ABD medyası Trump'a boyun mu eğiyor?
ABD başkanları uzun süredir medya ile çekişmeli ilişkiler içinde oldu. Ancak hiçbir Amerikan lideri, Donald Trump kadar bu savaşı uç noktalara taşımadı. Mahkemeleri veya yönetimin yetkilerini kullanarak ya da kullanma tehdidinde bulunarak, Trump dünyanın en büyük medya kuruluşlarından ciddi tavizler almayı başardı.
Walt Disney şirketi, çarşamba günü sektörü şaşırttı. ABC, Jimmy Kimmel’ın 15 Eylül'deki monoloğunun ardından popüler komedyenin programını süresiz olarak askıya aldı. Kimmel o bölümde, Trump ve destekçilerinin Cumhuriyetçi aktivist Charlie Kirk’ün suikastına verdiği tepkilerle ilgili espriler yapmıştı. Bu bölüm, daha önce Federal İletişim Komisyonu (FCC) Başkanı Brendan Carr tarafından kamuoyu önünde eleştirilmişti.
Trump istediklerini elde ediyor
Disney’in bu hamlesi, Beyaz Saray’ın yayıncılık ve eğlence dünyasının önemli figürlerine ve şirketlerine yönelttiği saldırıların ardından geldi. Medya yöneticileri ve akademisyenlerle yapılan röportajlara göre bu durum, Trump’ın istediğini gitgide daha fazla elde ettiğini ve medya şirketlerini, devlet destekli yayın organlarına çevirdiğini gösteriyor.
Trump perşembe günü yaptığı açıklamada, kendisine fazla eleştirel yaklaşan ABD yayın kuruluşlarının lisanslarının gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. Bu açıklama, medya özgürlüklerine yönelik en geniş kapsamlı tehdit olarak değerlendirildi.
“Medya Trump yönetimine boyun eğiyor”
Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’nden Juan Manuel Benítez, “Medya, akademik kurumlar ve Amerikan şirketleri Trump yönetiminin iradesine boyun eğiyor. Bu mesele sağ, sol ya da merkez olmakla ilgili değil. Bu kararlar tamamen ticari” dedi. ABC için bu, yönetimle yaşadığı ilk gerginlik değildi. Aralık ayında ağ, ABC News sunucusu George Stephanopoulos’un Trump’a iftira attığı iddiasıyla açılan davayı 15 milyon dolar ödeyerek sonuçlandırmıştı.
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ile düzenlenen halka açık bir etkinlikte ABC’nin kararı hakkında konuşan Trump, “Jimmy Kimmel yetenekli biri değil. Reytingleri çok kötüydü, zaten onu uzun zaman önce kovmaları gerekirdi. Bu ifade özgürlüğü müdür, değil midir bilmem. O, yeteneksizliği nedeniyle kovuldu” dedi.
Kimmel, yönetimle ters düşen medya figürlerinden sadece sonuncusu oldu. Paramount Global, Skydance Media ile birleşme sürecinde FCC onayı almaya çalışırken, CBS News’in bir röportajı Trump’ın rakibi Kamala Harris lehine düzenlediği iddiasıyla açılan davayı yemmuz ayında 16 milyon dolar ödeyerek çözdü. Ardından, Trump’a sık sık eleştiriler yönelten Stephen Colbert’in gece şovu sona erdirildi. Günler sonra, FCC birleşmeyi onayladı.
Paramount’un eski başkanı Shari Redstone perşembe günü Axios medya konferansında, “Ben her zaman davayı çözme taraftarıydım, çünkü bu durum büyük bir dikkat dağıtıcıydı,” dedi. Uzun süredir medya ve eğlence yöneticisi olan Barry Diller Bloomberg’e yaptığı açıklamada, Redstone için üzgün olduğunu ve birleşmeyi onaylatmaya çalışırken “boynunda bir giyotin” olduğunu söyledi. Hükümet, medya kuruluşları üzerinde birçok yoldan etkili olabilir. FCC, bir TV kanalının yayın lisansını iptal edebilir ancak bu tür durumlar nadir oluyor ve genellikle içerikle ilgili değil.
Temmuz ayında, Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Kongre, NPR ve PBS programlarını dağıtan kamu televizyon ve radyo istasyonlarını zor durumda bırakarak, Kamu Yayın Kurumu’nun (CPB) finansmanını kesti. Çarşamba günü muhafazakar bir podcast'e konuk olan FCC Başkanı Carr, Kimmel’ı eleştirdi ve Disney’e karşı adım atabileceğini söyledi. Carr, “Bu şu anda Disney için çok, çok ciddi bir konu. Bu işi kolay ya da zor yoldan yapabiliriz” dedi. Kısa süre sonra, ABC istasyonlarının büyük sahibi Nexstar Media Group Inc., Kimmel’ın programını yayınlamayacağını duyurdu.
Kararı dikkat çekici kılan şey, Nexstar’ın FCC onayına ihtiyaç duyduğu 6.2 milyar dolarlık Tegna Inc. satın alımını tamamlamaya çalışmasıydı. Nexstar sözcüsü, “Jimmy Kimmel Live! programını yayından kaldırma kararı Nexstar’ın üst yönetimi tarafından tek taraflı olarak alınmıştır ve bu karar öncesinde FCC veya herhangi bir devlet kurumu ile iletişim kurulmamıştır” ifadelerini kullandı.
Disney hisseleri perşembe günü yüzde 1 değer kaybederken, Nexstar hisseleri hafif yükseldi. Bloomberg, Disney yöneticileriyle Kimmel’ın programın geleceğini görüşmek üzere bir araya geleceğini yazdı. Kablo TV kanalları ve gazeteler yayın lisansına sahip olmadıkları için bu konuda daha özgür olsalar da, yönetim onların bağlı olduğu ana şirketler üzerinde baskı kurabiliyor.
Bazı medya kuruluşları ise geri adım atmayı reddediyor. Bu hafta Trump, New York Times’a karşı 15 milyar dolarlık yeni bir dava açtı. Gerekçe: uzun süredir kendisine karşı önyargılı olmak. Times, davaya şu ifadeyle yanıt verdi: “Bu davanın hiçbir yasal temeli yok. Meşru bir iddiadan ziyade, bağımsız gazeteciliği susturma ve yıldırma girişimidir. New York Times bu tür tehditlerle yolundan sapmayacaktır.” Birçok siyasetçi ve yaratıcı sektörden isim, ABC’nin Kimmel programını askıya almasına tepki gösterdi. Kongredeki Demokrat üyeler, FCC Başkanı Carr’ın görevden alınması çağrısında bulundu.
Gündemi, Forbes Türkiye WhatsApp kanalından takip etmek için tıklayın.
