Yönetici olmadan kariyer yapmanın yolları

Bazı insanlar için kariyer gelişimi başkalarına yön vermek değil, bilgisiyle öne çıkmak anlamına gelir. Bu bakış açısı özellikle Y ve Z kuşağı çalışanlar arasında yaygın. LinkedIn’in 2023 İşyeri Öğrenme Raporu’na göre, bu kuşakların yüzde 78’i gelişmek için öğrenmeye istekli ancak bu, mutlaka terfi anlamına gelmiyor. Pek çoğu geleneksel kariyer basamaklarını tırmanmadan da ilerlemek istiyor.

O halde asıl soru şu: Yönetici olmak şart mı? Yoksa liderliği farklı bir gözle mi değerlendirmeliyiz?

Artık kariyer gelişimi neden yöneticilikle özdeş değil?

Satış sektöründe yöneticilerin bazen ekiplerinden daha az kazandığı görülebilir. Birçok alanda en yüksek geliri elde edenler; müşterilerle ilişkiler kuranlar, uzmanlık sunanlar ya da işleri sonuçlandıranlar. Bu nedenle, yöneticilik terfisine şüpheyle yaklaşmak anlaşılır bir durum.

Ayrıca yöneticilik rolünün genellikle toplantılarla, krizlerle ve insan ilişkileriyle boğuşmak anlamına geldiğini düşünebilirsiniz. Bu da rolün cazibesini azaltabilir. Ama bu, liderliğe tamamen karşı olduğunuz anlamına gelmez. Belki de sadece farklı bir yol arıyorsunuz.

Ünvanınız değişmeden de kariyer gelişimi mümkün

Kariyer basamakları artık tek yönlü değil. Yatay, çapraz veya geri giderek derinleşen yollar da mümkün. Bazen büyümek için yeni bir şey öğrenmek, uzmanlaşmak ya da farklı bir projede yer almak yeterli.

Aşağıdaki fırsatlar, yöneticilik yapmadan da gelişmenizi sağlar:

-Departmanlar arası projelere liderlik etmek
-Belirli bir araç ya da konuda uzmanlaşmak
-Yeni gelenlere mentorluk yapmak
-Konuşmalar ya da yazılarla sektöre katkı sunmak

Bu tür roller size görünürlük ve sorumluluk kazandırır. Hatta maaş artışı bile sağlayabilir.

Yönetimle ilgili yanlış algılar gelişimin önünü kesebilir

Birçok kişi, yönetici olmanın stresli ve sevdiği işi yapmasına engel olacağını düşünerek bu rolü reddediyor. Bazı şirketlerde bu doğru olabilir ancak her zaman geçerli değil.

Bazı yerlerde yöneticiler hem liderlik yapar hem de işin içinde kalmaya devam eder. Eğitim, destek ve esneklikle donatılırlar. Şirketlerin yapabilecekleri şunlardır:

-Yeni yöneticilere mentorluk sağlamak
-Derinlemesine çalışmaya zaman ayırmalarına imkân tanımak
-Farklı liderlik tarzlarını kabul etmek

Şirketler yönetimi dayatmadan gelişimi nasıl destekleyebilir?

Her zaman ekip yönetenler en etkili kişiler olmayabilir. Bazıları rehberlik yaparak, kriz anlarında süreci sahiplenerek öne çıkar. Bu çalışanları elde tutmak için şirketlerin sadece unvanla değil, etkili katkılarla da gelişimi teşvik etmesi gerekir.

Bunun için:

-Yöneticilik dışı büyüme yolları oluşturulmalı
-Etki yaratmak da ödüllendirilmeli
-Roller arası geçişler desteklenmeli
-Unvandan bağımsız kariyer hedeflerine alan açılmalı
-Liderlik teklifini reddedenlerin nedenleri anlaşılmalı

Şirket kültürü, kariyer gelişimini nasıl etkiler?

Eğer sadece tükenmiş yöneticiler gördüyseniz, liderliği olumsuz algılamanız normaldir. Ancak bu, yönetimden çok şirket kültürüyle ilgilidir. Bazı kurumlarda liderlik; kaynak, esneklik ve etki alanı sunar. Diğerlerinde ise yalnızca sorumluluk yükler.

Kendinize şunu sorun: Farklı bir şirkette, destekleyici bir ortamda liderlik teklifi alsaydınız yine aynı şekilde düşünür müydünüz?

Yöneticilik size uygun değilse ne yapmalısınız?

Bu sorulara verdiğiniz yanıt kararınızı netleştirebilir:

-Karar alma süreçlerinde daha fazla söz hakkı ister misiniz?
-Başkalarının gelişimine katkı sağlamaktan hoşlanır mısınız?
-Uzmanlık alanınızı paylaşmak için bazı işleri devretmeye hazır mısınız?
-Şirketiniz yaratıcı liderlik biçimlerini destekliyor mu?
-Kendi değerlerinize uygun bir liderlik anlayışı hayal edebiliyor musunuz?

Bu soruların çoğuna “evet” diyorsanız liderlik size uygun olabilir — özellikle doğru şirkette. Ancak yanıtınız “hayır” ise bu da gayet doğal. Bu, unvan yerine uzmanlığınızla ilerlediğiniz bir kariyer yolu seçtiğiniz anlamına gelir. Ve bu da bir gelişim biçimidir.