Küresel ticarette yavaşlama sinyali
Mart ayında yüzde 6,7 olan küresel mal ithalatı, nisanda yüzde 2,9’a gerilerken, ABD'nin ithalatında yüzde 20’ye yakın düşüş yaşandı. İmalat sektörünün sağlığını ölçen küresel PMI endeksleri 20 ayın en düşük seviyelerine işaret ederken, yeni ihracat siparişlerinde dünya genelinde sert bir düşüş gözleniyor.
Belirsizlikler büyümeyi baskılıyor
Dünya Bankası, gelişmiş ülkelerdeki büyüme tahminlerinin yarı yarıya düştüğünü, gelişmekte olan piyasalarda ise yüzde 25’lik bir azalma beklendiğini belirtiyor. Tedarik zincirlerindeki yeniden yapılanma ve yatırım kararlarındaki ertelemeler, küresel ticaretin toparlanmasını zorlaştırıyor. Yeni tarifeler ve korumacı politikaların artması da bu baskıyı güçlendiriyor.
İngiltere Merkez Bankası: Piyasa oynaklığı kısa sürdü ama riskler hâlâ yüksek
İngiltere Merkez Bankası (BoE), ABD’nin nisan ayında bazı tarifeleri geçici olarak askıya almasının ardından gerilimlerin geçici olarak azaldığını ancak küresel piyasalarda halen yüksek risklerin bulunduğunu belirtti. Banka, “jeopolitik tansiyon, finansal parçalanma ve artan borç yükü” gibi unsurların finansal istikrarı tehdit etmeye devam ettiğini vurguladı.
BoE, firmaların riskleri daha iyi yönetebilmesi için piyasa verilerini daha şeffaf şekilde paylaşacağını açıkladı. İngiliz hanehalkları ve şirketlerin ise dirençli duruşunu sürdürdüğü, bankacılık sisteminin olası bir ekonomik daralmaya rağmen kredi vermeye devam edebilecek güçte olduğu ifade edildi.
2026 için temkinli iyimserlik
Dünya Bankası, gerilimlerin azalması ve tedarik zincirlerinin uyum sağlaması halinde 2026’da ticaret büyümesinin yüzde 2,7’ye çıkabileceğini öngörüyor. Ancak bu oran bile önceki tahminlerin gerisinde kalıyor. Banka, uzun vadeli durgunluk riskine karşı ticaretin yeniden canlandırılması gerektiğini vurguluyor.
Bölgesel anlaşmalar ve yeni pazarlar umut veriyor
Ticaret sistemindeki parçalanmayı hafifletmek için ülkeler arasındaki bölgesel ticaret anlaşmalarında artış yaşanıyor. 2024’te yürürlüğe giren 7 yeni anlaşma ile Avrupa Birliği, Çin, Kanada ve Afrika ülkeleri arasında iş birlikleri güçlendi. Ayrıca Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması'nın (CPTPP) genişlemesiyle birlikte ABD, AB ve Asya ülkeleri arasında yeni ticaret müzakereleri devam ediyor.
Uzmanlardan uyarı: Ticaret motoru bakım istiyor
Dünya Bankası uzmanlarına göre, ticaret onlarca yıldır küresel büyümenin ana motoruydu. Ancak bu motorun sağlıklı çalışmaya devam edebilmesi için ticaret gerilimlerinin azaltılması, bölgesel entegrasyonun desteklenmesi ve yeni pazarların açılması gerekiyor. Aksi halde dünya ekonomisini uzun süreli düşük büyüme dönemi bekliyor olabilir.
