Orta Doğu turu öncesi Trump’tan Husilerle anlaşma
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen merkezli Husi milislerle yürütülen sekiz haftalık bombardıman kampanyasına son verileceğini açıkladı. Husi güçlerinin Kızıldeniz’deki Amerikan gemilerine yönelik saldırılarını durdurmayı kabul etmesi üzerine ilan edilen ateşkes, Trump’ın Orta Doğu gezisinden hemen önce geldi.
ABD'nin saldırıları, Husilerin ticari ve askeri gemilere düzenlediği füze ve insansız hava aracı saldırılarına yanıt olarak başlatılmıştı. Mart ortasından bu yana Yemen’de 1.000’den fazla Husi hedefi vurulmuş, operasyonun maliyeti yaklaşık 1 milyar doları bulmuştu.
Trump, Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, “Onları çok sert vurduk. Umuyorum ki artık sona erdi ve o gemilere dokunmazlar. Sözüne inanıyoruz” dedi. Ancak Washington Enstitüsü'nden Michael Knights, “Acıya dayanıklı bir düşmana karşı açık uçlu bir askeri operasyon yürütüyoruz” diyerek çatışmaların yeniden alevlenebileceği uyarısında bulundu.
Ateşkes, Trump’ın 13 Mayıs’ta başlayacak Orta Doğu turuna zemin hazırlayacak. ABD Başkanı, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın yanı sıra Doha ve Abu Dabi’yi ziyaret edecek. Görüşmelerin odağında enerji, yatırım ve güvenlik iş birliklerinin yer alması bekleniyor.
Suudi Arabistan perde arkasında devrede
Suudi Arabistan, 2022'de Husilerle kendi ateşkesini ilan etmişti. Ancak İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ve İran’a yönelik sert açıklamaları, Riyad yönetiminin bölgedeki istikrar çabalarını zora soktu. Trump'ın ateşkesi açıklamasının hemen ardından Suudi Dışişleri Bakanlığı, Yemen'deki krize siyasi çözüm bulunmasını desteklediklerini belirtti.
Ateşkesin, Umman’ın arabuluculuğuyla gerçekleştiği açıklandı. Umman Dışişleri Bakanı Badr Albusaidi, Husi liderlerle yapılan görüşmelerin ardından varılan mutabakatın Kızıldeniz ve Bab el-Mendeb Boğazı’ndaki ticaretin güvenliğini sağlamayı hedeflediğini belirtti.
İsrail’den itiraz var ama kamuya yansıtılmadı
Trump’ın açıklaması, Tel Aviv’de şaşkınlıkla karşılandı. İsrail, aynı gün Sana’daki havaalanı ve enerji altyapılarını hedef almıştı. Husi yetkilileri ise ateşkesin yalnızca ABD ile olan çatışmayı kapsadığını ve İsrail’e karşı saldırıların süreceğini duyurdu.
İsrail Başbakanı Netanyahu ve Savunma Bakanı Katz’ın sözcüleri konuya ilişkin yorum yapmazken, İsrail basını Trump’ın açıklamasının hükümeti hazırlıksız yakaladığını yazdı.
ABD-Husi çatışmasında yeni dönem
Husiler, Yemen’in başkenti Sana dahil ülkenin büyük bölümünü kontrol ediyor. 2023’te başlayan İsrail-Hamas savaşının ardından bölgedeki gerilim artarken, Husilerin saldırıları nedeniyle Süveyş Kanalı’ndan geçen deniz ticareti sekteye uğramıştı.
Trump yönetimi, ateşkesin ardından bölgedeki önceliğini ticari ve diplomatik ilişkilere kaydırmayı hedefliyor. Uzmanlara göre Suudi Arabistan, Trump’ı İran’a yönelik sert yaklaşımlardan uzaklaştırmak için diplomatik baskı kuruyor. Uluslararası Kriz Grubu'ndan Yasmine Farouk, “Suudi Arabistan, Trump’ın kendi yönetimindeki şahin isimlerin baskısına boyun eğmemesinin mümkün olduğunu düşünüyor” dedi.
