Trump, Putin'e nadir toprak elementleri teklifinde bulunacak
İngiliz The Telegraph gazetesi, Trump'ın yarın Alaska'da Putin'le yapacağı görüşmede çeşitli karlı fırsatlar sunacağı, bunların arasında Alaska'daki doğal kaynakların Rusya'ya açılması ve Rusya'nın havacılık sektörüne yönelik bazı ABD yaptırımlarının kaldırılmasının da yer aldığı iddia edildi. Haberde, Trump yönetimindeki isimlerden ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in, Rusya ile ekonomik tavizleri değerlendirerek ateşkes sürecini hızlandırmaya çalıştığı kaydedildi.
Putin ve Trump arasındaki zirven Anchorage saatine göre 11.30’da (TSİ 22.30) baş başa görüşmeyle başlayacak. İki lider daha sonra basın açıklaması yapacak.
Putin ve ATrump arasındaki zirven Anchorage saatine göre 11.30’da (TSİ 22.30) baş başa görüşmeyle başlayacak. İki lider daha sonra basın açıklaması yapacak.
Habere göre, bu teklifle Rusya’ya, Ukrayna’da kontrolündeki bölgelerde bulunan nadir toprak elementlerine erişim hakkı verilmesi gündemde. Dünya genelinde batarya üretiminde kullanılan lityum rezervlerinin yaklaşık yüzde 10’una sahip Ukrayna'daki en büyük iki lityum yatağı ise şu an Rusya’nın kontrolündeki bölgelerde bulunuyor. Mayısta ABD ile Ukrayna arasında nadir toprak elementleri konusunda anlaşma imzalandığı, yeni maden işletmelerinin Rusya'nın işbirliğiyle daha hızlı faaliyete geçebileceğine dikkat çekildi.
Dafa fazla bilgi
ABD Başkanı Trump, 8 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, ABD ile Ukrayna arasında nadir elementler anlaşmasının resmen imzalanarak yürürlüğe girdiğini duyurmuştu. Trump, "Ukrayna ile yasama organları tarafından da tamamen onaylanan nadir elementler anlaşmasını henüz sonuçlandırdık. Anlaşma artık imzalandı ve onaylandı, artık çok büyük miktarda, çok yüksek kaliteli nadir toprak elementine erişimimiz var" ifadelerini kullanmıştı. Ukrayna ile ABD arasında nadir toprak elementleri anlaşması çerçevesinde 18 Nisan'da mutabakat zaptı imzalanmıştı.
İki lider arasındaki dördüncü zirve olacak
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump'ın Alaska'da yapacağı görüşme, iki lider arasındaki dördüncü zirve olarak tarihe geçecek. Trump'ın bir önceki görev süresinde ilk kez Almanya'da 2017'de bir araya gelen iki lider, Suriye, Ukrayna ve ikili ilişkiler ile ilgili konularda bazı alanlarda uzlaşıya varmayı başarsa da diğer görüşmelerde pek sonuç elde edemedi. Liderlerin bazı zirveleri ise çeşitli gerekçelerle iptal edilirken Putin ile Trump, ayaküstü kısa görüşmeler yaptı.
İlk kez Amerikan topraklarında görüşecekler
ABD'de geçen yıl ikinci kez başkan seçilen Trump, ocakta görevine başlamasından bu yana Putin ile birkaç kez telefon görüşmesi yaptı. İki lider, Rusya'yı arada sırada ziyaret eden Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff aracılığıyla da temaslarını sürdürdü.
Witkoff'un 6 Ağustos'ta Kremlin Sarayı'nda Putin tarafından kabul edilmesinin ardından, iki liderin 15 Ağustos'ta ABD'nin Alaska eyaletindeki Anchorage kentinde bir araya geleceği bildirildi. İki liderin Amerikan topraklarında yapacağı ilk görüşmede Ukrayna krizinin çözüm yolları, Rusya-ABD arasındaki ilişkilerinin iyileştirilmesi başta olmak üzere, nükleer stratejik ve bölgesel meselelerin ele alınması bekleniyor.
Putin ve Trump üç kez zirve düzenledi
ABD'de 2017-2021 yıllarında başkanlık görevini üstlenen Trump, Putin ile ilk zirvesini Almanya'nın Hamburg kentinde düzenlenen G20 Toplantısı kapsamında 7 Temmuz 2017'de gerçekleştirdi. Yaklaşık iki saat süren görüşmede Suriye ve Ukrayna meseleleri, Kore Yarımadası'ndaki durum, terörle mücadele ve siber güvenlikle ilgili konular istişare edildi.
Bu görüşme, Suriye'nin güneybatısındaki gerginliği azaltma bölgesinde çatışmaların durdurulması, Ukrayna meselesinin çözümünü teşvik etmek amacıyla Rusya ve ABD temsilcileri arasında iletişim kanalının oluşturulması, iki ülkenin büyükelçilerinin atanması sürecinin kolaylaştırılması gibi konularda uzlaşıya varılmasıyla sonuçlandı.
Rusya ve ABD liderleri arasındaki 2. zirve ise Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de 16 Temmuz 2018'de düzenlendi.
İki saatten fazla süren görüşmede iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesiyle ilgili konulara özel yer ayrıldı. Zirvede ayrıca nükleer silahsızlanma, Ukrayna'daki durum, Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan arındırılması, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesi, "Kuzey Akım-2" Doğal Gaz Boru Hattı Projesi gibi konular ele alındı.
İkili gündem geniş olsa da zirvede pek sonuç elde edilmedi.
Fransa ve Arjantin'deki zirveler iptal edildi
Putin ile Trump'ın Kasım 2018'de Paris'te yapılması planlanan görüşmesi, Fransa tarafının talebi üzerine Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yılı kapsamında düzenlenen etkinlikler gerekçesiyle iptal edildi. Bunun ardından Trump, Putin'le Arjantin'in başkenti Buenos Aires'te Aralık 2018'de G20 Zirvesi kapsamındaki görüşmeyi de iptal etti. Buna Rusya'nın Kerç Boğazı'nda ele geçirdiği Ukraynalı gemi ve denizcileri serbest bırakmayı reddetmesi gerekçe gösterildi.
Rus ve Amerikan liderleri, Japonya'nın Osaka kentinde gerçekleşen G20 Zirvesi'nde 28 Haziran 2019'da tekrar bir araya geldi. Putin ile Trump'ın 3. kez düzenlediği zirve, yaklaşık 1,5 saat sürdü. Görüşmede Suriye ve Ukrayna'daki durum ile silahların kontrolü hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.
Ayaküstü kısa görüşmeler
Zirveler dışında da bir araya gelen Amerikan ve Rus liderleri, 3 kez ayaküstü kısa görüşmeler yaptı. Trump'la Putin, Vietnam'ın Da Nang şehrinde düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'nde 10 Kasım 2017'de ayaküstü görüştü. Bu görüşme, iki Başkan'ın Suriye'de terörle mücadele konusunda ortak açıklamasıyla sonuçlandı. Kasım 2018'de Fransa'daki Elysee Sarayı'nda kısa süreliğine bir araya gelen iki lider, Buenos Aires'te 1 Aralık 2018'de G20 Zirvesi'nde tekrar ayaküstü görüştü.
