Almanya büyümeyi riske atmadan 10 yılda yaklaşık 2 trilyon euro borçlanabilir
Financial Times'ın Euro Bölgesi ekonomistlerinin katılımıyla gerçekleştirdiği analiz, Almanya'nın önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 2 trilyon euro borçlanma kapasitesi olduğunu ve bu durumun ülke ekonomisinin büyümesini riske atmayacağını ortaya koydu. Analiz sonuçları, Almanya'nın muhtemel yeni başbakanı Friedrich Merz’in önerdiği büyük mali teşvik planlarını da destekliyor.
28 ekonomistin katıldığı ve geçtiğimiz hafta yapılan anket sonuçlarına göre Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya, kamu borcunu mevcut durumda Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYİH) yüzde 63’ünden yüzde 86’ya kadar yükseltebilir. Ekonomistler, bu artışın olumsuz ekonomik sonuçlar yaratmayacağını ve yaklaşık 1,9 trilyon Euro’luk bir ek mali alan yaratabileceğini tahmin ediyor.
Yüksek teknoloji ve yeşil dönüşüm vurgusu
Avrupa Üniversitesi Enstitüsü'nden Profesör Marcello Messori, yaptığı açıklamada, "Almanya geniş bir mali kapasiteye sahip. Bu mali kapasite, yüksek teknoloji sektörlerinin ve Avrupa çapında yeşil dönüşümün desteklenmesi için kullanılmalı" dedi.
Bu sonuçlar, Merz liderliğindeki merkez sağ Hristiyan Demokratlar ve koalisyon ortağı olmaya hazırlanan Sosyal Demokratların altyapıyı güçlendirme ve savunma harcamalarını artırma hedeflerini de destekler nitelikte. Ekonomistler, bu politikaların gelecek on yılda kamu borcunda yaklaşık 1 trilyon Euro artışa neden olabileceğini öngörüyor.
Kopenhag İşletme Okulu’ndan Profesör Jesper Rangvid, Almanya'nın "sorumlu bir şekilde borçlanabilecek" yeterli mali alana sahip olduğunu belirterek, ülkenin altyapı ve savunma alanlarında gerekli yatırımları acilen hayata geçirmesi gerektiğini ifade etti.
FT’nin analizinde Alman nominal GSYİH’sinin 2035 yılına kadar yıllık yüzde 2 büyüyerek 5,4 trilyon Euro'ya ulaşacağı tahmin ediliyor. Ekonomistler, bu borçlanmanın etkin sonuç verebilmesi için yapısal reformlarla desteklenmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Frankfurt merkezli Deka Bank'ın baş ekonomisti Ulrich Kater, "Para tek başına sorunları çözmeye yetmez" derken, Citi'nin eski baş ekonomisti Willem Buiter ise Almanya ekonomisinin "aşırı düzenlemeler nedeniyle sorun yaşadığını" belirtti.
Koalisyon ortaklarının geçtiğimiz günlerde açıkladığı bazı yeni sosyal politikalar ise ekonomistlerin önerdiği reformların tam tersini içerdiği için eleştirilere neden oldu. Öneriler arasında çalışmayan anneler için daha yüksek emeklilik maaşları, restoranlarda KDV indirimi ve çiftçilere yönelik yakıt sübvansiyonları bulunuyor.
Orta teknoloji tuzağı
Alman varlık yönetimi şirketi Flossbach von Storch'un kurucu ortağı Bert Flossbach, hükümetin savunma harcamaları üzerinden sağlanacak mali alanı sosyal harcamaları daha da artırmak için kullanabileceği uyarısında bulundu.
LC Macro Advisors ekonomisti Lorenzo Codogno ise Almanya'nın temel sorununun son 20 yılda eski teknolojilere bağımlı sektörlerle devam etmesi olduğunu ifade ederek, "Ülke, yenilikçi şirketlere ihtiyaç duyuyor" dedi.
Finlandiya Yeni Ekonomik Analiz Merkezi'nden Antti Alaja da Almanya'nın "orta teknoloji tuzağına" sıkıştığını belirterek, ülkenin üretim sektörünü modernize etmesi gerektiğini söyledi.
Allianz Global Investors ekonomisti Stefan Hofrichter, Almanya'da yüksek kurumlar vergisi ve aşırı bürokrasinin özel sektör yatırımlarını azalttığına dikkat çekti ve hükümeti bu sorunları çözmeye çağırdı.
Commerzbank baş ekonomisti Jörg Krämer, Friedrich Merz'in devletin ekonomiye müdahalesini azaltarak özel sektöre daha fazla güvenmesi gerektiğini ifade etti.
Ekonomistler, Almanya’nın 2009’dan beri uyguladığı borç freninin gevşetilmesini veya tamamen kaldırılmasını da öneriyor. Alman varlık yönetim şirketi DWS'nin küresel ekonomi başkanı Martin Moryson, Almanların mali disiplin konusundaki katı yaklaşımının abartılı olduğunu söyledi.
Ancak Yeşiller Partisi, savunma harcamalarını borç freni dışında tutma planına karşı çıkarak, Merz'in önerdiği anayasa değişikliğini engelleyebileceklerini açıkladı.
