Küresel bir şirketi uzun yıllar başarıyla yönetmenin sırrı nedir?

Küresel bir şirketi uzun yıllar başarıyla yönetmenin arkasındaki liderlik sırrı nedir? Dünyanın en büyük bankası JPMorgan’ın CEO’su Jamie Dimon’ın son dönemde yaptığı açıklamalara baktığımızda şaşırtıcı bir cevapla karşılaşıyoruz. Jamie Dimon göreve başladığı 2006 yılından bugüne strateji, yönetim ve liderlik konularında gösterdiği başarılarla uluslararası iş dünyasının en çok dikkat çeken isimlerinden biri oldu. Görevde kaldığı süre boyunca JPMorgan’ı ABD’nin en büyük bankası haline getirdi. Bankanın net kârı 2006 yılında 14 milyar dolardan 2024 yılında 58,5 milyar dolara yükseldi. Hissedar getirisi açısından da dikkat çekici bir performans sergiledi: 2004 yılında Bank One ile birleşmesinden bu yana toplam getirisi (temettüler dahil) yüzde 978 oldu. Bu oran, aynı dönemde S&P 500 endeksinin yüzde 668 ve S&P Finansal Endeksi’nin yüzde 222 olan getirilerini açık ara geride bıraktı. Bu dönemdeki en büyük sınavı kuşkusuz 2008 finansal kriziydi. Jamie Dimon kriz sırasında sergilediği disiplin ve soğukkanlı liderlikle de ön plana çıktı. Krizin merkezinde yer alan Lehman Brothers gibi dev finans kuruluşları iflas ederken ve Citigroup ile Bank of America gibi büyük bankalar devlet desteğine ihtiyaç duyarken JPMorgan hükümetten doğrudan bir kurtarma paketi almadan ayakta kalmayı başardı. Bu başarı Dimon’ı tüm sektörün en güvenilir isimlerinden biri haline getirdi. Bugün gerek ABD politikasına gerekse küresel ekonomik sisteme dair görüşleri en yakından takip edilen isimlerden biri. Peki Jamie Dimon 20 yıla varan bu muazzam başarısını neye borçlu? Herkesin sihirli bir değnek aradığı ve bugüne kadar keşfedilmemiş liderlik sırlarını çözmeye çalıştığı bir dünyada Dimon’ın cevabı oldukça şaşırtıcı, çünkü fazlasıyla sıradan. Dimon’ın liderlik yaklaşımını hem çalışanlarla yaptığı bir toplantıdan sızan ses kaydındaki ifadelerden hem de birkaç hafta önce yayınlanan hissedar mektubundaki satır aralarından anlayabiliyoruz. Yöneticilik ve liderlik açısından adeta dersler içeren bu konuşmalarda Dimon her seviyedeki liderler için basit, uygulanabilir ama oldukça da etkili öneriler sunuyor. Gelin öne çıkan üç tanesine bakalım. Birincisi, Dimon’ın kurum içi bürokrasi ile bitmek bilmeyen mücadelesi. Ona göre bürokrasi, şirketlerin zamanla hantallaşmasına ve karar alma süreçlerinin yavaşlamasına neden oluyor. Dimon, özellikle büyük organizasyonlarda gereksiz toplantılar, karar alamayan komiteler ve kimsenin okumadığı uzun dokümanlar nedeniyle çalışanların enerjisinin ve kurumun çevikliğinin tükendiğini söylüyor. Hem konuşmasında hem de mektubunda bu konuyu şöyle ifade ediyor: “Bürokrasiyi her zaman, her yerde öldürmeliyiz.” Bu yaklaşım, sadece verimlilik için değil aynı zamanda inovasyonun önünü açmak ve çalışanların inisiyatif almasını sağlamak için de oldukça önemli. İkincisi, odaklanma, dikkat yönetimi ve zamanın verimli kullanımı. Dimon’a göre etkili liderler yalnızca fiziksel olarak değil zihinsel olarak da orada olmalı. Bu, sadece başkalarına saygı göstermek için değil kararların daha sağlıklı alınabilmesi için de gerekli. Özellikle toplantılar sırasında telefon ya da bilgisayar ekranına bakmanın, hem bireysel verimliliği hem de ekip içi etkileşimi zayıflattığını düşünüyor. Sızan ses kaydında bu konuda oldukça net konuşuyor: “Zoom’da herkes başka şeylerle meşgul, kimse gerçekten toplantıya odaklanmıyor.” Hatta bunun verimli bir çalışma kültürü yaratmanın önündeki en büyük engellerden biri olduğunu savunuyor. “Lider olarak dikkatinizi nereye verdiğiniz, şirketin neye değer verdiğini gösterir.” Üçüncü olarak öne çıkarılabilecek konu, kültürün ne olduğu ve neden bu kadar önemli olduğu meselesi. Jamie Dimon, kültürü soyut bir kavram olarak değil kurumun günlük davranış biçimi olarak tanımlıyor. Hissedar mektubunda “Kültür, stratejinin bile önünde gelir. Çünkü kültür, insanların doğru olanı yapma eğilimini belirler” diyerek bu konuya verdiği önemi açıkça ortaya koyuyor. Örneğin Jamie Dimon’ın liderlik anlayışında sahaya inmek, yani “yerinde görmek ve dinlemek” önemli bir yer tutar. Konuşmalarında, sahadaki çalışanlarla doğrudan temas kurmanın yöneticiler için vazgeçilmez bir alışkanlık olması gerektiğini vurgular. “Müşteriye en yakın olanlar genelde en doğruyu söyler. Yeter ki dinlemesini bilesin” gibi ifadelerle yukarıdan değil yerinden yönetimin önemini vurgular. Bu pratik, aynı zamanda kurum kültürünü yukarıdan aşağıya değil aşağıdan yukarıya inşa etmeyi hedefleyen bir liderlik yaklaşımının da göstergesidir. Kim bilir, belki de her şeyin hızla değiştiği bir dünyada, başarılı olmanın sırrı liderliğin değişmeyen kurallarını unutmamaktır.