Meta'dan denizaltı kablo döşeme planı: 50 bin kilometrelik Waterworth Projesi 5 kıtayı birbirine bağlayacak

Teknoloji şirketi Meta, küresel internet altyapısını güçlendirmek ve yapay zeka inovasyonunu hızlandırmak amacıyla milyarlarca dolarlık dev bir denizaltı kablo projesine imza atmaya hazırlanıyor. Waterworth Projesi olarak adlandırılan bu girişim, 50.000 kilometre uzunluğundaki kablo ağıyla beş kıtayı birbirine bağlayacak.

Meta’nın Cuma günü yaptığı açıklamaya göre, proje tamamlandığında dünyanın en uzun denizaltı kablo sistemi olacak. Waterworth Projesi, ABD ile Hindistan, Brezilya, Güney Afrika ve diğer önemli bölgeleri birbirine bağlayarak küresel bağlantıyı güçlendirmeyi amaçlıyor.

Milyarlarca dolarlık yatırım planı

Meta, projenin kesin maliyetini ve zaman çizelgesini henüz açıklamasa da bunun çok yıllı ve milyarlarca dolarlık bir yatırım olacağını duyurdu. Geçen yıl TechCrunch, şirketin Güney Afrika ofisi tarafından yönetilecek 40.000 kilometre uzunluğundaki başka bir denizaltı kablo projesine 10 milyar dolardan fazla yatırım yapabileceğini bildirmişti.

Denizaltı kabloları, küresel internet altyapısının bel kemiğini oluşturuyor. Fiber optik teknolojileri sayesinde verileri ışık hızına yakın bir hızda taşıyan bu sistemler, dünyadaki kıtalar arası trafiğin yüzde 95’inden fazlasını yönlendiriyor. Meta, yapay zeka alanında büyük ilerlemeler kaydedebilmek için bu tür altyapı projelerinin kritik önem taşıdığını belirtiyor.

Yapay zeka ve veri iletimi için kritik bir adım

Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg, şirketin odağını giderek daha fazla üretken yapay zeka (generative AI) teknolojilerine kaydırıyor. Bu doğrultuda Meta, geçen ay yaptığı açıklamada 2024 yılı boyunca veri merkezi yatırımlarını 65 milyar dolara kadar artıracağını duyurmuştu. Bu yatırımlar, büyük dil modellerini eğitmek ve barındırmak için devasa bilgi işlem altyapılarının oluşturulmasını hedefliyor.

Meta’nın Waterworth Projesi, veri iletim kapasitesini artırmak amacıyla geleneksel 8 ila 16 fiber çiftinden oluşan sistemler yerine 24 fiber çiftine sahip fiber optik kablolar kullanacak.

Ayrıca, proje kapsamında deniz tabanına yerleştirilecek kablolar ilk kez uygulanan özel bir yönlendirme sistemiyle optimize edilecek. 7 kilometre derinliğe kadar döşenecek bu kablolar, okyanusun en derin noktalarında bile stabil veri akışı sağlayacak.

Bunun yanı sıra, sığ ve riskli bölgelerde kabloların korunması için "gelişmiş gömme teknikleri" kullanılacak. Bu önlem, gemi çapaları ve diğer olası tehditlerden kaynaklanabilecek hasarları önlemeye yardımcı olacak.

Meta'nın açıklamasında “Yapay zeka, dünya genelinde sektörleri ve toplumları dönüştürmeye devam ettikçe, kapasite, dayanıklılık ve küresel erişim daha da kritik hale geliyor. Güçlü bir altyapıyı desteklemek için bu unsurlara odaklanmamız gerekiyor” ifadeleri kullanıldı.

Denizaltı kablolarına yönelik tehditler artıyor

Meta’nın Waterworth Projesi, son aylarda yaşanan bazı olayların ardından duyuruldu. Baltık Denizi ve Doğu Çin Denizi’nde bazı tankerlerin çapalarını sürükleyerek denizaltı kablolarını kopardığı olaylar, bu altyapının ne kadar kırılgan olabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi.

Öte yandan, Avrupa’daki yetkililer Rusya’nın bu tür kabloları sabote ettiğini iddia ederken, Tayvan ise kendi kıyılarında yaşanan kesintilerin arkasında Çin’in olabileceğini öne sürüyor.

Denizaltı kablolarının dayanıklılığı, sadece internet bağlantısı açısından değil, küresel finans sistemi için de kritik bir unsur. Günümüzde okyanus tabanında bulunan bu kablolar, dünya çapında günlük 10 trilyon dolarlık finansal işlemi yönlendiriyor. Wall Street başta olmak üzere dünya genelindeki finans merkezleri, büyük ölçüde bu altyapıya bağımlı durumda.

Meta’nın denizaltı kablo yatırımları devam ediyor

Meta, son on yılda çeşitli teknoloji ortaklarıyla birlikte 20’den fazla denizaltı kablosu geliştirdi. Şirket, yeni Waterworth Projesi ile küresel bağlantıyı bir adım daha ileriye taşımayı hedefliyor.

Meta’nın blog yazısında şu ifadeler yer aldı:

“Waterworth Projesi ile yapay zeka ve diğer yeni teknolojilerin faydalarını herkes için erişilebilir hale getirebiliriz. Yaşadıkları veya çalıştıkları yer fark etmeksizin, insanların dijital dünyaya eşit erişim sağlamasını istiyoruz.”