Dünya Bankası ve IMF toplantıları cevaptan çok soru doğurdu

ABD Başkanı Donald Trump’ın uygulamaya koyduğu kapsamlı tarife politikaları, küresel finans liderlerini geçtiğimiz hafta Washington’a çekti. Ancak birçok yetkili, Trump yönetiminin talepleri ve tarifelerin dünya ekonomisine vereceği zarar konusunda hâlâ ciddi soru işaretleriyle ülkelerine döndü.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası Bahar Toplantıları’na katılan birçok bakan ve yetkili, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile görüşmeye çalıştı. Ancak görüşebilenler çoğunlukla sabırlı olmaları gerektiği yönünde telkin aldı. Trump’ın ağır tarifelerine yönelik 90 günlük ertelemenin süresi hızla tükenirken, hafta boyunca hiçbir somut anlaşma sağlanamadı.

Polonya Maliye Bakanı Andrzej Domanski, “Müzakere etmiyoruz. Sadece ekonomiyi tartışıyoruz” dedi. Domanski, ayrıca “Bu belirsizlik Avrupa, ABD ve aslında herkes için kötü” ifadelerini kullandı.

Trump yönetimi, araçlar ile çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25, diğer birçok ürüne ise yüzde 10 oranında tarife uyguluyor. ABD’li yetkililer, kısa vadede yaşanacak sıkıntıların uzun vadede kazanç sağlayacağını savunurken, birçok ülke hem kısa hem uzun vadede ciddi zarar bekliyor.

IMF belirsizliğe rağmen iyimser kaldı

IMF, yüksek ABD tarifelerinin küresel büyüme üzerinde olumsuz etkisi olacağını kabul ederek tahminlerini düşürdü. Ancak ABD ve Çin için bile resesyon öngörmedi.

IMF Başkanı Kristalina Georgieva, “Ticari anlaşmazlıkların çözülmesi ve belirsizliğin azaltılması için çalışmaların sürdüğünü biliyoruz. Belirsizlik iş dünyası için çok kötü. Üzerimizdeki bu bulut ne kadar çabuk dağılırsa, büyüme ve kârlılık için o kadar iyi olur” dedi.

Buna rağmen bazı finans yetkilileri, IMF’nin yüzde 37’lik resesyon ihtimali tahmininden daha yüksek bir risk öngördüklerini belirtti.

Gelişmekte olan ülkelerde borç riski artıyor

Tarifelerin yol açtığı ticaret ve doğrudan yatırım yavaşlaması, özellikle gelişmekte olan ülkelerde borç riskini artırıyor.

Dünya Bankası Başekonomisti Indermit Gill, gelişmekte olan piyasaların büyümesi için kritik öneme sahip bu iki unsurda ciddi yavaşlama yaşandığını vurguladı.

Jubilee USA Network yöneticisi Eric LeCompte, haftayı “hiçbir şey yapılmayan bir hafta” olarak tanımladı. LeCompte, “Borç tartışmaları sonuçsuz kaldı, tüm odak tarifeler üzerindeydi” dedi.

Pakistan Merkez Bankası'nın eski başkanı Reza Baqir ise, “Özellikle Küresel Güney’deki ülkelerde, kalkınma finansmanı gündeminin merkezde olmadığına dair büyük bir umutsuzluk var” ifadesini kullandı.

ABD IMF'den çekilmeyecek ama misyonu değiştirmek istiyor

Toplantılarda ABD’nin IMF ve Dünya Bankası’na desteğini sürdürmesi, küresel finans çevrelerinde kısmi bir rahatlama yarattı.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, bu kurumların “kalıcı değer taşıdığını” belirtirken, iklim değişikliği, toplumsal cinsiyet ve eşitlik gibi alanlara odaklanmalarını eleştirdi.

Bessent, IMF ve Dünya Bankası’nın temel misyonlarına, yani ekonomik istikrar ve kalkınmaya odaklanması gerektiğini savundu. Ayrıca Dünya Bankası’nın Çin’e verilen kredileri sonlandırması ve enerji finansmanını artırması gerektiğini ifade etti.

Bununla birlikte, Bessent, Çin mallarına uygulanan üç haneli tarifelerin sürdürülemez olduğunu kabul etti. Ancak Çin, Trump yönetiminin Pekin ile müzakere yürüttüğü iddialarını reddederek kafa karışıklığını artırdı.

Dolar güveni aşınıyor

Atlantic Council’in Jeoekonomi Merkezi kıdemli direktörü Josh Lipsky, “Çoğu kişi buradan ekonomik açıdan daha kötü bir tabloya hazırlanarak ayrıldı” dedi.

Lipsky ayrıca, ABD Hazine tahvilleri ve diğer dolar bazlı varlıklarda yaşanan satışların, ABD’nin ekonomik politikalarına olan güvenin zayıfladığını gösterdiğini belirtti.

Lipsky, “ABD ekonomisi çok büyük olduğu için dolar rezerv para olarak hemen terk edilemez. Ancak güven yeniden tesis edilmezse, ticaret ortakları alternatif yollar aramaya çalışacaktır” değerlendirmesinde bulundu.