Brexit’in İngiltere ekonomisine etkisi tahminlerin iki katı

Aralarında İngiltere Merkez Bankası ekonomistlerinden birinin de bulunduğu uzman bir grubun araştırmasına göre Brexit, İngiltere ekonomisine resmi tahminlerin neredeyse iki katı zarar verdi. İngiltere’de Bütçe Sorumluluğu Ofisi’ne (OBR) sunulan araştırma, 2016’daki Avrupa Birliği’nden ayrılma oylamasının son on yılda ülkeye kişi başına GSYİH’nin yüzde 6 ila yüzde 8’i arasında bir maliyet getirdiğini, bunun da 180 milyar ila 240 milyar sterlin (235–240 milyar dolar) arasında bir darbe anlamına geldiğini gösteriyor. Hükümetin bağımsız tahmin kurumu olan OBR ise zararı yalnızca yüzde 4 olarak değerlendiriyor.

ABD’deki Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu (NBER) tarafından yayımlanan ve üst düzey İngiltere Merkez Bankası ekonomisti Philip Bunn’ın da ortak yazarları arasında bulunduğu Brexit’in Ekonomik Etkisi başlıklı çalışma, İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves’in gelecek haftaki bütçe için hazırlık yaptığı bir dönemde yayımlandı. Reeves’in, Brexit’in aşağı yönlü  büyüme revizyonundan kısmen sorumlu olduğunu söylemesi bekleniyor.

Verimliliği yüzde 4 azalttı

OBR’nin verimlilik varsayımındaki bir kesinti, Reeves’in mart ayındaki açıklamasından bu yana tahmini 20 milyar sterlinlik mali bozulmanın büyük kısmını oluşturacak. Reeves’in bunu büyük vergi artışlarıyla dengelemeyi planladığı belirtiliyor. NBER çalışması, Brexit’in 2016’dan bu yana yalnızca verimliliği yüzde 3 ila yüzde 4 azalttığını, ayrıca yatırımı ve istihdama zarar verdiğini öne sürüyor.

Reeves geçen ay Uluslararası Para Fonu’nun yıllık toplantılarında, İngiltere ekonomisindeki kötüleşmeden Brexit’i sorumlu tuttu. İngiltere Bakanı, “İngiltere’nin verimlilik sorunu, ülkenin Avrupa Birliği’nden ayrılma biçimiyle daha da ağırlaşmıştır” dedi. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey de aynı toplantılarda, Brexit’in “öngörülebilir gelecekte” ekonomik büyümeyi aşağı çekeceğini savundu. İngiltere Merkez Bankası da NBER çalışmasını inceledi.

Brexit’e dair şikayetler artıyor

Çalışma, aynı zamanda Brexit’e yönelik kamu hoşnutsuzluğunun arttığına dair işaretlerin geldiği bir dönemde yayımlandı. Yaz aylarında yapılan bir YouGov anketi, katılımcıların yüzde 56’sının Britanya’nın AB’den ayrılmasının yanlış olduğunu düşündüğünü gösterdi.

İngiltere’deki İşçi Partisi, Brexit’ten bu yana kaybedilen üretimin bir kısmını telafi etmek ve vergi gelirlerini artırmak için AB ile ilişkileri yeniden yapılandırmak istiyor. Reeves’in, OBR’nin aşağı yönlü revizyonunun yarattığı açığı kapatmak ve mali güvenilirliğini güçlendirmek amacıyla bütçede vergileri 30 milyar sterline kadar artırması bekleniyor. GSYİH yüzde 6 daha büyük olsaydı, hiçbir vergi artışına gerek kalmadan 60 milyar sterlin daha fazla kaynağa sahip olacaktı.

İngiltere, Ocak 2021’de AB’nin tek pazarından ve gümrük birliğinden resmen ayrıldı ve bunların yerine Brexit’in mimarı Nigel Farage’ın talep ettiği Birleşik Krallık egemenliğini bir ölçüde karşılayan bir serbest ticaret anlaşması getirdi. Farage’ın Reform UK partisi, anketlerde İşçi Partisi hükümetinin oldukça önünde yer alıyor ve bugün bir seçim yapılsa parlamentonun en büyük partisi olarak çıkma ihtimali yüksek.

Etkisi hala sürüyor

Analiz, Ticaret ve İşbirliği Anlaşması yürürlüğe girdikten sonra bile ekonominin Brexit “etkilerinin zaman içinde kademeli olarak birikmesi” nedeniyle benzer ülkelerin gerisinde kalmaya devam ettiğini ortaya koydu.  Yazarlar, Brexit’in etkisinin kademeli olarak arttığını ve 2018’de belirgin olmadığını ancak belirsizlik sürdükçe, ticaret engelleri arttıkça ve firmalar kaynaklarını üretken faaliyetlerden uzaklaştırdıkça güçlendiğini belirtti. Brexit’in etkisinin halen devam ettiği görülüyor: 2021 itibarıyla GSYİH’de yüzde 4–6’lık bir açık varken, 2025’te bunun yüzde 6–8’e çıkması bekleniyor. Rapor, AB’den ayrılmanın belirsizliği artırdığını, yatırımlara zarar verdiğini, talebi zayıflattığını, istihdamı düşürdüğünü ve “azalan yenilikçilik” nedeniyle verimliliği vurduğunu belirtti.