Rusya'nın Avrupa'yı tedirgin eden askeri hamleleri

ABD Başkanı Donald Trump ve diğer pek çok dünya lideri Ukrayna'daki savaşla meşgulken, bazı Avrupalılar Rus ordusunun Avrupa sınırının diğer kesimlerinde çok daha sessiz bir şekilde yaptıklarından endişe duymaya başladı. Finlandiya sınırının yaklaşık 160 kilometre doğusunda, Rusya'nın Petrozavodsk kentinde askeri mühendisler, Kremlin'in gelecek birkaç yıl içinde on binlerce askeri denetleyecek yeni bir ordu karargahı kurmayı planladığı ordu üslerini genişletiyor.

Batılı askeri ve istihbarat yetkililerine göre birçoğu şu anda Ukrayna'da ön saflarda görev yapan bu askerler, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)  ile karşı karşıya gelmeye hazırlanan Rus ordusunun bel kemiğini oluşturmayı amaçlıyor. Kremlin asker alımını artırıyor, silah üretimini güçlendiriyor ve sınır bölgelerindeki demiryolu hatlarını iyileştiriyor.

1940'ta Sovyetler Birliği'ne topraklarını teslim etmek zorunda kalan Finlandiya, onlarca yılını Moskova ile karşı karşıya gelmekten kaçınmaya çalışarak geçirdi. Şimdi ise Ukrayna işgalinin ardından NATO'ya katılarak sınırını elektronik savunma sistemleri ve dikenli tel örgülerle güçlendiriyor. Bir yandan Ukrayna'ya ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için baskı yaparken bir yandan da ABD'nin Kremlin ile bağlarını yeniden inşa etmeye çalışan Trump, Rusya'nın Ukrayna'nın ötesinde emelleri olduğuna dair endişelerin abartılı olduğunu söyledi. Şubat ayında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin ABD'nin ittifaka desteğini azaltması halinde Rusya'nın NATO'ya savaş açabileceği yönündeki uyarısı sorulduğunda Trump, “Buna katılmıyorum, hem de zerre kadar” dedi. 

NATO’yla çatışma hazırlığı mı?

Rusya'daki askeri uzmanlar ise Finlandiya sınırındaki hareketliliği Kremlin'in NATO ile olası bir çatışmaya hazırlığının bir parçası olarak nitelendiriyor. Moskova merkezli bir savunma düşünce kuruluşu olan Center for the Analysis of Strategies and Technologies'in direktörü Ruslan Pukhov, “Askerler Ukrayna'dan geri döndüklerinde, sınırın ötesinde düşman olarak gördükleri bir ülkeye bakıyor olacaklar. Son on yılın mantığı NATO ile bir çatışma beklediğimizi gösteriyor” dedi.

Rus yetkililer bu konuda karışık sinyaller gönderdi. Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov geçen yılın sonlarında savunma bakanlığı toplantısında Rus ordusunun NATO ile bir çatışmaya hazır olması gerektiğini söyledi. Aynı toplantıda Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı'nın Rusya'nın saldırıya hazır olduğunu öne sürerek kendi halkını endişelendirdiğini ve mevcut gerginliklerin NATO'nun işi olduğunu dile getirdi.

Rusya, NATO'nun doğu kanadındaki askeri varlığını artırmaya hazırlanırken Putin, orduya Ukrayna işgali öncesinde bir milyon civarında olan asker sayısını 1,5 milyona kadar çıkarma emri verdi. Rusya savaştan önce GSYH'sinin yüzde 3.6'sı olan askeri harcamalarını bu yıl yüzde 6'nın üzerine çıkardı. Buna karşılık ABD geçen yıl GSYH'sinin yüzde 3.4'ünü, AB ülkeleri ise ortalama yüzde 2.1'ini orduya harcadı.

Silahlanma artışı

Avrupalı askeri yetkililere göre Rusya'nın artan harcamaları silah fabrikalarının kapasitesini zorlayarak askeri sanayi firmalarını üretim hatlarını genişletmeye ve yeni tesisler açmaya sevk etti. Batılı istihbarat tahminlerine göre Rusya, Ukrayna işgalinden önce 2021'de T-90M adlı ana muharebe tanklarından yaklaşık 40 tane üretti. Şimdi ise yılda yaklaşık 300 adet üretiyor. Finlandiyalı üst düzey bir askeri yetkili neredeyse hiçbirinin Ukrayna'daki cephe hattına gönderilmediğini ancak daha sonra kullanılmak üzere Rus topraklarında kaldığını söyledi.

Top ve mühimmat üretiminin bu yıl yaklaşık yüzde 20 oranında artması beklenirken, drone kalitesi ve üretimi de önemli ölçüde arttı. ABD'nin Avrupa'daki kuvvetlerinin komutanı General Christopher Cavoli bu ay Senato komitesine verdiği demeçte, “Rus ordusu çoğu analistin tahmin ettiğinden daha hızlı bir şekilde yeniden yapılanıyor ve büyüyor. Aslında, savaşın en ağır yükünü taşıyan Rus ordusu bugün savaşın başlangıcında olduğundan daha büyük” ifadelerini kullandı.

Danimarka istihbarat teşkilatı şubat ayında yayınladığı bir raporda Rusya'nın NATO'yu zayıf görmesi halinde beş yıl içinde Avrupa'da geniş çaplı bir savaş başlatabileceği uyarısında bulundu. Batılı askeri yetkililer, Ukrayna'da bir ateşkesin Rusya ordusunun daha da hızlı bir şekilde hazır olmasını sağlayacağı uyarısında bulunuyor. Bazı NATO ülkeleri sınırlarını tanklara karşı güçlendiriyor, hendekler kazıyor ve ejderha dişi olarak bilinen piramit şeklindeki engelleri yerleştiriyor. Polonya, Estonya, Letonya ve Litvanya antipersonel mayınları yasaklayan uluslararası bir anlaşmadan çekildiler.