Daha sıcak bir dünya yaşlanmayı hızlandırıyor

Yeni yayınlanan bir araştırmaya göre aşırı sıcak hava dalgalarına maruz kalmak yaşlanma hızınızı artırabilir. Bilim insanları, Tayvan'da yaklaşık 25 bin yetişkinin 15 yıllık sağlık verilerini analiz ettiler ve iki yıl boyunca sıcak dalgalarına maruz kalmanın, bir kişinin biyolojik yaşlanmasını 8 ila 12 gün hızlandırabileceğini buldular.

Hong Kong Üniversitesi'nde yardımcı doçent olan ve Nature Climate Change dergisinde yayınlanan araştırmayı yöneten Cui Guo, “Bu sayı çok fazla gibi görünmeyebilir ancak bu rakam zamanla artıyor. Bu, iki yıllık bir maruziyet üzerine yapılan bir çalışmaydı ancak sıcak dalgalarının aslında on yıllardır meydana geldiğini biliyoruz” dedi. 

Dünya kavurucu sıcaklıklarla boğuşuyor

Bu araştırma, insan kaynaklı iklim değişikliğinin sıcak dalgalarını daha şiddetli ve uzun süreli hale getirdiği bir dönemde yapıldı. Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı Kıyısı bunaltıcı sıcaklıklarla boğuşurken, İran da kavurucu bir sıcaklık yaşıyor. Bu ayın başlarında Avrupa, Japonya ve Güney Kore rekor kıran sıcaklıklarla boğuştu. Fransa kısa süre önce yazın ikinci sıcak dalgasını yaşadı ve bu durum ülkede klima kullanımı konusunda ulusal bir tartışma başlattı.

World Weather Attribution'ın analizine göre 2024 yılında, kayıtlara geçen en sıcak yıl, iklim değişikliği dünya çapında 41 gün daha fazla aşırı sıcaklığa neden oldu. Araştırmacılar, belirli grupların sıcaklık nedeniyle daha hızlı yaşlanmaya daha yatkın olduğunu keşfettiler. Dr. Guo, birçok sıcak dalgası yaşamış yaşlı bir kişiyseniz, aynı sıcaklığa maruz kalan daha genç bir kişiden daha hızlı yaşlanabileceğinizi söyledi. Klimasız yaşamak veya açık havada çalışmak gibi diğer faktörler de yaşlanma hızınızı önemli ölçüde artırabilir.

Biyolojik yaş ile kronolojik yaş karşılaştırıldı

Dr. Guo, bunun hayatınızın günlerini kaybetmekle aynı şey olmadığını, takvimde değil, biyolojik yaşlanma semptomlarında ölçülebilir bir değişimi yansıttığını belirtiyor. Çalışma, sıcak dalgalarını hem en az iki gün üst üste anormal derecede yüksek sıcaklıkların görüldüğü dönemler hem de yetkililerin sıcaklık uyarısı yayınladığı her an olarak tanımladı. Ayrıca, bir kişinin sıcaklığa maruz kalma süresinin toplamını da dikkate aldı.

Araştırmacılar, insanların biyolojik yaşlarını kronolojik yaşlarıyla karşılaştırarak ısının etkilerini ölçtüler. Dr. Guo, biyolojik yaşın, bir kişinin akciğerlerinin, karaciğerinin ve hücrelerinin tamamen sağlıklı bir kişiye kıyasla ne kadar sağlıklı olduğunun bir ölçüsü olduğunu söyledi.

Çalışmada, biyobelirteçler olarak bilinen bu sağlık ölçümlerinden 12 tanesi kullanılarak, ısının çalışma katılımcılarının yaşlanma hızını nasıl etkilediği hesaplandı. Sonuçlar, egzersiz, sigara kullanımı ve önceden var olan hastalıklar gibi yaşlanma belirteçlerini etkileyebilecek bireysel faktörleri de hesaba kattı. Dr. Guo, “Çoğu ülke yaşlanan bir nüfusla karşı karşıya” dedi. Biyolojik yaşlanma ölüm ve birçok hastalıkla yakından bağlantılı olduğundan, yaşlanmanın hızlanması ciddi sağlık sorunlarının bir göstergesi olabilir.

Diğer araştırmalar da sonuçları destekliyor

Tayvan nüfusu, İtalya, İspanya ve Hong Kong ile birlikte dünyanın en yaşlı nüfuslarından biri. Araştırma, ısıya maruz kalmanın benzer zararlı sağlık etkilerini ortaya koyan diğer çalışmalara dayanıyor. 3 bin 600 yaşlı Amerikalı üzerinde yapılan yakın tarihli bir analiz, yılda en az 140 gün 32 derece sıcaklıkta yaşamak, 14 aya kadar ek yaşlanmaya neden olabileceğini ortaya koydu.

Tayvan'daki çalışmanın aksine, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki araştırma, sigara içme gibi sağlığı etkileyebilecek bazı bireysel faktörleri hesaba katmadı. Her iki çalışmada da yer almayan Washington Üniversitesi'nden Profesör Kristie Ebi, bu tür faktörlerin sağlık üzerinde büyük bir etkisi olduğunu ve bunların hesaba katılması, sıcağın nüfus üzerindeki etkilerini doğru bir şekilde analiz etmek için çok önemli olduğunu söyledi.

“İnsanlar sıcağın ölümcül olabileceği konusunda bilinçli değil”

Dr. Ebi, diğer uzun vadeli değişikliklerin de fark yaratabileceğini söyledi. 15 yıl gibi uzun bir süre içinde, nüfus yavaş yavaş daha yüksek sıcaklıklara alışabilir ve sıcağa karşı yeni başa çıkma yolları bulabilir. Tayvan araştırmasının yazarları, klimaya sahip hane sayısındaki ılımlı artışın, zamanla sıcaktan kaynaklanan yaşlanmanın azalmasıyla ilişkili olduğunu öne sürdü.

Aşırı sıcaklık, sağlığa daha dolaylı başka riskler de oluşturabilir. Yüksek sıcaklıkların hava kalitesini bozduğu ve orman yangınları, kuraklık ve fırtınalar gibi başka felaketlerin önünü açtığı tespit edilmiştir. Dr. Ebi, “İnsanlar sıcağın ölümcül olabileceği veya bu durumda sağlığa olumsuz etkileri olabileceği konusunda yeterince bilinçli değil” dedi.