Şehirlerden kaçma eğilimi azalıyor, sahil evleri eski cazibesini kaybediyor

Pandeminin ilk dönemlerinde doğaya kaçış ve geniş yaşam alanı arayışı, sahil ve kırsal bölgelere yönelik yoğun bir göçü beraberinde getirmişti. Ancak beş yılın sonunda tablo tersine döndü. Şehir yaşamı yeniden cazibe kazanırken, deniz kenarındaki evlerin satış süreleri uzadı, fiyat artışları yavaşladı. Uzaktan çalışma sisteminin geleceği belirsizliğini korurken, işverenlerin ofise dönüş baskısı birçok kişiyi yeniden metropollere yönlendirdi.

Pandemiyle başlayan göç tersine döndü

Covid-19 pandemisinin başlangıcında şehirlerde yaşayanların daha geniş bahçe, doğaya yakınlık ve evden çalışma imkânı için sahil ve kırsal bölgelere taşınma eğilimi hız kazanmıştı. Ancak aradan geçen beş yıl içinde bu eğilim tersine dönmeye başladı. Rightmove verilerine göre, şehirlerden kaçmak isteyenlerin sayısı azalırken deniz kenarındaki evlerin popülerliği de düşüş gösteriyor.

Gayrimenkul sitesi Rightmove, 2020'den bugüne pek çok değişiklik yaşandığını belirtirken, geniş alanlı evlere olan talebin hâlâ devam ettiğini ifade etti.

Pandeminin ilk dönemlerinde İngiltere’de emlakçılar tarafından öne çıkarılan bölgeler arasında Cornwall'daki Port Isaac, Kent'teki Margate, kuzey Somerset'teki Clevedon, İskoçya'nın doğu kıyısındaki East Neuk of Fife ve Dorset’te Poole’un bir banliyösü olan Canford Cliffs vardı.

Ancak Rightmove, 2025 itibarıyla kapanma dönemindeki kısa vadeli eğilimlerin çoğunun artık geçerliliğini yitirdiğini duyurdu. Deniz kenarındaki evlerin satışı yavaşladı ve fiyat artışları da stabil hâle geldi. Artan arzın ise muhtemelen şehir merkezlerine geri dönen kişilerden kaynaklandığı düşünülüyor.

Uzaktan çalışmanın geleceği belirsiz

Çalışanların iş yerinde mi yoksa uzaktan mı çalışması gerektiği konusundaki tartışmaların artmasıyla birlikte, şirketlerin çalışanlarını daha sık ofise çağırmaya başlaması insanların yaşam alanları tercihlerini doğrudan etkiliyor.

Mart 2021’de Cornwall, Rightmove'da ilk kez Londra'yı geride bırakarak en çok aranan bölge olmuştu. Aynı dönemde Londralıların sadece yüzde 47'si şehirde kalmayı planlıyordu. Bugün ise tablo yeniden değişti; Londra tekrar en çok aranan bölge oldu ve orada yaşayanların yüzde 58’i şehirde kalmayı tercih ediyor.

Deniz kenarındaki evlerin satış süresi pandeminin hemen sonrasına kıyasla arttı. Sahil bölgelerinde ortalama satış süresi 52 günden 73 güne yükseldi. Ayrıca bu bölgelerdeki konut fiyatlarının artış oranı da önemli ölçüde düştü. Pandemi döneminde yüzde 4,5 artan fiyatlar, günümüzde ülke ortalaması ile aynı seviyeye, yüzde 1’e geriledi.

Taşınanların bir kısmı pişmanlık yaşıyor

Pandemi sürecinde ve hemen sonrasında ev satın alanların bir bölümü aldıkları karardan pişman oldu. 2022 yılında yapılan bir ankette, taşınanların yüzde 12'si aceleci karar verdiklerini ve pişman olduklarını söylerken, yüzde 15'i de memnun olmadıklarını ve tekrar taşınmayı düşündüklerini belirtti. Bir başka araştırma da bu kişilerin bir kısmının yeniden şehirlere ya da banliyölere taşındığını gösterdi.

Gayrimenkul sektörü derneği Propertymark CEO’su Nathan Emerson, pandeminin ardından birçok kişinin evden çalışma sayesinde geleneksel şehir yaşamından uzaklaştığını ancak işverenlerin ofise dönüş talepleri nedeniyle insanların tekrar şehir merkezlerine yöneldiğini belirtti. Emerson, ulaşım bağlantıları ve rekabetçi iş piyasası sebebiyle metropol alanların yeniden tercih edildiğini ekledi.

Rightmove verilerine göre, son beş yılda müstakil ve yarı müstakil evlerin fiyat artışı dairelere göre daha yüksek oldu. Bu durum, insanların daha geniş yaşam alanlarını hâlâ önemli gördüklerini ortaya koyuyor. Ayrıca kullanıcıların ev aramalarında kullandığı anahtar kelimeler arasında hâlen "garaj" ve "ek bina" gibi daha fazla alan imkânı sunan özellikler yer alıyor.