Halkbank, İran yaptırımları davasında ABD Yüksek Mahkemesi'ne başvurdu

Türkiye’nin kamu bankalarından Halkbank, İran’a yönelik Amerikan yaptırımlarını deldiği iddiasıyla ABD’de hakkında açılan ceza davasında yargılanabileceğine hükmeden alt mahkeme kararını temyize götürdü. Bankanın ABD’deki avukatlarından Robert Cary Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Yüksek Mahkeme’ye başvuru dilekçesini sunduklarını duyurdu.

New York’taki 2. Temyiz Mahkemesi’nin 22 Ekim 2024 tarihli kararı, Halkbank’ın ABD’de yargılanabileceğine hükmetmişti. Bu karara karşı Yüksek Mahkeme’ye başvurmak için verilen süre 6 Mayıs 2025’te sona eriyordu. Cary, temyiz başvurusunun yapıldığını belirtmesine rağmen dilekçe, henüz Yüksek Mahkeme'nin internet sitesinde yayımlanmadı. 

ABD'deki federal savcılar, Halkbank’ı İran’ın ABD yaptırımlarını delmesine yardım etmekle suçluyor. Suçlamalar arasında dolandırıcılık, kara para aklama ve komplo kurma gibi ağır maddeler yer alıyor. İddianameye göre Halkbank; İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki para transfer şirketleri ve paravan şirketler aracılığıyla yaklaşık 20 milyar dolarlık İran fonunu gizlice transfer etti. Ayrıca İran’ın petrol gelirlerinin altın ve nakde dönüştürülerek İran çıkarlarına yönlendirildiği ve sahte gıda sevkiyat belgeleriyle petrol gelirlerinin transferinin meşrulaştırılmaya çalışıldığı öne sürülüyor.

Söz konusu dava, ilk kez 2019 yılında açılmış ve Türkiye ile ABD arasında yıllardır süregelen diplomatik gerilimin önemli başlıklarından biri hâline gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, davayı “hukuksuz ve çirkin bir adım” olarak nitelendirmişti.

Başvurunun açıklandığı gün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptıkları telefon görüşmesinde iki liderin birbirlerini ülkelerine davet ettiği ve görüşmenin verimli geçtiği ifade edilmişti.

Halkbank davası, Yüksek Mahkeme’nin önüne ikinci kez geliyor. Mahkeme, 2023 yılında verdiği kararda, 1976 tarihli Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası’nın (Foreign Sovereign Immunities Act - FSIA) cezai davaları kapsamadığına hükmetmişti. Ancak aynı kararda, 2. Temyiz Mahkemesi’nin, Halkbank’ın ortak hukuk kapsamındaki dokunulmazlığının geçerli olup olmadığını daha kapsamlı değerlendirmesi gerektiğine de karar verilmişti. Bu inceleme sonunda geçtiğimiz ekim ayında temyiz mahkemesi, bankanın yargılanabileceğine hükmetmişti.