Meta’nın gizli yapay zeka laboratuvarı Wall Street’in radarında
Mark Zuckerberg, Meta bünyesinde kurduğu gizli “süperzeka laboratuvarı” için milyarlarca dolarlık yatırım yaptı. Ancak yatırımcılar, şirketin bu hamlesine dair net bir yol haritası görmek istiyor.
31 Temmuz 2025, 08:00
Güncelleme: 31 Temmuz 2025, 10:51
Meta CEO’su Mark Zuckerberg, şirket içinde kurduğu gizli “süperzeka laboratuvarı”na milyarlarca dolarlık yatırım yaparken, Wall Street bu projeyle ilgili daha fazla şeffaflık talep ediyor. Zuckerberg, yapay zeka yarışında geri kalmamak adına son haftalarda OpenAI, Apple ve Google gibi devlerden uzmanları yüksek imza bonuslarıyla transfer etti ve Meta’nın “yapay zeka lideri” olma stratejisini köklü biçimde yeniden şekillendirdi.
Konuya yakın kaynaklara göre Zuckerberg’in hedefi, Meta içinde bürokratik engellerden bağımsız çalışan ancak şirketin sermaye gücünü arkasına alan bir girişim mantığında çalışan birim oluşturmak. Bu laboratuvar, Meta’nın Menlo Park’taki merkezinde, diğer yapay zeka projelerinden izole bir şekilde konumlandırıldı. Zuckerberg, son haftalarda ekibe katılan isimlerle birebir görüşmeler yaptı.
Laboratuvarın başında Scale AI’ın eski CEO’su Alexandr Wang ve GitHub’ın eski CEO’su Nat Friedman yer alıyor. Meta içindeki diğer bölümlerden gizli yürütülen bu projeye dair, yatırımcılar ve şirket çalışanları arasında bilgi eksikliği dikkat çekiyor. Şirketin çarşamba günü açıklayacağı ikinci çeyrek sonuçlarında, son iki yılın en yavaş kâr artışının kaydedilmesi beklenirken, gözler bu yeni stratejiye çevrilmiş durumda.
Henüz laboratuvar çalışanlarına net bir strateji aktarılmadı. Harding Loevner yatırım şirketinden analist Uday Cheruvu, bu durumu “Manhattan Projesi gibi” sözleriyle tanımlayarak, “Ellerindeki tüm parayı yapay zekaya yatırıyorlar ama ne yapacaklarına tam olarak karar vermiş değiller” değerlendirmesini yaptı. Cheruvu, “Hangi ürünleri geliştireceksiniz? Bu sadece iddialı bir hayal mi? İş modeli nedir? Eğer yatırımcıların görebileceği somut bir plan yoksa, bu strateji sabırla karşılanmayabilir” dedi.
Bugün ise Zuckerberg, OpenAI’nin ChatGPT ile yakaladığı başarı sonrası yapay zeka alanında konum kazanmanın Meta’yı sosyal medya ve reklam dünyasındaki liderliğinde tutmak için kritik olduğunu düşünüyor. Şirket içinden kaynaklar, yapay zekanın sosyal ağlarda kişiselleştirilmiş içerik üretimi, dijital arkadaşlık ve hedefli reklamcılıkta büyük potansiyele sahip olduğunu belirtiyor.
Zuckerberg’in yapay zeka yatırımları reklamcılık alanında öneri sistemlerini güçlendirirken, OpenAI ve Anthropic gibi girişimlerle de rekabet ediyor. Bu şirketler, uzun vadeli büyüme beklentileriyle milyarlarca dolarlık yatırım alıyor. Google ve Amazon da yapay zekaya yönelik yatırımlarını artırmış durumda.
Meta’nın hisseleri bu yıl yüzde 20 yükseldi. Ancak yatırımcıların desteğini sürdürebilmesi için şirketin bu stratejiyi şeffaf bir şekilde sunması gerekiyor.
MoffettNathanson analistleri, “Meta’nın 2024 yapay zeka stratejisi, 2023’e göre daha bütünlüklü. Ancak hâlâ yön arayışı var gibi görünüyor” değerlendirmesini yaparken, bu stratejinin reklam tarafına katkı sunabileceğini, ancak Meta’nın "vazgeçilmez yapay zeka uygulaması ya da platformu" olma potansiyeline temkinli yaklaştıklarını belirtti.
BNP Paribas’ın araştırmasına göre, süperzeka için yapılan işe alımlar şirketin yıllık Ar-Ge harcamalarına 1,5 ila 3,5 milyar dolar arasında ek yük getirebilir. Jefferies analisti Brent Thill, “Yapay zeka yeteneklerine yönelik bu harcama dalgası, aciliyet sinyali veriyor ancak kısa vadede kâr marjı baskısı yaratabilir” uyarısında bulundu.
Zuckerberg ise bu yatırımların karşılığını vereceğinden emin. The Information’a verdiği röportajda, “Altyapı ve yetenek yatırımlarımızı çok güçlü bir iş modeli finanse ediyor. En iyileri bir araya getirmek istiyoruz” dedi. Zuckerberg, bu nedenle yalnızca birkaç kişinin tüm süreci zihninde tutabileceği kadar küçük ama elit bir ekip kurmak istediğini söyledi.
Mart ayından itibaren, insan zekasını aşan süperzeka üretmeye odaklı bir ekip için yapay zeka araştırmacılarını listelemeye başladı. Şimdiye dek yaklaşık 50 üst düzey araştırmacı bu gizli laboratuvara katıldı. Ekip, Meta’nın mevcut Llama modelinin yeni sürümü dahil olmak üzere şirketin tüm yapay zeka projelerini yönetecek.
Meta geçtiğimiz cuma, OpenAI’nin önde gelen araştırmacılarından ve ChatGPT’nin yaratıcılarından Shengjia Zhao’yu laboratuvarın baş bilim insanı olarak transfer ettiğini duyurdu. Zhao, doğrudan Alexandr Wang’a bağlı çalışacak.
Bu transferler, Silikon Vadisi'nde yankı uyandırdı. OpenAI CEO’su Sam Altman, Meta’nın bu hamlesine zımni bir eleştiriyle yanıt vererek, kar güdüsü dışında bir misyona sahip olmayan “paralı askerler” benzetmesi yaptı.
Meta içinde ise bu yoğun işe alımlar bazı çalışanları tedirgin etti. Mevcut çalışanlar, yeni kurulan ekibin mevcut jeneratif yapay zeka ekibinin yerine geçmesinden endişe ediyor. Bir çalışan, “Mark’ın var olan ekibi ‘değiştirmeye’ çalıştığı yönünde genel bir algı var. Meta’da insanları heyecanlandıran bir yapay zeka misyonu olduğunu düşünmüyoruz” ifadelerini kullandı.
Şirket içindeki dengeler de değişiyor. FAIR adlı araştırma biriminin baş yapay zeka bilimcisi Yann LeCun, artık Wang’a bağlı çalışacak. LeCun, Meta’daki görev tanımının değişmediğini söylese de, ekipler arası sorumlulukların nasıl paylaşılacağı belirsiz.
Meta sözcüsü, “Llama geliştirme çalışmalarına tamamen bağlıyız ve bu yıl içinde birçok yeni sürüm yayımlamayı planlıyoruz” açıklamasında bulundu.
İç kaynaklara göre, Llama’ya olan güvenin azalması üzerine bazı ekiplerin Meta’nın kendi modelleri yerine başka firmaların modellerini kullanmasına izin verildi. Bir eski çalışan, “Mark hızlı sonuç istiyor ama kendi modelleri bu hızın önünde engel oluşturuyor” dedi.
Konuya yakın kaynaklara göre Zuckerberg’in hedefi, Meta içinde bürokratik engellerden bağımsız çalışan ancak şirketin sermaye gücünü arkasına alan bir girişim mantığında çalışan birim oluşturmak. Bu laboratuvar, Meta’nın Menlo Park’taki merkezinde, diğer yapay zeka projelerinden izole bir şekilde konumlandırıldı. Zuckerberg, son haftalarda ekibe katılan isimlerle birebir görüşmeler yaptı.
Laboratuvarın başında Scale AI’ın eski CEO’su Alexandr Wang ve GitHub’ın eski CEO’su Nat Friedman yer alıyor. Meta içindeki diğer bölümlerden gizli yürütülen bu projeye dair, yatırımcılar ve şirket çalışanları arasında bilgi eksikliği dikkat çekiyor. Şirketin çarşamba günü açıklayacağı ikinci çeyrek sonuçlarında, son iki yılın en yavaş kâr artışının kaydedilmesi beklenirken, gözler bu yeni stratejiye çevrilmiş durumda.
Henüz laboratuvar çalışanlarına net bir strateji aktarılmadı. Harding Loevner yatırım şirketinden analist Uday Cheruvu, bu durumu “Manhattan Projesi gibi” sözleriyle tanımlayarak, “Ellerindeki tüm parayı yapay zekaya yatırıyorlar ama ne yapacaklarına tam olarak karar vermiş değiller” değerlendirmesini yaptı. Cheruvu, “Hangi ürünleri geliştireceksiniz? Bu sadece iddialı bir hayal mi? İş modeli nedir? Eğer yatırımcıların görebileceği somut bir plan yoksa, bu strateji sabırla karşılanmayabilir” dedi.
Meta'nın geçmiş teknoloji bahisleri: Metaverse'den AI'a
Zuckerberg’in teknolojiye büyük yatırımı bu projeyle sınırlı değil. 2022’de dijital varlıklar yükselişteyken, Meta adını alarak şirketin odağını metaverse’e çevirmiş, ancak bu strateji tüketicilerden karşılık görmemişti. Metaverse’e yapılan büyük yatırım, şirketin hisselerinin altı yılın en düşük seviyesine gerilemesine neden olmuştu.Bugün ise Zuckerberg, OpenAI’nin ChatGPT ile yakaladığı başarı sonrası yapay zeka alanında konum kazanmanın Meta’yı sosyal medya ve reklam dünyasındaki liderliğinde tutmak için kritik olduğunu düşünüyor. Şirket içinden kaynaklar, yapay zekanın sosyal ağlarda kişiselleştirilmiş içerik üretimi, dijital arkadaşlık ve hedefli reklamcılıkta büyük potansiyele sahip olduğunu belirtiyor.
Zuckerberg’in yapay zeka yatırımları reklamcılık alanında öneri sistemlerini güçlendirirken, OpenAI ve Anthropic gibi girişimlerle de rekabet ediyor. Bu şirketler, uzun vadeli büyüme beklentileriyle milyarlarca dolarlık yatırım alıyor. Google ve Amazon da yapay zekaya yönelik yatırımlarını artırmış durumda.
Meta’nın hisseleri bu yıl yüzde 20 yükseldi. Ancak yatırımcıların desteğini sürdürebilmesi için şirketin bu stratejiyi şeffaf bir şekilde sunması gerekiyor.
MoffettNathanson analistleri, “Meta’nın 2024 yapay zeka stratejisi, 2023’e göre daha bütünlüklü. Ancak hâlâ yön arayışı var gibi görünüyor” değerlendirmesini yaparken, bu stratejinin reklam tarafına katkı sunabileceğini, ancak Meta’nın "vazgeçilmez yapay zeka uygulaması ya da platformu" olma potansiyeline temkinli yaklaştıklarını belirtti.
Yatırım artıyor, sorular çoğalıyor
Meta, 2025 ikinci çeyrek sonuçlarında gelir ve net kâr artışında yavaşlama beklerken, nisan ayında sermaye harcama tahminini yüzde 10 artırarak 64 ila 72 milyar dolar aralığına yükseltti.BNP Paribas’ın araştırmasına göre, süperzeka için yapılan işe alımlar şirketin yıllık Ar-Ge harcamalarına 1,5 ila 3,5 milyar dolar arasında ek yük getirebilir. Jefferies analisti Brent Thill, “Yapay zeka yeteneklerine yönelik bu harcama dalgası, aciliyet sinyali veriyor ancak kısa vadede kâr marjı baskısı yaratabilir” uyarısında bulundu.
Zuckerberg ise bu yatırımların karşılığını vereceğinden emin. The Information’a verdiği röportajda, “Altyapı ve yetenek yatırımlarımızı çok güçlü bir iş modeli finanse ediyor. En iyileri bir araya getirmek istiyoruz” dedi. Zuckerberg, bu nedenle yalnızca birkaç kişinin tüm süreci zihninde tutabileceği kadar küçük ama elit bir ekip kurmak istediğini söyledi.
Mart ayından itibaren, insan zekasını aşan süperzeka üretmeye odaklı bir ekip için yapay zeka araştırmacılarını listelemeye başladı. Şimdiye dek yaklaşık 50 üst düzey araştırmacı bu gizli laboratuvara katıldı. Ekip, Meta’nın mevcut Llama modelinin yeni sürümü dahil olmak üzere şirketin tüm yapay zeka projelerini yönetecek.
Meta geçtiğimiz cuma, OpenAI’nin önde gelen araştırmacılarından ve ChatGPT’nin yaratıcılarından Shengjia Zhao’yu laboratuvarın baş bilim insanı olarak transfer ettiğini duyurdu. Zhao, doğrudan Alexandr Wang’a bağlı çalışacak.
Bu transferler, Silikon Vadisi'nde yankı uyandırdı. OpenAI CEO’su Sam Altman, Meta’nın bu hamlesine zımni bir eleştiriyle yanıt vererek, kar güdüsü dışında bir misyona sahip olmayan “paralı askerler” benzetmesi yaptı.
Meta içinde ise bu yoğun işe alımlar bazı çalışanları tedirgin etti. Mevcut çalışanlar, yeni kurulan ekibin mevcut jeneratif yapay zeka ekibinin yerine geçmesinden endişe ediyor. Bir çalışan, “Mark’ın var olan ekibi ‘değiştirmeye’ çalıştığı yönünde genel bir algı var. Meta’da insanları heyecanlandıran bir yapay zeka misyonu olduğunu düşünmüyoruz” ifadelerini kullandı.
Şirket içindeki dengeler de değişiyor. FAIR adlı araştırma biriminin baş yapay zeka bilimcisi Yann LeCun, artık Wang’a bağlı çalışacak. LeCun, Meta’daki görev tanımının değişmediğini söylese de, ekipler arası sorumlulukların nasıl paylaşılacağı belirsiz.
Llama performansıyla hayal kırıklığı yarattı
Zuckerberg, Meta’nın en yeni Llama 4 modelinin rakiplerine göre düşük performans göstermesi ve geliştiricilerden eleştiri alması nedeniyle hayal kırıklığı yaşadı. Şirketin daha büyük ve amiral niteliğindeki Behemoth modelinin lansmanı ise Zuckerberg’in beklentilerini karşılamadığı için ertelendi.Meta sözcüsü, “Llama geliştirme çalışmalarına tamamen bağlıyız ve bu yıl içinde birçok yeni sürüm yayımlamayı planlıyoruz” açıklamasında bulundu.
İç kaynaklara göre, Llama’ya olan güvenin azalması üzerine bazı ekiplerin Meta’nın kendi modelleri yerine başka firmaların modellerini kullanmasına izin verildi. Bir eski çalışan, “Mark hızlı sonuç istiyor ama kendi modelleri bu hızın önünde engel oluşturuyor” dedi.
