İsrail'in İran'ı vurmaya hazırlandığı haberiyle petrol tırmanışa geçti

ABD istihbaratının İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine olası bir saldırıya hazırlandığını belirttiği iddialarının yayılmasının ardından petrol sıçrama yaptı. Brent ham petrolü varil başına 66 doların üzerine çıkarken, West Texas Intermediate kazançlarını azaltmadan önce yüzde 3,5'e kadar yükseldi. CNN'in kimliği açıklanmayan yetkililere dayandırdığı haberine göre İsrailli liderlerin saldırıları gerçekleştirip gerçekleştirmeme konusunda nihai bir karar verip vermedikleri bilinmiyor.

Petrol geçen haftadan bu yana İran-ABD nükleer görüşmelerinin akıbetine dair karışık manşetlerle dalgalı bir seyir izliyor ve bu da yılın ilerleyen dönemlerinde arz fazlası olması beklenen bir piyasaya daha fazla varilin dönmesinin önünü açabilir. İsrail tarafından gerçekleştirilecek bir saldırı bu müzakerelerde ilerleme kaydedilmesini engelleyecek ve dünya ham petrolünün yaklaşık üçte birini tedarik eden Ortadoğu'daki huzursuzluğu artırabilir.

Westpac Banking’in emtia ve karbon araştırmaları başkanı Robert Rennie, “Bu ABD-İran nükleer görüşmelerinde risklerin ne kadar yüksek olduğunun ve İran'ın ticari nükleer yeteneklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde İsrail'in ne kadar ileri gidebileceğinin en açık işareti. Mevcut görüşmeler hiçbir yere varmayacak gibi göründüğü sürece ham petrol risk primini koruyacaktır” diye konuştu.

İsrail uzun zamandır İran'ın nükleer programını hedef almayı düşünüyor. Ancak en büyük soru, atom tesislerinin ne kadarının aşırı saldırılar dışında herhangi bir tehlikeye karşı korunaklı olup olmadığı. Daha önce bu planların, geçen yıl iki ülke arasında yaşanan saldırıların ardından dönemin ABD Başkanı Joe Biden'ın yaptığı açıklamalarla caydırıldığına inanılıyordu. Jeopolitik kaygılar, OPEC ve müttefiklerinin piyasaya yeniden varil getirmesiyle yılın ikinci yarısına doğru dengelerin gevşemesi beklentilerini şimdilik gölgede bıraktı. ConocoPhillips CEO’su salı günü yaptığı açıklamada, ABD kaya petrolü üretiminin zirveye ulaşmadığını ve hala genişleyebileceğini ancak fiyatların varil başına 50 dolara yakın olması durumunda bunun mümkün olmadığını söyledi.

Yaptırımlar kaldırılırsa fiyatlar düşebilir

Bu hafta başında İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney, ABD ile müzakere çabalarının bir sonuca ulaşacağını düşünmediğini dile getirdi. Bloomberg Intelligence'a göre İslam Cumhuriyeti'nin petrol ihracatı üzerindeki yaptırımlar kaldırılırsa WTI fiyatları varil başına 40 dolara kadar düşebilir. İran, ABD ile İngiltere ve Avrupa gibi müttefiklerinin artan yaptırımlarına rağmen ham petrol ihracatını sürdürmeyi başardı. Goldman Sachs şirketine göre Tahran son dönemde arzı bile artırdı. 

Goldman'ın küresel emtia araştırmaları eş başkanı Samantha Dart Bloomberg Television'a yaptığı açıklamada, “İran son birkaç yılda arzını günde yaklaşık bir milyon varil arttırdı. İran'dan günde bir milyon varil çıkarırsanız, bu ham petrol fiyatında varil başına yaklaşık 8 dolarlık bir artış anlamına gelebilir” dedi.