Avrupa Merkez Bankası’ndaki yarış Lagarde'ın halefini belirleyecek

Avrupa Merkez Bankası, Başkanı Christine Lagarde dahil olmak üzere üst düzey yönetiminin üçte ikisini değiştirecek iki yıllık bir yeniden yapılanma sürecine giriyor. Siyasi faktörlerin ve kişisel niteliklerin eşit derecede etkili olduğu altı kişilik Yürütme Kurulu'nun yeniden yapılandırılmasına yönelik planlar, bu hafta Lüksemburg'da bir araya gelecek olan euro bölgesi maliye bakanları toplantısında gündeme gelebilir. Bu toplantı, Lagarde'ın iki numarası Luis de Guindos'un halefi konusunda tartışmaların başlaması için bir fırsat sunabilir.

Öne çıkan ülkeler

Hangi üye devletlerin aday önerdiği ve hangilerinin onları desteklediği, ileride daha büyük pozisyonlar için olan hırsları ortaya çıkarabilir: Baş ekonomistlik görevi ve başkanlık görevleri 2027'de boşalacak. Bölgenin en büyük ekonomileri olan Almanya ve Fransa, pozisyonlarını korumaya çalışıyor. İtalya ile birlikte, her zaman yönetim kurulunda temsil edilme ayrıcalığına sahip oldular. İspanya ve Hollanda da bu grubun içinde yer alırken, Doğu Avrupa ülkeleri ilk kez yönetim kurulunda yer almaya çalışıyor ve Güney Avrupa ülkeleri, birçok Kuzey Avrupa ülkesinden daha iyi durumda, borç krizinden çıkmış olmalarının tanınmasını istiyor.

Avrupa Merkez Bankası'nda yakında boşalacak pozisyonlar

Mayıs 2026  -  Başkan Yardımcısı Luis de Guindos'un görev süresi sona eriyor.
Mayıs 2027  -  Baş Ekonomist Philip Lane'in görev süresi sona eriyor.
Ekim 2027 - Başkan Christine Lagarde'ın görev süresi sona eriyor.
Aralık 2027  -  Yönetim Kurulu üyesi Isabel Schnabel'in görev süresi sona eriyor.

Önemli olan, büyük ve küçük ülkeler, kuzey ve güney ve tabii ideal olarak cinsiyetler arasında bir denge sağlamak olacak. Yeni gelenler için zorluklar, faiz oranlarını belirlemenin çok ötesine uzanıyor. Bunlar arasında, yapısal değişimler yoluyla genişleyen bir para birimi bölgesini yönetmek, parçalanmış bir küresel düzeni idare etmek ve ekonomik güvenliği güçlendirmek ve euro'nun uluslararası sahnedeki rolünü desteklemek amacıyla dijital bir para birimini piyasaya sürmek yer alıyor.

Başkan yardımcılığı yarışı

Guindos'un yerine geçmekle ilgilendiği söylenenler arasında, merkez bankacılığı ve siyasetin kesişim noktasında kariyerini inşa eden deneyimli bir yetkili olan Finlandiya Merkez Bankası Başkanı Olli Rehn de bulunuyor. Üç kez Avrupa Komisyonu Komiseri olan, aynı zamanda ülkesinin ekonomi bakanlığı ve ulusal ve Avrupa milletvekilliği görevlerinde bulunmuş olan Rehn, güçlü bir aday. Orta yolcu politika duruşu da onun çekiciliğini artırsa da Portekiz'den Clara Raposo ve Yunanistan'dan Christina Papaconstantinou gibi merkez bankası başkan yardımcısı olarak tanınmış kadın adaylarla zorlu bir rekabetle karşı karşıya kalabilir.

Ancak bu ülkelerin hepsi daha önce ECB başkan yardımcılığı görevini üstlendi. Ayrıca, Yunanistan Merkez Bankası Başkanı Yannis Stournaras da yarışa girebilir. Ancak bazı ülkeler, daha sonra erkekleri en üst pozisyona aday gösterebilmek için başkan yardımcısı olarak bir kadını tercih edebilirler.

Diğer adaylar arasında Avrupa Yatırım Bankası Başkanı İspanyol Nadia Calvino ve Portekizli Finansal Hizmetler Komiseri Maria Luis Albuquerque bulunuyor. Piero Cipollone'nin sekiz yıllık görev süresinin henüz iki yılı dolmamış olması nedeniyle İtalya'nın aday gösterme olasılığı düşük görünüyor.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer isim ise Hırvatistan Merkez Bankası Başkanı olarak ülkesinin 2023 yılında euro’ya geçişine öncülük eden Boris Vujcic. Sahip olduğu nitelikler onu baş ekonomistlik pozisyonu için de uygun bir aday haline getiriyor. Philip Lane, başkan yardımcılığına seçilemediği için 2019 yılında bu pozisyona getirildi.

Baş Ekonomist

Bu pozisyon, başkan yardımcılığına göre daha düşük maaşlı ve hiyerarşik olarak daha alt düzeyde olsa da daha fazla ağırlığa sahip. Önemli üç aylık tahminleri denetlemenin yanı sıra, para politikası toplantılarında faiz oranı önerilerini sunan da baş ekonomisttir. Bu Lagarde ve Jean-Claude Trichet'ten sonra üçüncü bir başkanlık dönemi kazanma olasılığı düşük olan ancak maksimum etkiyi korumak isteyen Fransa için bu pozisyonun cazip olduğu anlamına geliyor. Fransa’da François Hollande ve Emmanuel Macron’un cumhurbaşkanlığı dönemlerinde görev yapmış ve şu anda Santander'in Fransa operasyonlarını yöneten eski OECD baş ekonomisti Laurence Boone potansiyel adaylar arasında yer alıyor. Diğer adaylar ise ekonomi profesörü Helene Rey, Fransa Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Agnes Benassy-Quere ve IMF baş ekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas. Başkanlık görevi ulaşılamaz görünürse Almanya da bu pozisyonla ilgilenebilir. Almanya’dan iki isim Otmar Issing ve ardından Juergen Stark daha önce bu görevi üstlendi.

Başkanlık

Lagarde'ın halefi için yarış, Lagarde göreve başlamadan önce başladı. Önceki başkan Mario Draghi, İspanya'dan Pablo Hernandez de Cos'u başkanlık için hazırladığı yönünde yaygın bir görüş vardı. De Cos, 2018'den 2024'e kadar ülkesinin merkez bankasını yönettikten sonra Uluslararası Ödemeler Bankası'nın (BIS) başına geçti. Mesleki geçmişi mükemmel olsa da siyasi ittifakları ve BIS'e yeni katılmış olması, şansını azaltıyor. 

Klaas Knot da bir başka aday. Hollanda merkez bankasının başında geçirdiği 14 yıl, haziran ayında emekli olduğunda onu en uzun süre görev yapan Yönetim Kurulu üyesi yaptı. Ekonomi ve denetim alanındaki referansları ve Finansal İstikrar Kurulu başkanlığı görevini de üstlenmiş olmasıyla, Lagarde'ın yerine geçecek en favori aday olduğu söyleniyor. Lagarde pazar günü yayınlanan bir podcast'te, Knot'u uygun bir halef olarak tanımladı. ECB Başkanı, “Zekası var, dayanıklılığı var, insanları dahil edebiliyor ve bu nadir bulunan ve çok gerekli bir beceri” dedi. 

De Cos ve Knot'un geleceği büyük ölçüde Almanya'ya bağlı, çünkü Almanya hükümeti ilk kez başkanlığı kazanma olasılığını değerlendiriyor. Bundesbank Başkanı Joachim Nagel, daha geniş bir kitleye hitap eden orta yol politikası izleme çabaları sayesinde, bu göreve en uygun aday olarak görülüyor. Ancak Nagel, siyasi destek konusunda sorunlar yaşayabilir.

Almanya'nın aleyhine olan şey, sahip olduğu diğer üst düzey Avrupa görevleri. Bunlar arasındaki en önemlisi Ursula von der Leyen'in 2029 yılına kadar süren Komisyon başkanlığı. Ancak Claudia Buch'un ECB Denetim Kurulu başkanlığı da var.