CEO’lardan Trump’a uyarı: Bu savaş sürdürülebilir değil

ABD’li şirketler, Trump’ın Çin merkezli tarifelerinin tedarik zincirlerini bozduğunu, maliyetleri artırdığını ve ekonomik durgunluk riskini büyüttüğünü bildiriyor.

Donald Trump’ın Çin’e uyguladığı yüzde 145 oranına kadar çıkan gümrük tarifeleri, ABD ekonomisinde yankı bulmaya devam ediyor. Taşımacılıktan enerjiye, telekomdan konut sektörüne kadar birçok şirket, ticaret savaşının yarattığı baskıyı doğrudan hissediyor.

Şirket yöneticileri kamuoyuna yönelik doğrudan eleştiriden kaçınsa da, bu ay analistlerle yapılan çeyreklik kazanç açıklamalarında tarifeleri merkezine alan açıklamalar dikkat çekti. FactSet verilerine göre, S&P 500 endeksindeki şirketlerin yalnızca beşte biri ilk çeyrek sonuçlarını açıklamış olmasına rağmen, bunların yüzde 90’ından fazlasında tarifeler gündeme geldi. "Resesyon" kelimesi ise bu açıklamaların yüzde 44’ünde yer aldı. 2024’ün son çeyreğinde bu oran yalnızca yüzde 3’tü.

Walmart ve Target CEO’ları, tarifelerin ticaret üzerindeki etkilerini pazartesi günü Beyaz Saray’da Trump’a doğrudan aktardı. TCW’den Steven Purdy, CEO’ların “şu anda gerçekten mutsuz bir grup” olduğunu ifade etti.

Tedarik zinciri bozuldu, maliyetler arttı

Norfolk Southern, tarifelerin otomobil ve konteyner taşımacılığını yavaşlatabileceğini, kömür üretiminin ise ihracattaki belirsizlik nedeniyle baskılanabileceğini belirtti. Boeing, Çin ile olan ticaret gerilimlerinin bazı uçakların başka alıcılara yönlendirilmesini zorunlu kıldığını duyurdu.

NextEra Energy CEO’su John Ketchum, ABD’de II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülmemiş oranda artan elektrik talebinin karşılanmasında tarifelerin ciddi bir engel oluşturduğunu söyledi. Gazla çalışan jeneratörlerin maliyetinde önemli bir artış bekleniyor.

Gaz türbini üreticisi GE Vernova bu yıl 400 milyon dolara kadar ek maliyetle karşı karşıya kalabileceğini öngördü. Halliburton ve Baker Hughes, ticaret savaşının hem gelirleri hem de petrol fiyatlarını düşürebileceği, sondaj faaliyetlerini yavaşlatabileceği uyarısında bulundu. Baker Hughes, tarifelerin şirketin yıllık faiz, vergi ve amortisman öncesi kazançlarında 200 milyon dolarlık bir düşüşe neden olabileceğini açıkladı. Bu açıklamanın ardından şirketin hisseleri çarşamba günü yüzde 6,4 oranında geriledi.

AT&T ve Verizon, tarifelerin telefon ve modem fiyatlarını artırabileceği uyarısında bulundu. Verizon CEO’su Hans Vestberg, bu maliyetin şirket tarafından üstlenilmesinin mümkün olmadığını açıkladı.

Boston Scientific, bu yıl tarifelerin şirkete 200 milyon dolarlık ek maliyet getireceğini bildirdi. Johnson & Johnson da tarifelerin medikal cihazlar üzerindeki etkisi nedeniyle 400 milyon dolarlık ek maliyet açıkladı.

3M CEO’su William Brown, tarifelerin yıl boyunca şirket için bir “engel” oluşturacağını belirtti. Şirket üretim ve stok yönetimini 110 fabrika ve 88 dağıtım merkezi arasında yeniden planlayarak, maliyetleri kısmayı ve fiyatları artırmayı hedefliyor.

Konut, savunma ve teknoloji sektöründe de etki büyük

Konut üreticisi PulteGroup CEO’su Ryan Marshall, tarifelerin yeni konut satış fiyatına ortalama 5.000 dolar eklediğini bildirdi. Marshall, nisan ayında piyasadaki talebin günlük bazda daha öngörülemez hâle geldiğini ve bunun nedenleri arasında borsa dalgalanmaları, tarifelerin tetiklediği enflasyon endişeleri ve resesyon söylemlerinin etkili olduğunu söyledi.

RTX, yıl sonuna kadar yürürlükte kalması halinde tarifelerin faaliyet kârında 850 milyon dolarlık düşüş yaratabileceğini açıkladı. GE Aerospace ise yaklaşık 500 milyon dolarlık ek maliyeti dengelemek için fiyat artıracağını duyurdu.

Trump’ın ticaret politikası belirsizliği artırıyor

ABD’de ticaret politikaları hızla değişiyor. Trump, nisan başında, uygulamaya girdikten yalnızca birkaç saat sonra birçok ülkeye yönelik “karşılıklı tarife” uygulamasını 90 günlüğüne askıya aldı. Ancak Çin’e yönelik tarifeleri yükseltti. Financial Times, Trump’ın bazı otomotiv üreticilerini belirli tarifelerden muaf tutmayı planladığını bildirdi.

CEO’ların bu hızlı değişime yanıt vermekte zorlandığı görülüyor. TCW’den Steven Purdy, yöneticilerin kendilerini “askıda kalmış bir dünyada” hissettiklerini belirtti. Purdy’ye göre şirket yöneticileri, “altı ay içinde bambaşka bir dünya düzenine mi uyanacaklarını, yoksa bunun sadece kötü bir rüya olarak mı kalacağını” bilmiyor