Japonya Trump’a karşı elini sıkı tutuyor: Otomobil tarifelerinde tam kaldırma istiyor

ABD Başkanı Donald Trump ile yürütülen ticaret müzakerelerinde Japonya, daha iyi koşullar sağlanana dek anlaşma imzalamaya yanaşmayacağını belirtti. Tokyo’nun temel talebi, Japon otomobillerine uygulanan yüzde 25’lik ithalat tarifesinin tamamen kaldırılması.

Asya’daki en yakın ABD müttefiki ve ABD’nin en büyük dış yatırımcısı olan Japonya, Washington’la ilişkileri zedelemek istemese de, Başbakan Shigeru Ishiba üzerindeki iç politik baskılar, önceliklerini değiştirmesine yol açtı. İş dünyası ve Liberal Demokrat Parti içerisinden gelen uyarılar nedeniyle, Ishiba'nın otomotiv endüstrisini veya yerli çiftçileri riske atacak bir anlaşmaya imza atması beklenmiyor.

Müzakerelere doğrudan hâkim bir Japon yetkili, “Başlangıçta Washington’la ilk görüşmeleri yapan ülke olma arzusu hakimdi. Ancak bu aciliyet yerini, iyi bir anlaşma sağlama hedefiyle temkinli bir yaklaşıma bıraktı" dedi.

Müzakereleri ekonomi bakanı Ryosei Akazawa başkanlığındaki ekip yürütüyor. ABD tarafıyla bugüne kadar iki görüşme yapıldı, üçüncü görüşme gelecek hafta planlanıyor. Ayrıca Japon Maliye Bakanı Katsunobu Kato’nun da Kanada’da düzenlenecek G7 toplantısında ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüşmesi bekleniyor.

Tokyo’nun pozisyonu net: ABD’nin otomotiv, çelik, alüminyum ve diğer Japon ürünlerine uyguladığı tüm yeni tarifelerin tamamen kaldırılması. Bu tarifelerden en ağır olanı, Japon otomobillerine yönelik yüzde 25’lik vergi.

Analist tahminlerine göre, bu vergilerin Japon otomotiv devlerinin faaliyet kârlarına mali yılı sonunda yaklaşık 2 trilyon yen (13,7 milyar dolar) zarar vereceği tahmin ediliyor. Japonya ekonomisi ise yılın ilk çeyreğinde bir yıldır ilk kez daraldı.

“ABD’ye yapılan ihracatın en büyük kalemini otomobil ve otomobil parçaları oluşturuyor. Eğer bu konuda ilerleme kaydedilmezse genel bir uzlaşmaya da ulaşılamaz" diyen başka bir yetkili, otomotivin anlaşmanın kilit noktası olduğunu vurguladı.

Japonya, ABD’ye şu tekliflerle yaklaşmayı planlıyor: Daha fazla tarım ürünü alımı, ABD otomobillerine daha geniş pazar erişimi ve Alaska’daki sıvılaştırılmış doğalgaz boru hattı projesine yatırım. Ancak Ishiba, seçim öncesinde yerli tarım sektörünü feda etmeyeceğini parlamentoda açıkladı.

CLSA Japonya Stratejisti Nicholas Smith, “Shigeru Ishiba hem kendi siyasi kaderi hem de partisinin geleceği için savaşıyor. Otomobiller, Japonya’nın 2024’teki ABD ticaret fazlasının yüzde 81’ini oluşturuyordu. Eğer bu sektörde bir taviz koparamazsa, siyasi olarak felakete sürüklenecektir” diye konuştu.

Japonya, ABD’ye güvenlik açısından bağımlı olsa da, geçen mali yılda 63 milyar dolarlık ticaret fazlası verdi. Trump yönetimi, Japonya’yı yeni kasıtlı olarak zayıflatmakla suçluyor ve bu durum müzakereleri daha da karmaşıklaştırıyor.

Ishiba’nın Ekim ayında aldığı genel seçim kararı geri tepti ve LDP, alt meclisteki çoğunluğunu 2009’dan bu yana ilk kez kaybetti. Temmuz’da yapılacak üst meclis seçimleri ise, özellikle tarım lobisinin ABD’ye tarım kapılarının açılmasını ihanet olarak görmesi durumunda, hükümet için büyük risk taşıyor.

Japonya’nın erken dönem tekliflerinden biri, ABD’deki Japon yatırımlarını tarife indirimiyle orantılı şekilde artırmayı içeren bir formül oldu. Ancak ABD Hazine Bakanlığı ve Ticaret Temsilciliği, bu konuda yorum yapmadı.

Müzakerelere yakın bir yetkili, “Japonya, ilkesel olarak aceleye getirilmiş bir anlaşma istemiyor. Ama ABD’nin sabrına da fazla güvenemez" diyerek sürecin hassasiyetini özetledi.

Uluslararası Hristiyan Üniversitesi'nden siyaset profesörü Stephen Nagy ise, “İshiba’nın stratejisi, ABD’nin güvenlik ortaklığını tarifelerden daha fazla önemsediği varsayımına dayanıyor" dedi. Nagy, “Ama ne yaparsa yapsın, Japonya bu tarifelerden kaçamayacak gibi görünüyor" ifadelerini kullandı.