Yabancı öğrencilere vize engeli 44 milyar dolarlık katkıyı tehdit ediyor

Trump yönetiminin öğrenci vizelerini keyfi biçimde iptal etmesi ve yabancı karşıtı söylemleri, Amerika Birleşik Devletleri'nde eğitim almak isteyen yabancı öğrencileri uzaklaştırıyor. Bu durum, yurt dışından öğrenci getiren ajansları da zor durumda bırakıyor.

Hindistan’ın Haydarabad kentinde bulunan Abacus Overseas Education Advisors şirketinin sahibi Kamal Kant, her yıl 3 binden fazla öğrenciyi ABD'deki çeşitli üniversitelere ücretsiz olarak yerleştiriyor. Şirket, ücretini üniversitelerden, öğrencinin ilk yıl öğrenim ücretinin yaklaşık yüzde 10'u oranında bulucu komisyonu olarak alıyor. Ancak Trump yönetiminin son dönemde bin 300'den fazla öğrenci vizesini gerekçe göstermeden iptal etmesiyle birlikte, Kant gibi işletmeler keskin bir daralma riskiyle karşı karşıya.

2023-2024 akademik yılında ABD'deki uluslararası öğrencilerin ana kaynağı olan Hindistan'dan 331 bin 602 öğrenci geldi ve bu rakamla Hindistan, Çin'i geride bıraktı. Ancak Trump yönetiminin sertleşen vize politikaları nedeniyle bu sayının önümüzdeki dönemde düşmesi bekleniyor.

44 milyar dolarlık sektör

Uluslararası öğrencilerin azalması sadece üniversiteleri değil, aynı zamanda öğrenci yerleştirme ajansları, seyahat firmaları, sigorta şirketleri, SIM kart sağlayıcıları gibi birçok sektörü de tehdit ediyor. Uluslararası Eğitimciler Derneği NAFSA'ya göre, 2023-24 akademik yılında uluslararası öğrencilerin ABD ekonomisine katkısı 44 milyar doları buldu.

Uluslararası Öğrenci Kayıt Yönetimi Derneği yöneticisi Clay Harmon, üç hafta önce Hindistan ziyareti sırasında ajansların endişelerini dinlediğini ve sektörün en az bir-iki yıllık bir durgunluk yaşayacağını, ancak uzun vadede ABD'ye olan ilginin sürdüğünü aktardı. Buna rağmen, Trump yönetiminin sürekli yabancı karşıtı söylemleri ve üniversitelere yönelik saldırgan tutumu, Harmon'ın iyimserliğini gölgelemiş durumda.

Norveç merkezli Keystone Education Group da son aylarda ABD'ye yönelik öğrenci ilgisinde ciddi bir düşüş gözlemliyor. Keystone'un pazarlama direktörü Saba Davenport'a göre, 2024 Ağustos-Aralık ayları arasında ABD'yi araştıran öğrenci sayısında yüzde 33 düşüş oldu. Bu düşüş, Trump'ın seçim zaferinden sonra hızlandı ve özellikle kadın öğrenciler arasında daha belirgin hâle geldi.

İlk dönemde düşmüştü

Daha önceki Trump yönetimi döneminde öğrenci vize onay oranı 2017-2018'de yüzde 65'e düşmüş, 2019'da yüzde 75’e yükselmişti. Biden yönetimi döneminde de bu oranlar düşük seyrederek yüzde 64 ve 65 civarında kalmıştı. Ancak uzmanlara göre bu sefer durum daha ciddi ve riskler daha büyük.

Kamal Kant, işletmesini yaklaşan Trump etkisine hazırlamaya çalışıyor. ABD dışındaki ülkelerle de çalışan Kant, ABD merkezli üniversitelerin temel gelir kaynağı olduğunu, ancak son dönemde Kanada'nın da öğrenci vizelerinde katılaştığını belirtiyor. Tek bir ülkeye bağımlı olan küçük firmaların ise daha ciddi risk altında olduğu ifade ediliyor.

Uluslararası öğrenci danışmanlığı sektöründe faaliyet gösteren Joel Butterly'ye göre, öğrenci yerleştirme şirketleri genel olarak "yönlendirme" ve "kapsamlı danışmanlık" olarak ikiye ayrılıyor. Pazardaki payın yüzde 70-80'ini elinde tutan yönlendirme firmaları üniversitelerden ücret alıyor. Kapsamlı danışmanlık firmaları ise varlıklı ailelerle çalışarak elit üniversitelere yerleşim sağlıyor.

Butterly'nin sahibi olduğu InGenius Prep gibi danışmanlık şirketleri, öğrenci ailelerinden 4 bin dolardan başlayan ücretlerle çalışıyor. Bu firmaların üst segment müşterileri, genellikle Çin ve Hindistan gibi ülkelerden geliyor ve ekonomik dalgalanmalardan daha az etkileniyor.

Butterly, vize sorunlarına rağmen ABD üniversitelerinin tam ücret ödeyen uluslararası öğrencilere kapılarını daha fazla açabileceğini, çünkü finansal ihtiyaçlarını bu öğrenciler üzerinden karşılayabileceklerini belirtiyor. "Uluslararası öğrencileri ABD yükseköğretim sisteminden çıkarırsanız, üniversitelerin önemli bir bölümü iflas edebilir" diye ekliyor.

Rümeysa Öztürk olayı

Geçtiğimiz aylarda yaşanan Rümeysa Öztürk olayı da bu politikalara dair kamuoyundaki endişeleri artırdı. ABD’de yüksek lisans eğitimine kabul edilen ve tüm belgelerini eksiksiz tamamlayan Öztürk’ün öğrenci vizesi, hiçbir gerekçe gösterilmeden iptal edildi. Türkiye’den yola çıkmak üzereyken havalimanında geri çevrilen Öztürk’ün yaşadığı mağduriyet, sosyal medyada geniş yankı buldu. Bu olay, Trump yönetiminin artan vize retleri ve iptallerinin yalnızca istatistik değil, gerçek hayatlar üzerinde nasıl etkiler yarattığını da gözler önüne serdi.