Amazon'un lojistik işlerinde güvendiği Fransız milyarder

Fransız lojistik şirketi ID Logistics geçen hafta Trump'ın gümrük vergilerinden darbe aldı ve çarşamba günü ABD Başkanı tarafından karar açıklandıktan sonra hisseleri yüzde 10.7 değer kaybetti. Servetinin yüzde 55'i ID'de bulunan kurucu ve CEO Eric Hémar 200 milyon dolar kaybederek haftayı 1,3 milyar dolar değerinde kapattı. ID'nin uluslararası hesaplaşmanın ortasında kalması hiç de sürpriz değil.

18 ülkede faaliyet gösteriyor

Amazon ve Inditex gibi şirketler için depolara giren ve çıkan malların akışını yöneten, ürünleri tüketicilere gönderilmeden önce paketleyen ID, Fransa'nın önde gelen lojistik şirketi ve ayrıca 18 ülkede daha faaliyet gösteriyor. Şirketin 3,6 milyar dolarlık gelirinin yaklaşık yüzde 70'i Fransa dışından geliyor; en büyük pay Polonya'nın, ardından ABD'nin, daha sonra da İspanya ve Portekiz'in.

Ancak 61 yaşındaki Hémar sarsılmış gibi görünmüyor. Ne de olsa hiçbir zaman kısa vadeli başarılara odaklanmadı, bunun yerine gözünü geleceğe dikti. IDMidCaps analisti Mohamed Mansour, “Bu onun güçlü yanı. Yöneticilerin oyuna bu kadar dahil olmadığı pek çok rakibine kıyasla daha uzun vadeli düşünüyor” dedi. 

Şirketler yatırımı artırabilir

Tarifelere dair Hémar, “Benim işim yurtiçi. Amerika ve Avrupa arasındaki hacimden ben sorumlu değilim. Doğrudan endişe duyduğum nokta, işimin ekonomik iklime duyarlı olması. Eğer işler iyi gitmezse, insanlar Carrefour, Nespresso, Amazon gibi yerlerden çok fazla ürün almayacaktır. Ama bilirsiniz, bu dolaylı bir durum” dedi. Forbes'un görüştüğü bir analist, ekonomik krizin şirketleri lojistik işlerinin daha büyük bir kısmını dış kaynaklara yaptırmaya teşvik edebileceğini ve daha fazla işi ID'ye yönlendirebileceğini düşünüyor. Portzamparc Groupe BNP Paribas analisti Nicolas Delmas, “Dış kaynak kullanımına yönelimin çoğu aslında makroekonominin çok iyi olmadığı belirsiz ekonomik zamanlarda gerçekleşiyor. Çünkü şirketler o zaman maliyetleri düşürmenin yeni yollarını bulmaya hevesli oluyor” diye konuştu. 

Sektör büyümeye devam edecek

Sözleşmeli lojistik sektörü, çoğu şirketin kendi paketleme ve sevkiyatını yaptığı birkaç on yıl önce neredeyse yoktu. Artık işletmeler bu işler için, dış kaynak kullanarak tasarruf edebileceklerinin giderek daha fazla farkına varıyor. Bunu yapmak için ekstra bir teşvik var çünkü tedarik zincirleri, özellikle e-ticaretin büyümesiyle birlikte, daha önce görülmemiş sayıda ürünün yanı sıra müşteri iadelerinin yönetilmesini gerektiren, zamana daha duyarlı ve karmaşık hale geliyor. Sektör büyümeye devam edecek: BNP Paribas, ABD'deki sözleşmeli lojistik pazarının sadece yüzde 20'sinin inşa edildiğini tahmin ediyor; en olgun pazar ise sadece yüzde 60 ile İngiltere.

BNP'ye göre dünyanın en büyük online perakendecisi olan Amazon hala lojistiğinin çoğunu kendi yapıyor ama yavaş yavaş dışarıya taşıyor ve ABD'de bu süreci başlatmak için seçtiği kişi Hémar. ID ve Amazon 2017'de Fransa'da birlikte çalışmaya başladı, ertesi yıl Almanya'da bir tesis açtı ve şu anda ABD'deki üç depo da dahil olmak üzere altı ülkede ortak. Perakendeci en zorlu görevlerinde Hémar'a güveniyor: Tehlikeli, ağır, hacimli veya sınıflandırılamayan, genellikle otomatikleştirilemeyen ve bazen forkliftle taşınması gereken nadir ürünlerin yönetimi.

Bu tür devasa oyuncuları erkenden yakalayan lojistik şirketleri avantajlardan yararlanmaya devam edecek, çünkü müşterilerin yüklenicilerini değiştirmeleri ve tedarik zincirlerini bozmaları genellikle çok riskli. Hémar, “Sözleşmeli lojistik işi biraz evliliğe benziyor. Müşteri sizinle çalışmaya karar verdiğinde, muhtemelen bunun çok çok uzun vadede devam edeceğini düşünür” dedi. ID'nin müşterilerinin yüzde 90'ından fazlası sözleşmelerini yeniliyor. Ancak çoğu şirketin birbirinden o kadar da farklı olmaması, lojistik sektöründe bir aşk ilişkisi seçmeyi zorlaştırıyor. Hémar, ID ile GXO ve DHL gibi en büyük rakiplerinin temelde aynı fiyatlandırma ve müşteri edinme stratejilerine sahip olduğunu bile kabul ediyor.

O halde bariz bir rekabet avantajı olmadan ID kendini nasıl farklı kılıyor? Hémar, “ID Logistics gibi bir şirketin gerçek katma değerinin varlıklar değil hizmet olduğunu belki bazı rakiplerimizden biraz daha iyi anladık” dedi. Şirket depolarına (bunları kiralıyor) ya da paketleme montaj hatlarında kullandığı robot teknolojilerine sahip değil (robotların üretimini taşeronlara yaptırıyor ve üreticilerin bunları başka bir yerde satabilmesi için genellikle altı aylık bir münhasırlık süresi sağlıyor). Bu, ID'nin depoları her müşterinin ihtiyaçlarına göre uyarlamasına ve daha da önemlisi, bu ihtiyaçlar değiştiğinde sistemleri hızlı bir şekilde değiştirmesine olanak tanıyor. 

Hémar her hafta müşterilerini ziyaret ediyor. Lüksemburg'da Amazon ile görüştükten birkaç gün sonra Paris'ten Forbes'a görüntülü bir arama yaptı. Ondan önceki hafta İspanya'da ID'nin müşteri siparişlerinin operasyonunu yaptığı ve bazı iade ve onarım işlemlerini gerçekleştirdiği hızlı moda grubu Inditex (Zara ve diğer birkaç zincirin ana şirketi) ile görüştü. ID'nin depolarının bulunduğu her ülkeyi yılda en az bir kez ziyaret etmeye çalışıyor ve genellikle hafta sonları seyahat ediyor. Ayrıca her haftanın en az iki gününü yaşadığı yer olan Paris'te ve iki gününü de ID'nin Fransa'nın güneyinde yer alan küçük kasabası Orgon'da geçiriyor.

Hémar Paris'te doğdu ancak ailesi Fransa'nın kuzeybatısında yer alan ve insanların inatçı olmalarıyla bilindiğini söylediği Brittany bölgesinden geliyor. Gençliğini başarı merdivenlerini tırmanmakla geçti: En iyi notlara sahip olması, devlet memuru yetiştirmek için oldukça seçici bir lisansüstü üniversite olan ENA’ya girmesini sağladı. Okulun ünlü mezunları arasında 13 Fransız cumhurbaşkanı ve başbakanın yanı sıra birçok işletme yöneticisi de bulunuyor. Okul, Fransız hükümetinde elitlerin hakimiyetine katkıda bulunduğu gerekçesiyle eleştirildi ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron (ENA mezunu) 2021 yılında okulu kapattı.

Babası çokuluslu holding Suez Group'ta yükseliyordu ama Paris'teki evinde yemek yerken ailesine hissedarların çıkarlarına bağlı olmaktan yakınıyor ve nihai karar verme yetkisi kendisinde olsaydı hangi yatırımları yapacağını hayal ediyordu. Hémar, 1990'ların başında babasının yedi gayrimenkul şirketini kontrol eden bir Suez iştiraki olan ISM'nin başına terfi ettiğini ancak finansal sorunlarla karşı karşıya kalan ve likiditeye ihtiyaç duyan sahiplerin Suez'i yeniden organize etmesini ve birçok ISM varlığını satmasını çaresizce izlemek zorunda kaldığını hatırlıyor. Sonunda erken emekli oldu. Hémar onu izledi ve ‘Kendi işimin patronu olmak isterdim’ diye düşündüğünü söyledi.

ENA'dan mezun olduktan sonra Hémar, Fransa'nın ulusal denetim mahkemesinde dört yıl geçirdi, ekipman ve ulaştırma bakanlığında bir süre çalıştı. Ardından Fransa'nın devlete ait demiryolu şirketi SNCF'nin bir yan kuruluşuna geçti. SNCF 1995 yılında Geodis'i kurmak için demiryolu dışındaki holdinglerini ayırdı ve Hémar'ı burada yeni bir lojistik birimine almaya çalıştı. Patronu ona açıkça başka kimsenin işi istemediğini söyledi. O dönem kimsenin lojistikle ilgilenmediğini hatırladığını belirten Hémar, denemeye karar verdiğini anlattı.

ID Logistics, 2002 yılının başlarında Carrefour'un ardından Tayvan'da ilk iştirakini açtı. ID, 2012 yılına gelindiğinde bir düzine ülkeye yayılmıştı ve daha önemli satın almalar yapmaya başlamak istiyordu.  O yıl hisselerinin yüzde 25'ini halka arz ederek yaklaşık 35 milyon dolar topladı. Hémar bunu 2013 yılında perakende sipariş karşılama konusunda uzmanlaşmış Fransız rakibi CEPL'i satın alarak takip etti. Yakın zamanda Atlanta merkezli Kane Logistics (2022) ve Polonya'da Stryków merkezli Spedimex'i (2023) satın aldı.

Hémar'ın şu anda odaklandığı alanlardan biri yapay zeka ancak bunun iş dünyasında bir devrim yaratmasını beklemiyor. ID, mal akışlarını gerçek zamanlı olarak gösteren bir deponun dijital ikizini oluşturan yapay zeka teknolojisini deniyor. Model, sorunları tespit ettiğinde hemen uyarılar gönderiyor ve verimliliği optimize etmenin yollarını analiz ediyor. Şimdiye kadar özellikle karmaşık olan birkaç ID deposunda kullanıldı. Ancak genel olarak Hémar, artan otomasyondan daha büyük bir etki bekliyor yani paketleme ve depolamada robotlara daha fazla güvenecek. Tamamen robotlar tarafından yönetilen depolar olacağını düşünmüyor; süreçlerin yaklaşık yüzde 60'ının otomatikleştirilmesinin çok zor olduğunu söyledi. Ne olursa olsun, otomasyonun önemli iş kayıplarına neden olmasından endişe etmiyor çünkü lojistikte uzun süredir işçi açığı var.