Euro rallisi ECB için faydadan zarara dönüşür mü?
Avrupa Merkez Bankası yetkilileri, euro'nun hızla değer kazanmasının enflasyonu yüzde 2'de sabitleme çabalarını rayından çıkarabileceğinden endişe etmeye başladı. ABD'ye olan güvenin azalmasıyla birlikte euro bu yıl dolar karşısında yaklaşık yüzde 14 değer kazanarak ECB'nin hedefiyle tam olarak örtüşen fiyat artışlarının frenlenmesine yardımcı oldu. Ancak tehlike, rallinin euro'yu enflasyonun hedefin altında kalmasına neden olacak seviyelere çıkarması ve bu süreçte rekabet gücüne zarar vermesi.
Para birimi yirmi yılı aşkın bir sürenin en uzun kazanç serisinin eşiğindeyken, konu ECB'nin Portekiz'in Sintra kentindeki yıllık toplantısında öne çıktı. Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, 1,20 doları aşan bir ilerlemenin sorunlu olacağı konusunda uyardı. Guindos Bloomberg'e yaptığı açıklamada böyle bir duruma kadar bunun biraz göz ardı edilebileceğini söyledi ve “Bunun ötesinde bir şey çok daha karmaşık olacaktır" diye ekledi.
Doların zayıflaması
Euro'nun yükselişinin büyük bir kısmı, ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergisi saldırısının güveni azaltması ve yatırımcıları ABD sınırlarının ötesine göndermesi nedeniyle doların zayıflamasından kaynaklanıyor. Bu değişim başlangıçta sadece enflasyonla mücadele özellikleri nedeniyle değil, aynı zamanda Avrupa'nın ortak para biriminin dünya sahnesindeki rolünü artırma fırsatı olarak da memnuniyetle karşılandı.
Şimdi asıl soru ne kadar ileri gidebileceği. Yatırımcılar Guindos'un bahsettiği eşiğe 2026 yılında ulaşılacağını öngörüyor. ECB Baş Ekonomisti Philip Lane CNBC'ye verdiği demeçte, “Özellikle Avrupalı yatırımcılar ama aynı zamanda küresel yatırımcılar tarafından euro'ya doğru bir miktar yeniden dengelenme var. Şimdiye kadar gördüklerimiz dayanıklı görünüyor ancak elbette bundan sonra ne olacağını çok merak ediyoruz" ifadelerini kullandı.
"Giderek artan bir endişe kaynağı olacak"
Standart ifadelerin ötesine geçen yorumlar, en azından bazı yetkililerin daha az rahat olmaya başladığını gösteriyor. ING'nin makro başkanı Carsten Brzeski, “Henüz kabul etmek istemiyorlar ama güçlü euro giderek artan bir endişe kaynağı olacak. Nihayetinde euro'nun daha da güçlenmesi sadece daha fazla dezenflasyonist baskı yaratmakla kalmayacak, aynı zamanda zaten sıkıntı çeken ihracat sektörüne ekonomik zarar verme riskini de beraberinde getirecek bu da daha fazla faiz indirimini haklı çıkarmaya yetecek" dedi.
Mevduat faizindeki sekiz indirime ek olarak Letonya Merkez Bankası Başkanı Martins Kazaks da ayrı bir röportajda bu konuyu ele aldı. Piyasalar ve analistler, temmuz ayındaki duraklamanın ardından bu yıl yüzde 1,75'e bir düşüş daha öngörüyor. Kazaks, “Döviz kuru bu yıl önemli ölçüde hareket etti ve bu da enflasyon üzerinde baskı yaratacak. Eğer euro önemli ölçüde değer kazanırsa, bu durum enflasyon ve ihracat üzerinde baskı yaratacak ve dengeyi başka bir indirime doğru eğebilecektir" dedi.
Fed Başkanı Jerome Powell ve diğer merkez bankası başkanlarıyla birlikte Sintra'da düzenlenen bir panelde konuşan ECB Başkanı Christine Lagarde döviz kuru hakkında yorum yapmaktan kaçındı ancak 2025'in dolar için çok önemli bir yıl olabileceğini söyledi. Lagarde, “Bu bir gecede olacak bir şey değil, tarihsel olarak hiç olmadı. Ama açıkça bozulan bir şeyler var ve düzeltilebilir mi yoksa bozulmaya devam mı edecek, bence jüri bu konuda kararını verdi" diye konuştu.
Lagarde'ın geçmişte “mantıksız ama haklı” olarak nitelendirdiği euro'daki sıçrama, yetkililerin faizleri belirlerken dikkate alacakları bir ölçüt. Litvanyalı Gediminas Simkus'a göre Euro'nun yükselme hızı ECB'nin özellikle dikkatle izlemesi gereken bir konu. Bir röportajında Simkus, “Tarihsel açıdan bakıldığında döviz kuru olağan dışı değil. Ancak ayarlamanın hızı bunu ciddiye almamız gerektiği anlamına geliyor" değerlendirmesini yaptı.
