Amerika'nın Çin ile çip savaşı yayılacak
Washington ve Pekin arasında süregelen çip savaşında, ABD ileri teknolojide açık bir üstünlüğe sahip. Ancak savaşın bir cephesinde Çin avantaj kazanmaya başlıyor. ABD'nin ihracat kısıtlamaları Çin'in gelişmiş çiplerdeki ilerlemesini engellemiş olsa da Pekin, eski model çiplerin üretimini hızla artırıyor. Bunlar Nvidia'nın yapay zeka çipleri gibi üst düzey çipler kadar çekici değiller ancak otomobiller ve ev aletleri gibi temel ihtiyaçlar için gerekli. Aslında, bu çiplerin arzındaki kesinti pandemi sırasında otomobil piyasasında hasar yarattı.
Morgan Stanley'e göre Çin 2024 yılında yarı iletken üretim ekipmanlarına 41 milyar dolar harcadı ve bir önceki yıla göre yüzde 29 artış gösterdi. Bu rakam küresel toplamın yaklaşık yüzde 40'ına denk geliyor. Semiconductor Manufacturing International (SMIC) ve Hua Hong Semiconductor gibi Çinli şirketler de eski çipleri üretmeye devam ediyor. Çin'in en büyük çip üreticisi olan SMIC, pandemiden bir yıl önce yaklaşık 2 milyar dolar olan sermaye yatırımına 2023 yılında 7,5 milyar dolar harcadı.
Ülkelerindeki üreticilere yönelecekler
Henüz pazarın tamamına hakim olamadılar ama Çinli şirketler yatırımlarıyla ilerleme kaydediyor. Bernstein’a göre Çinli eski çip model çip üreticileri, 2017’de yüzde 14 olan küresel paylarını 2023’te yüzde 18’e çıkardı. Özellikle Çinli müşteriler, 2017'de yüzde 48 olan eski model çip tedariklerinin yüzde 53'ünü 2023'te Çinli fabrikalardan sağlamaya başladı. Jeopolitik gerilimlerin yoğunlaşması Çinli müşterileri kendi ülkelerinde tedarikçi bulmaya daha fazla itecektir.
Çin'in eski çipleri henüz dünyaya yayılmadı ancak bu durum özellikle bu çiplerde rekabet eden Texas Instruments ve GlobalFoundries gibi ABD'li oyuncular için açık bir risk oluşturuyor. Kısıtlamaları eski model çipleri de kapsayacak şekilde genişletmek pratik olmayabilir ancak bu çipleri üreten şirketler Çin ile rekabet edebilmek için devlet yardımına ihtiyaç duyabilir. ABD, teknoloji kontrolleri konusundaki stratejisini, ciddi kısıtlamalar getiren “küçük bahçe, yüksek çit” yaklaşımı olarak tanımladı. Ancak çatışmayı bu şekilde sınırlamak o kadar kolay olmayabilir. Küresel çip savaşında, her çatışmada olduğu gibi, çatışmalar yayılma eğilimindedir.
