Trump’ın Suudi Arabistan’a 100 milyar dolar silah paketi sunacağı iddiası

ABD, Suudi Arabistan'a 100 milyar doların üzerinde bir silah paketi sunmaya hazırlanıyor. Konu hakkında bilgi sahibi bir kişinin Reuters’a verdiği bilgiye göre teklifin ABD Başkanı Donald Trump’ın mayıs ayında gerçekleştireceği ziyaret sırasında açıklanması planlanıyor. 

Teklif edilen paket, eski Başkan Joe Biden yönetiminin, Suudi Arabistan'ın İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesini öngören geniş bir anlaşmanın parçası olarak Riyad ile bir savunma anlaşmasını sonuçlandırmaya çalışmasının ardından geldi. Biden'ın önerisi, Çin'den silah alımının durdurulması ve Pekin'in ülkedeki yatırımlarının kısıtlanması karşılığında daha gelişmiş ABD silahlarına erişim teklif ediyordu. Trump’ın teklifinin ise benzer kısıtlamalar içerip içermediği bilinmiyor.

“Birlikte çalışmaya devam edeceğiz”

Bir ABD Savunma yetkilisi konuya ilişkin, "Suudi Arabistan Krallığı ile savunma ilişkilerimiz Başkan Trump'ın liderliğinde her zamankinden daha güçlü. Güvenlik işbirliğimizi sürdürmek bu ortaklığın önemli bir bileşeni olmaya devam ediyor ve savunma ihtiyaçlarını karşılamak için Suudi Arabistan'la birlikte çalışmaya devam edeceğiz” dedi. 

Trump ilk döneminde Suudi Arabistan'a yapılan silah satışlarını ABD'deki istihdam için iyi olarak nitelendirmişti. Kaynaklardan ikisi Lockheed Martin Corp'un C-130 nakliye uçakları da dahil olmak üzere bir dizi gelişmiş silah sistemi tedarik edebileceğini söyledi. Bir kaynak Lockheed'in füze ve radar da tedarik edebileceğini belirtti. Kaynaklardan dördü, daha önce Raytheon Technologies olarak bilinen RTX Corp'un da Boeing ve General Atomics gibi diğer büyük ABD savunma geliştiricilerinin tedariklerini içerecek pakette önemli bir rol oynamasının beklendiğini söyledi.

İngiliz haber ajansına konuşan tüm kaynaklar konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemedi. Şirketlerle yapılan anlaşmalarının hangilerinin yeni olduğu bilinmiyor. Kaynaklardan ikisi, birçoğunun bir süredir çalışıldığını söyledi. Örneğin krallığın General Atomics'in insansız hava araçları hakkında ilk kez 2018'de bilgi talep ettiğini söylediler. Kaynaklardan birine göre geçen 12 ay içinde General Atomics'in MQ-9B SeaGuardian tarzı insansız hava araçları ve diğer uçakları için 20 milyar dolarlık bir anlaşma gündeme geldi. Üç kaynak, savunma şirketlerinden bazı yöneticilerin heyetin bir parçası olarak bölgeye seyahat etmeyi düşündüklerini de belirtti.

Silah satışı yasağı geçen yıl kaldırıldı

ABD uzun zamandır Suudi Arabistan'a silah tedarik ediyor. Trump 2017'de krallığa yaklaşık 110 milyar dolarlık satış önerisinde bulunmuştu. 2018 yılı itibariyle sadece 14,5 milyar dolarlık satış gerçekleştirilmiş ve Kongre, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti ışığında anlaşmaları sorgulamaya başlamıştı. 2021 yılında Biden yönetimindeki Kongre, Kaşıkçı cinayeti nedeniyle ve krallığa ağır sivil kayıplara neden olan Yemen savaşını durdurması için baskı yapmak amacıyla Suudi Arabistan'a saldırı amaçlı silah satışına yasak getirmişti. ABD yasalarına göre önemli uluslararası silah anlaşmalarının nihai hale getirilmeden önce Kongre üyeleri tarafından gözden geçirilmesi gerekiyor. Biden yönetimi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin küresel petrol arzını etkilemesinin ardından 2022 yılında Suudi Arabistan'a karşı tutumunu yumuşatmaya başladı. Washington, Hamas'ın 7 Ekim saldırısının ardından savaş sonrası Gazze için bir plan oluşturmak üzere Riyad'la daha yakın çalıştığından, saldırı amaçlı silah satışı yasağı 2024'te kaldırıldı.

Üç kaynak, Krallığın yıllardır ilgilendiği Lockheed'in F-35 jetleri için potansiyel bir anlaşmanın görüşülmesinin beklendiğini söylerken, gezi sırasında bir F-35 anlaşması imzalanması olasılığının çok yüksek olmadığını ifade ettiler. Amerika Birleşik Devletleri, yakın müttefiki İsrail'in Arap ülkelerinden daha gelişmiş Amerikan silahlarına sahip olmasını garanti ederek komşularına karşı Niteliksel Askeri Üstünlük (QME) olarak adlandırılan bir üstünlük sağlıyor. İsrail şu anda dokuz yıldır F-35'lere sahip ve birden fazla filo kurdu.