Fransa'da Macron'un yeni başbakan arayışı: Sosyalistler anahtar konumda

Fransa’da iş dünyasının elitleri, Sosyalist Parti lideri Olivier Faure’ü cezbetmeye çalışıyor. Faure, görevden ayrılan Başbakan Sebastien Lecornu’nun potansiyel halefi olarak görülüyor ve partisi parlamentoda belirleyici bir oy gücüne sahip. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre Faure bu hafta, Fransa'nın güçlü iş lobisi AFEP ile bir akşam yemeğine katıldı. Faure iş dünyası liderlerine yaptığı açıklamada, yeni bir erken seçimin doğuracağı siyasi istikrarsızlığın, Sosyalistlerin desteklediği emeklilik yaşının yükseltilmesini durdurma gibi politika önlemlerinden çok daha fazla ekonomik zarar vereceğini söyledi. 

Faure’ün başbakan olma ihtimali düşük. Ancak Macron’un geçen yıl Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aldığı ağır yenilginin ardından erken seçim kararı alması, Fransız Ulusal Meclisi’ni parçalı hale getirdi ve merkez siyaseti zayıflattı. Bu durum, hiçbir siyasi grubun çoğunluğu elde edememesine neden oldu ve Sosyalistleri, aşırı sağ dışındaki bir hükümet kurma çabalarında kilit konuma getirdi.

Kararı geleceğini şekillendirecek

Macron'un yeni başbakanı bugün akşama kadar açıklaması bekleniyor. Bu karar, cumhurbaşkanlığının geri kalan dönemini şekillendirecek ve Fransa'nın, dolayısıyla ekonomisinin istikrarını belirleyecek. Yeni başbakanın, 2026 bütçesini pazartesi gününe kadar sunması gerekiyor; böylece yasa, yıl sonuna kadar normal süreçten geçerek kabul edilebilecek. Aksi halde Ulusal Meclis, hükümetin finansmanını sağlamak için acil bir yasa çıkarmak zorunda kalacak.

Macron, Lecornu’nun hafta başındaki sürpriz istifasının ardından henüz yeni bir erken seçimden kaçınmayı başardı. Lecornu, istifasını parlamentodaki tıkanıklığa bağladı. İstifasından kısa bir süre sonra Macron, ona rakip siyasi gruplar arasında bir ittifak kurarak 2026 bütçesinin geçirilmesini sağlama görevini verdi. Görevden ayrılan başbakan hafta ortasında bir taslak politika çerçevesi sundu ve şimdi perde arkasında Macron bu çerçeveyi rakip fraksiyonların kendi adaylarını ve gündemlerini öne sürdüğü bir ortamda sessizce şekillendiriyor.

Köklü değişiklikler yapacak bir başbakan istiyorlar

Gündemin merkezinde, Macron’a sadık milletvekilleri ile parlamentoda etkili bir ağırlığı bulunan Sosyalistler arasındaki görüşmeler var. Sosyalistler, Macron’dan yalnızca sol eğilimli bir başbakan atamasını değil, aynı zamanda bu kişinin, 2023'te çıkarılan ve Macron’un mirasını tanımlayan emeklilik reformunun askıya alınması ve zenginler için vergi artışları gibi, başkanın ekonomik programında köklü değişikliklere açık olmasını istiyor.

Konuya yakın kaynaklara göre cumhurbaşkanının merkezci bloğuyla Sosyalistler arasında televizyon stüdyosu koridorlarında, kahve sohbetlerinde ve telefonla yoğun perde arkası görüşmeler yapılıyor. Ancak Macron’un, merkez soldan merkez sağa uzanan gruplar arasında bir uzlaşı sağlaması oldukça zor görünüyor. Kıdemli bir Sosyalist, görevden ayrılan Eğitim Bakanı Elisabeth Borne’un, Macron’un partisinin emeklilik reformunu askıya almaya hazır olduğu yönündeki açıklamasının yarattığı heyecanın büyük ölçüde kaybolduğunu ve görüşmelerin şu anda çıkmaza girdiğini söyledi.

"Uçurumu gördük ve geri adım attık"

Sosyalist Parti sözcüsü Dieynaba Diop perşembe günü Fransız televizyonunda yaptığı açıklamada, “Sosyalist Parti, başbakanı sol eğilimli olmayan bir hükümette yer almayacaktır; biz sol bir başbakan, sol bir hükümet istiyoruz ki geçmişle bir kopuş yaşanabilsin" diye konuştu. Yine de Macron’un kampındaki bazı isimler sürece dair ilerleme olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanının partisinden kıdemli milletvekili Eleonore Caroit, verdiği bir röportajda, “Siyasi partiler, önümüzdeki saatlerde bir hükümet kurulmasına olanak sağlayacak bir uzlaşmaya doğru ilerliyor. Hükümet kurmak başlangıçta inanılmaz zor görünüyordu ama artık giderek mümkün hale geliyor dedi. Caroit, siyasi partilerin Fransa'nın yeni bir erken seçimin eşiğinde olduğunu fark ettikten sonra tonun değiştiğini söyledi ve “Uçurumu gördük ve geri adım attık" diye ekledi.

Yeni başbakanın atanması için yaklaşan son tarih, merkez sağdaki Cumhuriyetçiler içinde de gerilimi artırdı. Parti içinde, nasıl bir tutum alınacağı konusunda bölünmeler derinleşti. Benzer gerilimler, Marine Le Pen’in aşırı sağcı Ulusal Birlik partisinde de ortaya çıkıyor. Parti içinde bazı üyeler, muhafazakar Cumhuriyetçilerle iş birliği yaparak siyasi etki alanlarını genişletmek isterken, diğerleri böyle bir adımın partinin kimliğini zayıflatacağı uyarısında bulunuyor. Siyasi analistlere göre yaşanan yoğun siyasi manevralar, partilerin şimdiden 2027 cumhurbaşkanlığı seçimlerine pozisyon almaya başladığını ve Fransa’daki geleneksel ideolojik çizgilerin giderek bulanıklaştığını gösteriyor.

Paris merkezli düşünce kuruluşu Institut Montaigne’in başkanı Marie-Pierre de Bailliencourt, “Gerçekten, yaklaşan 2027 cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle felç olmuş, gergin bir siyasi sınıfın krizini yaşıyoruz. Bu ölmekte olan bir siyasi sınıfın son çırpınışlarına tanıklık ediyoruz" dedi.