Çin ve Avrupa ABD Başkanı Trump ile anlaşabilecek mi?

ABD Başkanı Donald Trump ticaret anlaşması yapmaya hevesli görünüyor ancak Çin ve Avrupa ile görüşmeler iletişim kopuklukları ve yeni gümrük vergisi tehditleri nedeniyle aksamaya devam ediyor. Şu ana kadar Amerika'nın en büyük iki ticaret ortağıyla da ilerleme kaydedildiğine dair çok az işaret var. Son günlerde Trump'ın yeniden ticari restleşmeye girmesi ve gerilimi tırmandıran açıklamalarıyla görüşmeler daha da karmaşık hale geldi.

Trump ve Cinping görüşecek mi?

ABD ve Çin arasındaki sürtüşme, Pekin'in Washington'ın yakın zamanda yapılan gümrük vergisi ateşkesini ciddi şekilde baltaladığını iddia etmesi ve olası bir misillemeyi ima ederek çıkarlarını savunmakla tehdit etmesiyle arttı. Bu gelişme Trump yönetiminin Çin hükümetini, ABD'nin anlaşmanın temel taşı olarak gördüğü nadir toprak elementleri üzerindeki ihracat kontrollerini kaldırma konusunda ayak sürümekle suçlamasıyla yaşandı.

Pazartesi günü Beyaz Saray, Trump ve mevkidaşı Şi Cinping arasında gerilimi azaltacak bir telefon görüşmesi ayarlama çabalarını ilerletmeye çalıştı ve Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt liderlerin bu hafta konuşmasını beklediğini söyledi. Ancak Çin Devlet Başkanı'nın temsilcileri henüz bu ilgiye kamuoyu önünde karşılık vermedi.

AB çelik ve alüminyum vergisini eleştirdi

Blok için ticaret konularını ele alan Avrupa Komisyonu, Trump'ın çelik ve alüminyum için vaat ettiği yüzde 50'lik vergiyi eleştirerek, bunun ticaret engelleri konusunda bir çözüme ulaşma çabalarını baltalayacağını söyledi. AB yetkilileri, anlaşma sağlanamaması halinde misilleme tedbirlerinin hazır olduğu uyarısında bulundu.

Trump'ın müzakere tarzı, küresel ticareti yeniden şekillendirmek için ekonomik bir araç olarak gümrük vergilerine olan temel inancının yanı sıra, müzakerelere zaman tanımak için 2 Nisan'da uygulamaya koyduğu yüksek gümrük vergilerine 90 gün ara verilmesi sırasında büyük tehditlerin maksimum sonuç alınmasına yardımcı olacağına olan inancından kaynaklanıyor. Şimdiye kadar bu yaklaşım sınırlı sonuçlar verdi.

Çin ile vergilerin durdurulmasının yanı sıra, Trump İngiltere ile geniş bir çerçeveye ulaştı. ABD Başkanı ve danışmanlarının haftalardır söz verdiği diğer büyük ortaklarla anlaşmalar henüz gerçekleşmedi. Yaşanan son kargaşaya rağmen Trump'ın ekibi yaklaşımının işe yarayacağına dair iyimserliğini koruyor. Leavitt pazartesi günü yaptığı açıklamada Trump'ın tehditlerinin AB'yi müzakere masasına getirdiğini ve Beyaz Saray'ın bir anlaşmaya varacakları konusunda “umutlu ve iyimser” olduğunu savundu.

Tarifeler yasal inceleme altında

Trump'ın gümrük vergileri, ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi'nin geçen hafta vergilerin çoğunun yasadışı olduğuna hükmetmesi ve bunların bloke edilmesini emretmesinin ardından yasal tehdit altında. Karar bir temyiz mahkemesi tarafından, kuruma incelemesi için zaman tanımak üzere durduruldu. Ticaret mahkemesinin kararı onanırsa, bu Trump'ın ekonomik gündemi ve diğer ülkeler nezdinde baskı kurma becerisi açısından büyük bir geri adım anlamına gelecek.

Yine de ABD'li yetkililer ilerleme için bazı fırsatlara işaret ettiler. ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer bu hafta Paris'te Avrupalı mevkidaşı ile bir araya gelecek. Trump ve Şi arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşirse, bu Trump'ın göreve başlamasından önceki ocak ayından bu yana bilinen ilk görüşmeleri olacak.

Yatırımcılar çalkantılı müzakereleri ihtiyatla izliyor. Küresel ticaret gerilimlerinin artmasıyla Avrupa hisse senetleri pazartesi günü düşüşe geçti. Wall Street'te hisse senetleri, gümrük tarifeleri gündeminin piyasalarda endişeye yol açmasıyla dalgalandı. Firmalar gümrük vergileri karşısında geri çekilirken, ABD fabrika faaliyetleri daraldı ve ithalat göstergesi 16 yılın en düşük seviyesine ulaştı.

ABD ile Çin arasındaki kırılgan yumuşama son haftalarda ABD'nin Çin hükümetini hayal kırıklığına uğratan bir dizi adım atmasıyla tehdit altına girdi. Trump yönetimi Çinli öğrencilerin vizelerini iptal etmeye başlayacağını duyurdu. Yetkililer ayrıca çip tasarım yazılımı ve kritik ABD jet motoru parçalarının Çin'e satışını kısıtlamak ve Huawei ihracatını engellemek için harekete geçti.

Trump'ın AB ile ilgili şikayetleri uzun süredir devam ediyor. Kısa bir süre önce bloğu müzakereleri yavaş yürütmekle ve ABD şirketlerini dava ve düzenlemelerle haksız yere hedef almakla suçladı. AB'yi 1 Haziran'dan itibaren yüzde 50 daha yüksek gümrük vergisi uygulamakla tehdit etti ancak Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından bunu 9 Temmuz'a erteledi.