Enerji sektörü istihdamda rekor kırıyor ancak "kalifiye eleman" krizi kapıda
Genel ekonomiye kıyasla iki kat daha hızlı büyüyen enerji sektörü, elektrikçi ve mühendis gibi teknik kadrolarda yaşanan derin açık nedeniyle projelerin gecikmesi ve maliyetlerin artması riskiyle karşı karşıya.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), enerji sektörünün küresel istihdam piyasasındaki görünümünü mercek altına aldı. Ajansın 2025 raporuna göre, enerji yatırımlarındaki artış, sektördeki çalışan sayısını geçen yıl yüzde 2,2 oranında yukarı taşıdı. Bu oran, küresel ekonomideki genel istihdam artış hızının iki katı anlamına geliyor. 2019 yılından bu yana sektöre 5 milyon yeni çalışan eklenirken, toplam istihdam 76 milyon kişiye ulaşarak rekor tazeledi.
Güneş ve elektrikli araçlar istihdamı sırtladı
İstihdam artışının motor gücünü "elektrik" sektörü oluşturdu. Özellikle güneş enerjisi yatırımları işe alımlarda başı çekerken; nükleer enerji, şebeke altyapısı ve depolama teknolojileri de bu büyümeyi destekledi. Dikkat çeken bir diğer veri ise elektrikli araç ve batarya üretiminde görüldü; sadece 2024 yılında bu alanda 800 bin kişilik yeni iş imkanı doğdu.
Fosil yakıt tarafında ise tablo karışık. Çin, Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerde kömür sektörü istihdamı gücünü korurken, petrol ve doğal gaz sektörü pandemide kaybettiği iş gücünü büyük oranda geri kazandı. Ancak düşen enerji fiyatları ve ekonomik belirsizlikler, bu yıl petrol ve gaz şirketlerinde işten çıkarmaları yeniden gündeme getirdi.
Projeleri durduran darboğaz: Nitelikli iş gücü
Raporun en can alıcı uyarısı ise "yetenek açığı" konusunda geldi. IEA anketine katılan 700’den fazla şirket ve kurumun yarısı, nitelikli personel bulamadığı için projelerin yavaşladığını ve maliyetlerin arttığını bildirdi. Sektörde özellikle "sahada çalışan" teknik personele büyük ihtiyaç duyuluyor. Elektrikçi, boru tesisatçısı, hat işçisi ve santral operatörü gibi pozisyonlardaki açık, altyapı inşasının önündeki en büyük engel olarak görülüyor. Ayrıca nükleer mühendislik gibi uzmanlık gerektiren alanlarda da ciddi bir arz sıkıntısı yaşanıyor.
Mevcut çalışan nüfusunun yaşlanması da baskıyı artıran bir diğer faktör. Ajans, bu açığın kapatılamaması halinde 2024’te yüzde 1,3’e gerilemesi beklenen istihdam artış hızının daha da düşebileceğini öngörüyor.
2,6 milyar dolarlık eğitim faturası
IEA, 2030 hedeflerine ulaşılabilmesi için enerji sektöründeki nitelikli çalışan sayısının dünya genelinde yüzde 40 artırılması gerektiğini hesapladı. Bu dönüşüm için küresel eğitim harcamalarına ek olarak 2,6 milyar dolarlık bir yatırım yapılması gerekiyor.
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan IEA Başkanı Fatih Birol, enerji sektörünün belirsizliklerle dolu bir dünyada "istihdam makinesi" gibi çalıştığını vurguladı. Ancak Birol, bu ivmenin garanti olmadığının altını çizerek, "Dünyanın ihtiyaç duyduğu altyapıyı kurabilmemiz, yeterli sayıda nitelikli iş gücüne bağlı. Eğer bu açık kapatılmazsa enerji güvenliği zayıflayabilir ve temiz enerjiye geçiş süreci sekteye uğrayabilir" uyarısında bulundu.
