde bulut hizmeti almayı kabul etti. Öte yandanOpenAI, CoreWeave’den halka arz öncesinde 350 milyon dolar hisse aldı ve yakın zamanda bu şirketle bulut hizmetleri anlaşmalarını 22,4 milyar dolara kadar genişletti. Bir kez daha, bu iki şirket arasında yapılan bir dizi anlaşma, OpenAI ve Nvidia’yı birbirine daha sıkı bağladı.

Teknoloji endüstrisi içinde, yöneticiler bu alışılmadık iş ilişkilerinin, yapay zeka hizmetlerine yönelik eşsiz bir talep patlamasına karşı koymak için gerekli olduğuna inanıyor. AMD CEO’su Lisa Su Bloomberg TV’ye verdiği röportajda, OpenAI ile yapılan ortaklığın "erdemli, olumlu bir döngü" olduğunu söyledi. Aynı şekilde, OpenAI’ın başkanı ve kurucu ortağı Greg Brockman da ChatGPT ve diğer ürünleri desteklemek için büyük bir hesaplama gücü talebini karşılamak için tüm yapay zeka tedarik zincirini kullanmanın bir "sektör çapında çaba" gerektireceğini söyledi.

Dot-com balonu endişesi

Teknoloji endüstrisini uzun yıllardır izleyen bazı analistler ve akademisyenler, dot-com balonuna benzer rahatsız edici benzerlikler gördüklerini belirtiyor. Harvard Kennedy School’dan AI politikaları üzerine araştırmalar yapan kıdemli araştırmacı Paulo Carvao, "1990'ların sonlarına doğru, dönüşümlü anlaşmalar genellikle reklam ve girişimler arasındaki çapraz satışlarla ilgiliydi; şirketler, büyümeyi şişirmek amacıyla birbirlerinin hizmetlerini satın alırlardı. Bugünün yapay zeka firmaları somut ürünlere ve müşterilere sahip ancak harcamaları monetizasyonu aşmış durumda" dedi.
Daha fazla harcama yapılıyor

Bir Nvidia sözcüsü yaptığı açıklamada, yatırım yaptıkları şirketlerin Nvidia teknolojilerini kullanmalarını gerektirmediğini belirtti. En büyük yapay zeka şirketleri, dot-com dönemi girişimlerinden çok daha fazla harcama yapıyor. OpenAI CEO’su Sam Altman şirketinin, ileri düzey yapay zeka modellerini desteklemek için gerekli fiziksel altyapıyı inşa etmeye trilyonlarca dolar yatırım yapmayı beklediğini söyledi. Bu herhangi bir şirket için büyük bir hedef olsa da kar etmeyen bir girişim için daha da zorlayıcı. OpenAI ve diğer işletmelerle yaptığı artan sayıda yaratıcı ortaklıkları kullanmayı planlıyor.

Daha önce OpenAI ve diğer benzer girişimler, Microsoft, Amazon.com ve Alphabet’in Google’ı gibi büyük teknoloji şirketleriyle yapılan yatırım anlaşmalarına büyük ölçüde bağımlıydı; bu şirketler de yapay zeka girişimlerine bulut bilişim hizmetleri satarak fayda sağlıyordu. Şimdi ise OpenAI ve Elon Musk’ın xAI gibi yapay zeka geliştiricileri, büyük teknoloji firmalarıyla birlikte, yapay zeka altyapılarını finanse etmek için borç piyasasına başvuruyor. Hiçbiri Altman ve OpenAI kadar büyük hedeflere sahip değil.

“Kendimize güveniyoruz ve sabırlıyız”

Bu hafta erken saatlerde yapılan bir geliştirici etkinliğinde, Altman şirketinin finansmanına kısaca değinerek, “Kesinlikle bir gün çok karlı olmamız gerekiyor ve oraya ulaşacağımıza dair kendimize güveniyoruz ve sabırlıyız. Ancak şu anda yatırım ve büyüme aşamasındayız” diye konuştu.

Nvidia ise bunun tersine, iyi dönemi devam ettirmek için finansal güce sahip. İleri düzey yapay zeka çipleri alanındaki lider konumuyla Nvidia, yapay zeka dalgasının zirveye ulaşarak dünyadaki en değerli şirket haline geldi ve şu an 4,5 trilyon dolarlık bir piyasa değerine sahip. Şirket şu anda parasını daha hızlı bir tempoyla yayıyor.

Bu yıl 50 anlaşma yaptı

Nvidia, 2024’te 52 farklı yapay zeka girişim yatırım anlaşmasına katıldı ve bu yıl eylül ayı sonuna kadar 50 anlaşma yaptı. PitchBook verilerine göre Nvidia CFO’su Colette Kress, eylül ayında Goldman konferansında yaptığı açıklamada, şirketin parasını "ekosistemin en stratejik kısımlarına" yatırmayı planladığını söyledi. Başlangıç yatırımları dışında, Nvidia, CoreWeave gibi ortaklarını desteklemek için, müşterilerinin kullanmadığı fazla bulut kapasitesini satın almayı kabul etti.

CoreWeave CEO’su Michael Intrator, yakın zamanda yaptığı bir Bloomberg News röportajında, döngüsel finansman endişelerini kabul etti ancak kamuoyunun bu endişeleri, daha fazla işletme yapay zekayı benimsedikçe azalacağını söyledi.