Trump Netanyahu’nun tuzağına mı düştü?
ABD Başkanı Donald Trump seçildiğinde, Beyaz Saray'da istediğini elde etmeye alışkın olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yeni bir ilişki kurabileceğini öne sürrdü. Ancak göreve başlayalı henüz 150 günü biraz geçmişken, Trump’ın selefleriyle aynı tuzağa düştüğü ve nesiller boyu etkisi olacak İran’a yönelik en ciddi saldırıyı başlattığı görülüyor.
Trump yönetiminin başlangıçta Netanyahu’nun askeri hırslarını dizginleyeceği yönündeki beklentilerin ardından, şimdi İsrail Başbakanı’nın, Washington’ın engelleyemediği bir dizi askeri saldırıdan sonra ABD’yi İran’ın uranyum zenginleştirme tesislerini doğrudan vurması için yönlendirdiği anlaşılıyor. Ve ABD, onu tam ölçekli bir savaşa kolaylıkla sürükleyebilecek bir misillemeye hazırlanıyor.
Trump’ın göreve başlamasından birkaç gün önce Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Şabat günü Netanyahu ile görüşme talebiyle hızla İsrail’e gitti. Amacı, Netanyahu’yu Gazze’de Hamas ile ateşkes anlaşması müzakere etmeye zorlamaktı. The Guardian’ın Washington muhabiri Andrew Roth’a göre o dönem üst düzey yetkililer bunu “Trump faktörüne” bağladı, yani ABD başkanının öngörülemezliği ve pazarlık becerisi, güçlü İsrail başbakanıyla başa çıkmada belirleyici bir avantaj sağlayabilirdi.
Seçim kampanyasındaki vaatleri buharlaştı
Netanyahu, önceki yönetimleri bölgedeki askeri maceralarına destek vermeye yönlendirebilmişti; fakat bazı İsrail muhalifleri, Trump’ın Netanyahu’nun etkisine karşı direnebilme yeteneğini övmeye başlamıştı. Ancak cumartesi günü yaşanan olaylardan sonra, Trump’ın sezgilerinin değiştiği açıkça görüldü. Trump’ın yakın çevresindeki isimler de daha şahin bir tutuma yöneldi. Trump’ın savaş karşıtı tutumu ve seçim kampanyası sırasında ABD’yi yeni çatışmalara sokmama vaatleri, göreve ikinci kez başlamasından daha 200 gün geçmeden buharlaştı.
Trump, kamuoyuna çıktığında Netanyahu ile arasındaki sorunlu ilişki söylentilerine son vermeye çalıştı. ABD politikasının İsrail’le tamamen uyumlu olduğunu göstermek istedi ve İsrail’in İran’a yönelik agresif bombalama kampanyasıyla ABD’yi hazırlıksız yakaladığı yönündeki iddiaları reddetti. Trump, “Başbakan Netanyahu’ya teşekkür etmek ve kendisini tebrik etmek istiyorum Belki de hiçbir ekibin bugüne dek çalışmadığı gibi bir ekip olarak çalıştık ve İsrail için bu korkunç tehdidi ortadan kaldırma konusunda uzun bir yol kat ettik” dedi.
Bu ABD’nin İran’daki hedeflere yönelik İsrail hava saldırılarına ilk tepkisinden oldukça farklıydı. O zaman Dışişleri Bakanı Marco Rubio saldırıları tek taraflı olarak nitelendirmiş ve “ABD, İran’a yönelik saldırılara dahil değildir ve birinci önceliğimiz bölgedeki Amerikan kuvvetlerini korumaktır” demişti. Bir haftada ne değişti? ABD şimdi İsrail saldırılarını tamamen onayladı ve bu saldırılara katıldı; bu da Orta Doğu’da yeni bir savaşa yol açabilecek bir dizi gerilimin önünü açabilir.
