Trump'ın gürmük vergilerine dair 28 U dönüşü
ABD Başkanı Donald Trump’ın Nisan ayındaki gümrük tarifesi açıklamasından bu yana geçen aylar, geri adımlarla şekillendi. Trump’ın gümrük tarifesi duraklamasını ağustosa kadar uzatma kararı, kimilerine göre bir müzakere dehası, Wall Street’teki diğerlerine göre ise “Trump her zaman geri adım atar” sözünün kanıtı olan uzun bir U dönüşü zincirinin son halkası oldu.
2 Nisan: U dönüşü 1
Trump, Beyaz Saray’da resmen gümrük tarifesi politikasını başlattı; neredeyse tüm ülkelere kapsamlı tarifeler uygulayarak daha önce verdiği sözlerden döndü. Ancak bakır, ilaçlar, yarı iletkenler, kereste ürünleri, bazı kritik mineraller ve enerji ile enerji ürünleri bu tarifelerden muaf tutuldu; oysa Beyaz Saray daha önce istisna olmayacağını belirtmişti.
U dönüşü 2
Açıklanan ilk tarifeler Trump’ın söz verdiği şekilde 'tam karşılıklı' tarifeler de değildi. ABD Başkanı sonradan tarifelerin tam karşılıklı olmayacağını çünkü bunun birçok ülke için “zor olacağını” ve “bunu yapmak istemediklerini” söyledi.
U dönüşü 3
Trump, tarifelerin her ülkeyle mevcut tarifeler ve tarife dışı engellere dayalı sofistike bir formülle hesaplanacağını söylemişti ancak uzmanlar, tarifelerin aslında yalnızca bir ülkenin ABD ile ticaret fazlasının ihracat değerine bölünmesiyle hesaplandığını belirledi.
3 Nisan: U dönüşü 4
Trump’ın ticaret danışmanı Peter Navarro’nun CNBC’de tarifelerin “müzakere konusu olmadığını” söylemesinden sadece saatler sonra, Trump gazetecilere diğer ülkelerle “iyi bir şey verdikleri sürece” anlaşmalar yapmaya açık olduğunu söyledi.
4-7 Nisan: U dönüşü 5
Trump ve danışmanları, diğer ülkelerle gümrük tarifeleri konusunda müzakerelere açık olup olmadıkları konusunda değişken açıklamalarda bulundu. Trump, Truth Social’da tarifelerinin “ASLA DEĞİŞMEYECEĞİNİ” paylaştıktan kısa süre sonra danışmanlar diğer ülkelerin ticaret görüşmeleri başlatmak için temasa geçtiğini ileri sürdü. Trump daha sonra 7 Nisan’da “ikisi birden doğru olabilir” ve “kalıcı tarifeler olabilir ama aynı zamanda müzakereler de olabilir” dedi.
9 Nisan: U dönüşü 6
Trump, tarifelerin en sert kısımlarını beklenmedik şekilde 90 günlüğüne erteledi. Bu tarifeler yürürlüğe girdikten sadece saatler sonra borsada düşüşe yol açtı. Trump yalnızca yüzde 10’luk temel oranı ve yüksek Çin tarifelerini yürürlükte tuttu, oysa daha önce tarifeleri ertelemeyeceğini belirtmişti.
U dönüşü 7
Trump, danışmanlarının tarifeleri ertelemenin başından beri planlandığı yönündeki açıklamalarına hemen ters düştü. ABD Başkanı gazetecilere, bu kararı o sabah “bazı insanlar biraz haddini aştığı ve sinir bozucu hale geldiği” için aldığını söyledi.
11 Nisan: U dönüşü 8
ABD Gümrük ve Sınır Koruması akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazları tarifelerden muaf tuttu. bu karar Trump ve danışman Howard Lutnick’in bu ürünlerin ABD’de üretilmesini istediklerine dair tekrar eden beyanlarına rağmen geldi.
13 Nisan: U dönüşü 9
Trump, elektronik ürünlere herhangi bir muafiyet olduğunu inkar etti. Truth Social’da “Cuma günü duyurulan herhangi bir tarife ‘istisnası’ yok” dedi ve akıllı telefonlar ile diğer ürünlere yönelik tarifelerin sadece “başka bir tarife ‘kategorisine’ taşındığını” iddia etti; oysa yönetimindeki diğer yetkililer bu yönergeyi çoktan bir muafiyet olarak tanımlamıştı.
22 Nisan: U dönüşü 10
Daha önce Çin’den ithalata uyguladığı yüzde 145’lik gümrük tarifesi oranıyla 'rahat' olduğunu söyleyen Trump, gazetecilere bu oranı düşürmeyi planladığını belirtti ve “sert oynamak istemediğini” oranların “önemli ölçüde düşeceğini ama sıfır olmayacağını” söyledi.
29 Nisan: U dönüşü 11
Trump, ithal otomobil ve otomobil parçalarına uygulanan yüzde 25’lik gümrük vergisini ödeyen şirketlerin, çelik ve alüminyum gibi belirli ürünlerdeki diğer tarifelerden muaf tutulmasını öngören bir başkanlık kararnamesi imzaladı.
6 Mayıs: U dönüşü 12
Trump daha önce 'herkesle' anlaşma yapacağını söylemesine rağmen, diğer ülkelerle yakın zamanda yapılacak ticaret anlaşmalarına dair umutları azalttı ve yetkililerinin 'her isteyen ülkeyle' anlaşma yapma niyetine dair açıklamalarını yanlış anlaşılma olarak değerlendirdi.
U dönüşü 13
ABD Başkanı ayrıca Çin’le müzakerelere başlamak için herhangi bir acelesi olmadığını öne sürdü ve ABD’nin Pekin’le ticaret yapmayarak “hiçbir şey kaybetmediğini” iddia etti. Bundan yalnızca saatler sonra yönetimi, hafta sonu İsviçre’de Çinli yetkililerle görüşmeler yapılacağını duyurdu.
12 Mayıs: U dönüşü 14
Trump’ın Çin mallarına yüzde 80 oranında tarife uygulama önerisinde bulunmasının ardından, Hazine Bakanı Scott Bessent ve Çinli yetkililer iki ülke arasındaki en ağır tarifelerin 90 günlüğüne durdurulduğunu açıkladı. ABD, çoğu Çin ithalatına yönelik tarife oranını çok daha düşük olan yüzde 30’a çekti.
16 Mayıs: U dönüşü 15
Trump ilk kez, anlaşma yapmadan yeni tarife oranları uygulanan ülkelere mektup gönderileceğini belirtti: 150 ülke anlaşma yapmak istiyor ama siz bu kadar ülkeyi göremiyorsunuz.
18 Mayıs: U dönüşü 16
Bessent, Trump’ın mektuplarla ilgili açıklamalarını geri aldı ve CNN ile Meet the Press programlarında, bu mektupların yalnızca 'iyi niyetle' müzakere etmeyen ülkelere gönderileceğini ve tarifelerinin 2 Nisan’daki eski oranlara geri döneceğini belirtti.
23 Mayıs: U dönüşü 17
Trump, daha önce akıllı telefonlara uygulanan tarifeleri kaldırmasına rağmen, sabah erken saatlerde Truth Social’da iPhone’lara yüzde 25’lik yeni bir tarife tehdidinde bulundu. Apple’ın telefonlarının “Hindistan’da ya da başka herhangi bir yerde değil, ABD’de üretilmediği” takdirde bu tarifenin uygulanacağını söyledi.
U dönüşü 18
Trump, Avrupa Birliği’nden ithalatlara 1 Haziran’dan itibaren yüzde 50’lik yeni tarifeler getirme tehdidinde bulundu. Truth Social’da AB’nin 'uğraşması çok zor' olduğunu ve görüşmelerin bir yere varmadığını yazdı.
23 Mayıs: U dönüşü 19
Bessent, yönetimin “90 günde 90 anlaşma” yapılabileceği yönündeki önceki açıklamalarını geri çekerek Fox News’a yalnızca “90 günün sonuna yaklaştıkça giderek daha fazla anlaşma duyurulmasını bekliyoruz” dedi.
25 Mayıs: U dönüşü 20
Trump, Avrupa Birliği’ne uygulamayı planladığı yüzde 50’lik tarifeleri 9 Temmuz’a erteledi ve Avrupalı liderlerle “bir şeyler çözmek” için “hızla bir araya geleceğini” söyledi.
30 Mayıs: U dönüşü 21
Trump, Pensilvanya’daki bir etkinlikte çelik tarifelerini yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkardığını açıkladı. Yeni oranın 4 Haziran'da yürürlüğe gireceğini duyurdu.
11 Haziran: U dönüşü 22
Bessent, Temsilciler Meclisi’ndeki milletvekillerine Trump’ın tarifeler için son tarihi yüksek ihtimalle uzatacağını söyledi. Trump da benzer şekilde gazetecilere uzatma fikrini tamamen bir kenara atmayacağını belirtti.
3 Temmuz: U dönüşü 23
Trump, nisanda yüzde 50 ile sınırlandırılan oranlardan çok daha yüksek tarife oranları uygulayabileceğini öne sürdü. Gazetecilere, diğer ülkelere “belki yüzde 60 ya da yüzde 70, ya da yüzde 10 ya da yüzde 20” oranlarında tarifeler içeren mektuplar göndermeye başlayacağını söyledi.
6 Temmuz: U dönüşü 24
Trump, Truth Social’da yönetiminin diğer ülkelere tarifelere ilişkin “mektup ve/veya anlaşmaları” ertesi gün öğlen göndermeye başlayacağını duyurdu. Daha önce bu işlemin 4 Temmuz’da başlayacağını söylemişti.
U dönüşü 25
Trump ayrıca BRICS’in anti-Amerikan politikalarını benimseyen herhangi bir ülkeye ek yüzde 10’luk tarife tehdidinde bulundu. (BRICS, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Suudi Arabistan, Mısır, BAE, Etiyopya, Endonezya ve İran’dan oluşuyor.) Trump daha sonra Brezilya’ya yüzde 50 tarife uygulayarak bu tehdidi yerine getirdi.
7 Temmuz: U dönüşü 26
Trump, tarifelerin süresini resmen 1 Ağustos’a kadar uzattı ve anlaşma yapmamaları halinde 14 ülkeye o tarihten itibaren yeni tarife oranları uygulanacağını belirten mektuplar gönderdi.
8 Temmuz: U dönüş 27
Trump, 1 Ağustos tarihinin sabit kalıp kalmayacağına dair tutumunu değiştirdi. 7 Temmuz’da gazetecilere bu tarihin “kesin ama yüzde 100 değil” olduğunu söyledikten bir gün sonra Truth Social’da “tarihte herhangi bir değişiklik olmayacak” ve “uzatma yapılmayacak” dedi.
11 Temmuz: U dönüşü 28
Trump, özel anlaşmalar yapılmayan ülkelerden gelen ithalatlara uygulanan temel tarife oranını (yüzde 10) artırabileceğini öne sürdü. NBC News’e “Geri kalan tüm ülkeler ödeyecek, ister yüzde 20, ister yüzde 15 olsun” dedi.
