İşverenler üniversite diploması yerine becerilere odaklanıyor

ABD’de artan maliyetler, öğrenci protestoları ve yaklaşan bütçe kesintileriyle birlikte, üniversite diplomasının gücüne olan duyarlılık azalmaya devam ediyor. Şimdi en iyi işverenler, en iyi üniversite mezunlarına olan ihtiyaçtan vazgeçmemekle birlikte, doğru yetenekleri bulmak için üniversite yerine belirli becerilere yöneliyorlar.

Philadelphia merkezli kâr amacı gütmeyen Burning Glass Institute tarafından Walmart'ın 500.000 dolarlık desteğiyle yürütülen Skills-First İşgücü Girişimi, piyasada en çok talep gören işlerden bazıları için gereken becerileri özetleyen bir kariyer sitesi kurdu. SkillsFirst web sitesi, perakende satış elemanı; perakende satış çalışanlarının birinci basamak yöneticileri; satış müdürleri; müşteri hizmetleri temsilcileri; müşteri hizmetleri yöneticileri; finansal analistler; ürün yöneticileri ve yazılım geliştiricileri olmak üzere dokuz iş unvanı için gereken becerileri detaylandırıyor. Burning Glass'a göre bu roller 11 milyondan fazla çalışanı kapsıyor.

Bu yeni girişimde kar amacı gütmeyen kuruluşa Accenture, Bank of America, Blackstone, Home Depot, Johnson & Johnson, Microsoft, Nordstrom, PepsiCo, Walmart ve Verizon'un da aralarında bulunduğu Amerika'nın en büyük on işvereni katılıyor. Burning Glass Enstitüsü Başkanı Matt Sigelman, “Bir iş için gereken becerileri anlayabilmek ve tanımlayabilmek, kulağa basit geliyor ama aslında gerçekten büyük bir çalışma” dedi.

ABD’de Başkan Donald Trump yönetimi ile birlikte özellikle çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık programlarının saldırı altında olduğu son bir yılda beceri temelli işe alımların popülaritesi arttı. Eylül ayında Çalışma Bakanlığı, diploma gerekliliklerini değiştirmek isteyen işverenler için bir başlangıç kiti yayınladı. Tavsiyeler arasında “insan becerileri” için örnek bir değerlendirme tablosu, iş başında senaryoların bir listesi ve mülakat soruları yer alıyordu. Ancak Başkan Trump'ın Ocak ayında yemin ederek göreve başlamasından bu yana, bakanlık önerilerini elden geçirdi. Kısa süre önce yayınlanan araç setinin bağlantısı silindi ancak WayBack Machine aracılığıyla hala ulaşılabilir.

Her şirketin beklentileri farklı

Şimdi özel sektör de devreye giriyor. Walmart, Burning Glass ve diğer işverenler arasındaki görüşmeler bir yılı aşkın süredir devam ediyor olsa da, web sitesinin lansmanı, hem işverenlerin hem de çalışanların iş becerilerini tanımlamak için güvenebilecekleri belirli bir dilin ilk kez kamuya açıklanması anlamına geliyor. Walmart'ın insan kaynakları müdürü Donna Morris, “Bu şirketlerin her birinin kendi işe alım hedefleri, becerilerle birlikte katmanlaşan kendi davranışsal beklentileri var” dedi. Aynı becerilere sahip iki aday farklı şirketler için daha uygun olabilir. Koalisyondaki şirketler aynı zamanda doğrudan rakip değiller ve finanstan perakende ve eczacılığa kadar çeşitli sektörleri kapsıyorlar.

Web sitesi, her bir pozisyon için gerekli olan dört farklı beceri grubunu (temel, liderlik, role özgü beceriler ve uzmanlık) listelemekte ve her bir beceri için bir önem yüzdesi ve yeterlilik seviyesi veriyor. Bir ürün müdürü için dökümü ele alalım. Temel beceriler arasında pazarlamanın dört ana başlığını (ürün, fiyat, yer ve promosyon) bilmek ve karmaşık satış müzakerelerine liderlik etme deneyimi yer alıyor. Ancak en önemli ve talep gören beceriler, bir ürünün yaşam döngüsünü doğru bir şekilde tahmin etmek için pazar araştırmasını kullanmak gibi role özgü yetkinliklerde ortaya çıkıyor.

Her birine bir ustalık seviyesi ve ortalama olarak becerinin işverenler için ne kadar önemli olduğu da gösteriliyor. Burning Glass bunun, on milyonlarca iş ilanından oluşan bir veri tabanından veri çeken, her işin nasıl tanımlandığını analiz eden ve ortak becerileri ortaya çıkaran tescilli modelleriyle ve koalisyondaki 11 işverenden gelen girdilerle belirlendiğini ifade ediyor. Site ayrıca bilgisayar bilimleri veya kullanıcı deneyimi (UX) gibi işe özel uzmanlıklar hakkında da bilgi sunuyor. Örneğin bir yazılım mühendisinin kod yazabilmesi, sorun giderebilmesi ve hata ayıklayabilmesi gerekir.

Ancak iş arayanlar için belki de en yararlı bilgi, işverenlerin ne kadar ödemeye istekli olduklarını yansıtan bir becerinin ücret primidir. Örneğin, şirketler UX deneyimi olan ürün yöneticilerine yüzde 5, Python bilen yazılım mühendislerine yüzde 3,9 ve Kubernetes gibi açık kaynak platformlarında çalışanlara yüzde 8,3 oranında ücret primi ödemeye hazır. Bank of America'nın insan kaynakları müdürü Sheri Bronstein'a göre işverenler bu şekilde yalnızca doğru kişileri işe almakla kalmayıp yetenek havuzlarını da derinleştirebilirler.

İş yerinde kalma süresi ortalamanın üzerinde

Girişime katılan işverenler, kendi işe alım uygulamaları ve çalışan memnuniyeti üzerinde şimdiden bir etki gördüler. Rollerinin yüzde 99'unun üniversite derecesi gerektirmediğini söyleyen Verizon, 2021'de beceri öncelikli yaklaşımını ilk kez uygularken 70.000 iş unvanından oluşan havuzunu 2.100 farklı role indirdi. Ortalama çalışma süresi 13,1 yıl olan şirket, 3,9 yıl olan ulusal ortalamanın yüzde 70 üzerinde ve bunu kariyer gelişimi fırsatlarına bağlıyor. İnsan kaynakları müdürü Samantha Hammock, Skills-first'ün Verizon çalışanlarına farklı roller arasında terfiye giden yolu görmeleri için gereken şeffaflığı sağladığını belirtti.

Walmart'ta da benzer bir durum söz konusu. yıllık 130 bin dolar taban maaş alan mağaza müdürlerinin yüzde 75'inin işe saatlik pozisyonlarda başlamış olmasıyla övünmektedir. Beceri eğitimi, eğitime katılan mağazaların müşteri ve mağaza temizlik memnuniyeti puanlarını ilk üçte yükseltti ve ön saflarda çalışanlar artık ortalama yedi ay içinde yeni bir göreve terfi ediyor.

Yetenek kıtlığı yeni yöntemler doğuruyor

250'den fazla portföy şirketinde beceri öncelikli yaklaşımları uygulayacak olan Blackstone'un küresel portföy yetenek ve organizasyon performansı başkanı Courtney della Cava, “Ekonomi genelinde yetenek kıtlığı, şirketlerin işe alım uygulamalarını yeniden düşünmelerini ve yeniden düzenlemelerini gerektiriyor” diyor. Bu tür uygulamalar sadece elde tutmayı artırmanın bir yolu değil, aynı zamanda gelecekteki beceri ihtiyaçlarını öngörmenin de bir yolu. 

Burning Glass'a göre yazılım mühendisleri için gerekli olan ve 2024 yılında en önemli öncelik haline gelen bir beceri olan, kodlayıcıların soruları yanıtlama konusunda yapay zeka büyük dil modellerini eğittiği yapay zeka istem mühendisliğini ele alalım. Burning Glass'ın işgücü stratejisi genel müdürü Erik Leiden, bu becerinin yazılım mühendisleri için neredeyse tüm tanımlarda yer aldığını ancak Open AI ve rakiplerinin sohbet robotlarını bazen belirsiz olan istemleri yanıtlamada daha iyi olacak şekilde güncellediklerinde bu becerinin ortadan kalktığını belirtiyor. Sonunda beceriyi iş sayfasından kaldırmak zorunda kaldılar.

Leiden, “Şu anda popülaritesi artmakta olan beceriler azalacak ve şu anda radarda olmayan beceriler radara girecek” diye ekledi. Kâr amacı gütmeyen kuruluş, veritabanındaki iş ilanlarındaki gereksinim değişikliklerini takip etmek için yapay zekayı kullanarak her iş için gereken becerileri sürekli olarak güncelleyeceğini söylüyor.